ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μια ρεβυθιά στο Ηράκλειο - Λέιντεν - Λισσαβώνα - Αθήνα - πάλι Ηράκλειο - Γιάννενα


17/3/08

Ο Όμηρος στο Βερολίνο

Ονόμασέ μου τούς άντρες και τις γυναίκες και τα παιδιά που με αναζητούν,
εμένα τον αφηγητή, τον αρχιτραγουδιστή και το μαέστρο τους,
επειδή με χρειάζονται όπως τίποτε άλλο στον κόσμο.

«Τα φτερά του έρωτα» του Βιμ Βέντερς είναι από τις πλέον αγαπημένες μου ταινίες. Διευκρινίζω ότι αναφέρομαι στην πρωτότυπη ταινία του 1987, όχι στο μετριότατο sequel που γύρισε ο Βέντερς στο ενωμένο Βερολίνο λίγα χρόνια αργότερα, ούτε βέβαια σε κάτι αμερικάνικα ριμεικ ή παρωδίες. Αν και η ταινία δεν είναι απαλλαγμένη απο ορισμένες ατυχείς επιλογές (π.χ. η κυρία που παίζει ατέχνως την ακροβάτισσα και λέει κάποια υπερβολικά περιπαθή λόγια στη σκηνή της αναγνώρισης, μεσούσης μιας συναυλίας του Nick Cave), η σύλληψη είναι εκπληκτική και έχει σκηνές-διαμάντια, από αυτές που μένουν στην ιστορία.

Στο σενάριο έχουν συνεργαστεί ο Βέντερς και ο συγγραφέας Πέτερ Χάντκε, που αρκετά χρόνια αργότερα βρέθηκε στο κέντρο του ενδιαφέροντος για τις πολιτικές αντιλήψεις του μάλλον παρά για την καλλιτεχνική του αξία, λόγω της υποστήριξής του στη Σερβία την εποχή των βομβαρδισμών και αργότερα. Δεν ξέρω ποια κομμάτια του σεναρίου έχει γράψει ο καθένας, νομίζω όμως ότι τα λόγια του γέρου ποιητή που στο σενάριο ονομάζεται «Όμηρος», και τον παίζει ο Curt Bois (στη φωτογραφία πάνω αριστερά με τον Otto Sander ως άγγελο Κάσσιελ) που περιπλανιέται στην πόλη «μόνος» (αγνοώντας την παρουσία του αγγέλου δίπλα του), καθώς και γενικά τα πιο «ποιητικά» τμήματα της αφήγησης πρέπει να είναι του Χάντκε.

Σ’ αυτά τα «ποιητικά» τμήματα περιλαμβάνεται και μια περίφημη σκηνή όπου ο άγγελος Ντάμιελ (ο χαρακτήρας που υποδύεται ο Bruno Ganz) συναντάει έναν τραυματισμένο μοτοσυκλετιστή που πρόκειται να πεθάνει. Ο άνθρωπος βρίσκεται μισοξαπλωμένος στο δρόμο, παραδομένος στις πιο παράταιρες σκέψεις, όταν ο άγγελος κατά κάποιο τρόπο του «υποβάλλει» τις σκέψεις που ορίζουν τα πιο σημαντικά εν τέλει πράγματα της ζωής που έζησε (ένα κομμάτι που στο σενάριο ονομάζεται "επίκληση" ή "προσευχή" του κόσμου). Οι δυο τους τα απαριθμούν για λίγο μαζί – ύστερα ο άγγελος τον αφήνει στη φροντίδα κάποιου νεαρού ανθρώπου που τον κρατάει και ο ίδιος ταξιδεύει αλλού. Εμείς ομως ακούμε τις σκέψεις του ανθρώπου που πεθαίνει για κάμποσα πλάνα ακόμα:

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΠΕΘΑΙΝΕΙ (εσωτερική φωνή)

Μή με κοιτάτε έτσι ηλίθια! Δεν έχετε δει κανέναν να ξεψυχάει πριν; Σκατά, τόσο εύκολο είναι; Είμαι ξαπλωμένος σε μια λιμνούλα βρωμώντας σαν πετρελαιοφόρο. Δε μπορεί στ’ αλήθεια να τελειώσω εδώ σα μαραμένο λουλούδι! Τα πάντα τόσο καθαρά! Γιατί στέκονται εκεί και με χαζεύουν έτσι; Η μουτζούρα του λαδιού...

Κάριν, έπρεπε να της το είχα πει χτες... Αυτό το πράμα βγήκε εκτός ελέγχου. ...Συγγνώμη. Κάριν! Τώρα είμαι ξαπλωμένος εδώ. Δε μπορώ απλά... Πρέπει να... Κάριν, έχω ακόμα τόσα πολλά να κάνω! Κάριν, μωρό μου, μοιάζουν άσχημα τα πράγματα για μένα.


ΝΤΑΜΙΕΛ (μιλώντας για τον άνθρωπο που πεθαίνει):

Καθώς βγήκα από την κοιλάδα έξω από την ομίχλη στο φως του ήλιου...
Η φωτιά στην άκρη του λιβαδιού...
Οι πατάτες στις στάχτες...
Το σπιτάκι για τις βάρκες μακριά στη λίμνη...


ΝΤΑΜΙΕΛ και ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΠΕΘΑΙΝΕΙ:

Ο Σταυρός του Νότου,
Η Άπω Ανατολή,
Ο Μέγας Βορράς,
Η Άγρια Δύση,
Η Λίμνη της Μεγάλης Άρκτου!


ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΠΕΘΑΙΝΕΙ:

Η Νήσος Τριστάν ντα Κούνχα.
Το Δέλτα του Μισσισσιπή.
Το Στρόμπολι.
Τα παλιά σπίτια του Σαρλότενμπουργκ.
Ο Αλμπέρ Καμύ.

Το πρωινό φώς.
Τα μάτια του παιδιού.
Το κολύμπι στον καταρράκτη...


ΝΕΑΡΟΣ (δυνατά, στους αυτόπτες):

Τι στο διάολο κάνετε όλοι εδώ πέρα; Βλέπετε τι γίνεται! Τουλάχιστον τηλεφώνησε κανείς σας για γιατρό;

ΝΕΑΡΟΣ (εσωτερική φωνή):

Πολύ άσχημα! Αιμορραγεί από τα αυτιά! Το κρανίο του πρέπει να είναι κομμάτια!

ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΠΟΥ ΠΕΘΑΙΝΕΙ (εκτός οθόνης):

Τα ίχνη από τις πρώτες σταγόνες της βροχής.
Ο ήλιος.
Ψωμί και κρασί.
Το χοροπήδημα.
Το Πάσχα.
Οι φλέβες των φύλλων.
Το γρασίδι που κυματίζει.
Τα χρώματα στις πέτρες.
Τα χαλίκια στην κοίτη του ρυακιού.
Το τραπεζομάντηλο στην εξοχή.
Το όνειρο του σπιτιού μέσα στο σπίτι.
Ο γείτονας που κοιμάται στο διπλανό δωμάτιο.
Η ηρεμία της Κυριακής.
Ο ορίζοντας.
Το φως από το δωμάτιο στον κήπο.
Η νυχτερινή πτήση.

Να κάνεις ποδήλατο χωρίς χέρια.
Η ωραία άγνωστη.
Ο πατέρας μου.
Η μητέρα μου.
Η γυναίκα μου.
Το παιδί μου.

Ο Richard Raskin αναλύει καρέ-καρέ τη σκηνή και την κίνηση της κάμερας στην ιστοσελίδα όπου βρήκα το κείμενο που μετέφρασα παραπάνω – προφανώς δεν είμαι ο πρώτος, διότι θυμάμαι καλά να έχω ακούσει τη φράση «Η Νήσος Τριστάν ντα Κούνχα» εκτός ταινίας. Η φράση μου τριβελίζει το μυαλό εδώ και καιρό (στο πρωτότυπο λέει «τα νησιά» και αν δε μου είχε σφηνωθεί «Η Νήσος» έτσι θα το μετέφραζα. Για την ιστορία, η Τριστάν ντα Κούνχα είναι ένα σύμπλεγμα νησιών στο Νότιο Ατλαντικό – νομίζω πως είναι το πιο απομακρυσμένο από στεριά κατοικημένο μέρος του πλανητη. Η "Λίμνη της Μεγάλης Άρκτου" είναι κάπως ελευθεριάζουσα απόδοση του "Great Bear Lake", μιας λίμνης στον Καναδά, στον αρκτικό κύκλο, που η ονομασία της μάλλον αναφέρεται σε αρκούδες και όχι σε αστερισμούς, αλλά μου άρεσε περισσότερο έτσι... Γενικά η απόδοση του κειμένου που έκανα διαφέρει από τους υπότιτλους, και έχει αρκετές ελευθερίες: με δεδομένο ότι γερμανικά δεν ξέρω, δεν καταλαβαίνω απευθείας παρά μόνο τις ατάκες του Πήτερ Φολκ - άντε και κάνα δυο ακόμα. Τα υπόλοιπα τα βρήκα στα αγγλικά από το διαδίκτυο...

Α, και μια και το έφερε η κουβέντα, να μνημονεύσω ότι ο Πήτερ Φολκ στην ταινία παίζει τον εαυτό του – που είναι εξανθρωπισμένος άγγελος. Οι υποτιθέμενες σκέψεις του που ακούμε είναι εκτός σεναρίου – αυτοσχεδιάζει. Σε μία από τις σκέψεις του αναφέρεται στη γιαγιά του, ωστόσο φαντάζομαι ότι ως άγγελος δεν αναμένεται να έχει γιαγιά... Ο Βέντερς υποτίθεται πως το πρόσεξε, αλλά δε θεώρησε απαραίτητο να το αλλάξει. Εγώ ομολογώ ότι μου χτύπησε ελαφρά μόνο τη δεύτερη φορά που είδα την ταινία – γνωρίζοντας πλέον ότι ο Πήτερ ήταν κάποτε άγγελος. Αλλά σε τελευταία ανάλυση, τι ξέρουμε για τους αγγέλους; Αν ήθελε ο Θεός, μέχρι και γιαγιάδες θα είχαν...

Τα λόγια του "Ομήρου" της ταινίας που έβαλα στην αρχή της ανάρτησης μου τα προμήθευσε σε ανύποπτο χρόνο ένας αγαπημένος φίλος. Αργότερα μου προμήθευσε και το DVD, άρα είναι εν μέρει συνυπεύθυνος για ό,τι διαβάζετε...


14 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ κε Ροβιθέ!

Αααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααααα!

Αν καταλάβατε μόλις (σας) έβαλα τις φωνές!
Η ερωτική εξομολόγηση της ακροβάτιδας προς τον εξανθρωπισμένο Άγγελο ήταν από τα κείμενα που με είχαν συγκλονίσει περισσότερο στην νιότη μου (και ακόμα). Αγόρασα τον δίσκο (soundτrack) και προσπαθούσα για ώρες να απομαγνητοφωνίσω τα λόγια και μετά χρειάστηκα πολύ πολύ καιρό με τα φτωχά Γερμανικά μου για να πετύχω την ΤΕΛΕΙΑ μετάφραση.
ΑΝ ζητήσετε ταπεινά συγνώμη για τον υποβιβασμό της συγκεκριμένης σκηνής του έργου, θα σας την στείλω!

(Πολύ) φιλικά (Ο ουρανός πάνω από το Βερολίνο είναι και για μένα από τις αγαπημένες ταινίες)
Idom

Ανώνυμος είπε...

Schau, meine Augen! Die sind das Bild der Notwendigkeit.

Ροβιθέ μου, αυτή τη φορά συμφωνώ με τον Idom. Το κειμενο της ερωτικής εξομολόγησης είναι καταπληκτικό. Ίσως σε ξένισε επειδή είναι το μόνο "προσγειωμένο" κείμενο της ταινίας. Θαρρώ είναι το μέρος που ο Άνθρωπος βάζει κάτω τα πράγματα και ταχτοποιεί (εκφράζει) με την λογική του τον "παράλογο" κόσμο που ζει. Ενώ όλη η υπόλοιπη ταινία βρίσκεται υπό την απογειωμένη ματιά του Άγγελου.

"Κοίτα! Τα μάτια μου. Είναι η εικόνα της Αναγκαιότητας"

Θανάσης

Β. είπε...

Προς Idom: Αγαπητέ μου, κλείστε το στόμα σας και δοκιμάστε να πείτε "βββββββ". Δεν ξέρω τις μεταφραστικές σας ικανότητες, αλλά το κείμενο μου το έχει στείλει ο κάτωθι Θανάσης ήδη από το 2002. Από εκεί προέρχονται ορισμένα από τα αποσπάσματα.

Προς Θανάση: Τι εννοείς "αυτή τη φορά" συμφωνείς με τον Idom. Διαφωνείτε συχνά;

Προς όλους: Θα επανέλθω με ειδική επί του θέματος ανάρτηση μόλις ξαναπιάσω δουλειά (σήμερα 19/3 το ιστολόγιο απεργεί).

Τατιάνα Ραπακούλια είπε...

"τα φτερά του έρωτα" είναι η μία από τις δύο ταινίες που δεν κατόρθωσα να δω ολόκληρες, επειδή με πήρε ο ύπνος μετά το διάλειμμα και κοιμήθηκα καθ' όλη τη διάρκεια της υπόλοιπης προβολής. Η άλλη είναι το "εκατόν είκοσι μέρες στα Σόδομα".
Συγχωρήστε με αγαπητοί λάτρες της ταινίας, αλλά ο Βέντερς με κάνει να πλήττω αφόρητα (όχι όσο ο Αγγελόπουλος, αλλά περισσότερο από τον Ταρκόφσκι). Με τις παλιές του ταινίες κάτι γίνεται ("η Αλίκη στις πόλεις", "ο φόβος του τερματοφύλακα πριν από το πέναλτυ") αλλά στα "φτερά του έρωτα" μου ήταν αδύνατον να παρακολουθήσω την πλοκή, αν υποθέσουμε ότι υπήρχε πλοκή. Εγώ είμαι James Bond girl, κορίτσι της δράσης. Άμα λιμνάζει η κατάσταση και αρχίζει η φιλοσοφία, με παίρνει ο ύπνος.
Να χαίρεστε εσείς οι ρομαντικοί τον έρωτα και τα φτερά του και καλές πτήσεις πάνω από το Βερολίνο!

Β. είπε...

@ Αόρατη μελάνη: Συγγνώμη, αλλά δεν κατάλαβα από το συντακτικό σας αν σας προκαλεί περισσότερη πλήξη ο Βέντερς από τον Ταρκόφσκι και που να βάλουμε τον Αγγελόπουλο. Όχι ότι έχει φοβερή σημασία, αλλά αν δε σας χαλάει γράψτε τους με σειρά αύξουσας πλήξης, π.χ. Ταρκόφσκι>Βέντερς>Τεό να συνεννοηθούμε.

James Bond girl; Σας έχουν βάψει χρυσαφιά;

Τατιάνα Ραπακούλια είπε...

Ετοιμαζόμουν να γράψω καμμία εξυπναδίστικη ατάκα προς απάντησή σας, πλην όμως μόλις κατέπλευσα στο ιστολόγο βρέθηκα φάτσα κάρτα με τη νέα ανάρτησή σας "Περιπαθείς άγγελοι" και μόλις τη διάβασα μου έφυγε η διάθεση για εξυπνάδες.
Να προσθέσω ότι εκτός του σινεμά και του έρωτα, ψευδαίσθηση είναι ίσως και η ίδια η ζωή...

Ανώνυμος είπε...

Nomizo oti i aorati Melani theorei ton Aggelopoulo pio vareto apo ton Wenders kai theorei ton Tarkofski pio spintato apo ton Wenders.

Diafono mazi tis sto deftero skelos.

Perastikos!

Ανώνυμος είπε...

Ανάγκη ή Αναγκαιότητα;

Αγαπητέ Β και αναγνώστες,
δεν έχω γράψει ως τώρα στο blog του φίλου μου Β., παρ'ότι μου αρέσουν πολύ τα γραπτά του, γιατί πολύ απλά τον γνωρίζω προσωπικά και τα λέμε πρόσωπο με πρόσωπο.

Ωστόσο το μεγάλο ενδιαφέρον για την ταινία του Βέντερς με συγκίνησε, είμαι και εγώ από τους θαυμαστές της. Και κατά τα αναμενόμενα όταν συνοστίζονται πολλοί πιστοί γύρω από το έργο της λατρείας τους προσπαθούν να το ερμηνεύσουν όσο ακριβέστερα γίνεται.
Από ότι μου είπε ο Β. είμαι εγώ ο "αγαπημένος φίλος" (τιμή μου!) του οποίου την μετάφραση χτρησιμοποίησε στα λόγια του Αφηγητή. Παρ' ότι σε άλλο σημείο μαθαίνω ότι είχε λάβει μετάφραση και από τον Θανάση (συλλογή κάνεις βρε Β;).
Να πω ότι τα Γερμανικά μου όταν έκανα τη μετάφραση ήταν στο επίπεδο "Δεν πάω να δώσω για το Mittelstuffe γιατί θα με κόψουν" αλλά είχα μαζί μου μια φίλη Γερμανίδα με καλούτσικη γνώση Ελληνικών και χρησιμοποιήσαμε την αυθεντική ηχητική μπάντα της ταινίας.

Λίγες παρατηρήσεις λοιπόν για την απόδοση συγκεκριμένων σημείων στο κειμένο:

Tristan da Cunha:
Στην ταινία ακούγεται: "... die Insel Tristan ..."
To "die Insel" μπορεί να αντιστοιχεί είτε σε "το νησί" ή σε "τα νησιά". Δεν ξεχωρίζει.
Στην Wikipedia είδα ότι το όνομα αποδίδεται σε ένα μόνο νησί, με το όνομα του οποίου γίνεται η αναφορά σε όλο το Αρχιπέλαγος. Περίπου όπως όταν λέμε "το νησί Κρήτη" συμπεριλαμβάνουμε (ανάλογα με την περίπτωση) μαζί και την Ντία και το Γαϊδουρονήσι ίσως και τη Γαύδο. Δεν λέμε "τα νησιά Κρήτη".
Επίσης, όλο το κείμενο (και γύρω από την συγκεκριμένη πρόταση) είναι σε απλή γλώσσα διατυπωμένο. Έτσι δεν βλέπω λόγο για το πιο λόγιο / βαρύγδουπο "η Νήσος".
Άρα μεταφράζω: "...το Νησί..."

Η λίμνη της Μεγάλης Άρκτου:
Στο ταινία ακούγεται "der grosse Baerensee" που σημαίνει ακριβώς "η μεγάλη αρκουδολίμνη". Φαίνεται, Β., ότι έχεις δίκιο για τον Καναδά. Αν επρόκειτο για τον αστερισμό θα έλεγε "der grosse Baer". Δεν το είχα προσέξει. Σε ευχαριστώ!

Και πάω τώρα στο σχόλιο του Θανάση (a propos: γεια χαρά! - Μήπως ο φίλος μας Β., κάνει patchwork με τις μεταφράσεις μας; :-) ).
Θανάση, αν έχεις κάποια καλή μετάφραση πολύ θα χαρώ να την διαβάσω. Ίσως αν ήθελες να την κοινοποιήσεις;
Είδα ότι το "das Bild den Notwendigkeit" το απέδωσες ως "εικόνα της Αναγκαιότητας" ενώ εγώ το είχα αποδώσει "εικόνα της Ανάγκης". Στο λεξικό του Τσουκανά που κοίταξα, αναφέρει και τις δύο ερμηνείες στο λήμμα.
Είχα χρησιμοποιήσει το "Ανάγκη" εμπνεόμενος από το "... γιατί έχει η τέχνη πολύ πιο λίγη δύναμη απ' την ανάγκη ..." με το οποίο αποδίδει ο Γρυπάρης τον στίχο 514 από τον Προμηθέα Δεσμώτη, "TEXNH Δ' ΑΝΑΓΚΗΣ ΑΣΘΕΝΕΣΤΕΡΑ ΜΑΚΡΩ".
Θεωρoύσα την λέξη "αναγκαιότητα" πιο τεχνοκρατική και την ένιωθα "πρόσφατα κατασκευασμένη" (μάλλον λόγω κατάληξης), αλλά με έκπληξή μου διάβασα στον "Μπαμπινιώτη" ότι η λέξη χρονολογείαται από την Ελληνιστική περίπου περιόδο. Ο Αισχύλος δεν την διέθετε, όσο για τον Γρυπάρη προφανώς επέλεξε την "Ανάγκη" και για λόγους "ποιητικότητας".
Ωστόσο συμφωνώ ότι η "Αναγκαιότητα" αποδίδει "πιο κυριολεκτικά" το κείμενο του έργου. Θα λέγαμε π.χ. "έχω ανάγκη χρημάτων και το να εργαστώ είναι αναγκαιότητα". Η "αναγκαιότητα" αποδίδει καλύτερα την έννοια του αίτιου - αιτιατού, της νομοτέλειας, ενδεχόμενα και του ντετερμινισμού.
Και τα συγκεκριμένα μάτια της ερωτευμένης και αυτοδιαγνωσμένης γυναίκας προφανώς εξέφραζαν την αναγκαιότητα για την μέλλουσα πορεία της στη ζωή όχι ότι είχε κάποια ανάγκη.

Σας φιλώ

Β. είπε...

Αγαπημένε φίλε,

Τις λεπτομέρειες θα τις πούμε από κοντά...

Επί της ουσίας: τη φράση "Η νήσος Τριστάν ντα Κούνχα", όπως γράφω στην ανάρτηση, μου έχει κολλήσει με Logo. Νομίζω την έχω ακούσει στην τηλεόραση ή σε ταινία μικρού μήκους ή δε θυμάμαι πού αλλού ακριβώς. Μου θυμίζει ένα μυθιστόρημα του Ιουλίου Βερν που είχα διαβάσει ως "Η μυστηριώδης Νήσος" και εσχάτως κυκλοφορεί και ως το μυστηριώδες νησί, αλλά είναι πιο μεγαλοπρεπής η νήσος... Η μεγάλη αρκουδολίμνη βέβαια (όπως και η Τρισταν ντα Κούνχα) μάλλον χρησιμοποιούνται ως σημάδια "μακρινής" ανθρώπινης παρουσίας σε Βορρά και Νότο (πιο πάνω και πιο κάτω μάλλον δεν υπάρχει ανθρώπινη εγκατάσταση).

Όσο για την "αναγκαιότητα", μάλλον ακούγεται καλύτερα από το "ανάγκη" στα συγκεκριμένα συμφραζόμενα (αλλιώς μπορεί να ερμηνευτεί με ιδιαίτερα "πεζό" τρόπο που μάλλον δεν είναι στις προθέσεις του καλλιτέχνη...), οπότε ο Θανάσης μάλλον καλύτερα τα καταφέρνει από σένα, χι χι χι...

Περιμένω το σχόλιό σου και κάτω από την ανάρτηση "Περιπαθείς Άγγελοι", που κυρίως γι' αυτή την "αυτοδιαγνωσμένη" (;;;) μιλάει.

Να πω ακόμα ότι επειδή εγώ μεταφράζω από τα Αγγλικά του κειμένου του Raskin που αποκλίνουν κατά τι από τους υπότιτλους, απλά ελπίζω να είμαι μέσα στο πνεύμα του Χάντκε τόσο σε απλές επιλογές λέξεων όπως το "λιβάδι" αντί για τον "βοσκότοπο", "στην εξοχή" αντί "έξω" (από το σπίτι), οι "φλέβες" αντί για τα "νεύρα" των φύλλων, τα "χαλίκια" αντί για τα "βότσαλα" στο ρυάκι (και όχι ποτάμι) και ιδίως "ο γείτονας" αντί για την "αγαπημένη" που κοιμάται στο διπλανό δωμάτιο, όπως διάβασα σε ένα κείμενο και μακάρι να ήξερα τι ακριβώς λέει στα γερμανικά.

Αλλά δε θα κάτσω να σκάσω κιόλας. Το νόημα δεν είναι στα ίδια τα αντικείμενα ή περιστατικά, άλλωστε. Όταν κάποιος άγγελος μας κλείσει τα μάτια ο καθένας θα έχει να καταμετρήσει τα δικά του τιμαλφή (μια ανατολή στον κόλπο της Μήλου, μια σπηλιά απέναντι από το νησάκι του φάρου, την ωραία άγνωστη και πάλι).

Κι ίσως ο Όμηρος να δικαιώνεται κάθε φορά που κάποιος αφηγείται ξανά μια ιστορία ερώτων και πολέμων ή ίσως νόστου και περιπλάνησης. Στην Ελλάδα ή στο Βερολίνο ή ακόμα ακόμα (ποιος ξέρει...) και στη νήσο Τριστάν ντα Κούνχα.

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ κε Ροβιθέ!
Εγώ είμαι εδώ για να σας ξελασπώσω! ;-)

Γράψατε σε σχόλιό σας:
"...και ιδίως "ο γείτονας" αντί για την "αγαπημένη" που κοιμάται στο διπλανό δωμάτιο, όπως διάβασα σε ένα κείμενο και μακάρι να ήξερα τι ακριβώς λέει στα γερμανικά. "

Στην ιστοσελίδα του Raskin που δίνετε, υπάρχει το κείμενο της σκηνής του Ανθρώπου που πεθαίνει, στα Γερμανικά.

Ο άντρας λέει "Der schlafende Nächste im Nebenraum". Τούτ' έστιν μεθερμηνευόμενον "Ό γείτονας που κοιμάται στο δίπλα δωμάτιο / διαμέρισμα". Όχι η "αγαπημένη"

Γενικά βρήκα την αγγλική μετάφραση του Raskin πολύ αξιόπιστη.

@ Θανάση & Αγαπημένο φίλο:

Σας πρόλαβα, σας πρόλαβα!!! :-)

Idom

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητοί κ.κ. Θανάση και αγαπημένε φίλε (υποπτεύομαι την ταυτότητά σου αλλά σίγουρος δεν είμαι :-) )!

Πω πωωω!...
Κρίνοντας από την εμβάθυνση στις μεταφράσεις σας, μαζεύω άρον άρον πίσω τη δική μου προσφορά. Εννοείται ότι ήταν αστειισμός εκείνο το "ΤΕΛΕΙΑ μετάφραση" που έγραψα και δεν θα το ξανακάνω! :-)

Αγαπητέ κε Ροβιθέ: ας αποκαλύψω εγώ, ότι με τον Θανάση είχαμε διαφωνήσει στο παρελθόν για θέματα επιστήμης. Τώρα η μοίρα μάς έταξε μακριά (τον ένα από τον άλλο) και αγαπημένους!

Idom

Ανώνυμος είπε...

Αξιότιμοι κύριοι!

Einsamkeit=Αναγκαιότητα

Η κατάληξη -keit στην Γερμανική είναι χαρακτηριστική για τον σχηματισμό δευτερογενούς ουσιαστικού κυρίως από επίθετο. Σε αντιστοιχία, κατά προσέγγιση, της κατάληξης -τητα της Ελληνικής.

Not -> notwendig -> Notwendigkeit
Ανάγκη -> αναγκαίο -> Αναγκαιότητα

Prof. Otto van Strudelmeyer

Β. είπε...

Ωραίαααα, ΄

τώρα που τελειώσαμε με τις μεταφράσεις να ευχαριστήσω τους Idom, Θανάση, Αγαπημένο φίλο, Περαστικό και καθηγητή φον Στρούντελμέγιερ για τη συμβολή τους και τους υπόσχομαι να μην ξανασχοληθώ με γερμανική ταινία - θα το ρίξω στις ασιατικές που δε θα καταλαβαίνει κανένας μας τίποτα ούτως ή άλλως.

Σε όσους γνωρίζω προσωπικά χρωστάω ένα κερασματάκι - όταν σμίξουμε.

Ανώνυμος είπε...


Καλησπέρα στην αφεντά σας!

Χρόοοονια μετά βρήκα στο Youtube αυτό:
https://www.youtube.com/watch?v=n4ElF8awm90

@ Ανώνυμε με το Mittelstuffe (ελπίζω να το πήρες!)

Εξαιρετικό το "link" προς τον γρυπάρειο Προμηθέα δεσμώτη. Και ναι, θα συμφωνήσω με τον Ροβυθέ (Β), για ποιητικούς λόγους η "Ανάγκη" είναι ... προτιμότερη τής Αναγκαιότητας.

Μετάφραση είχα κάνει εγώ, προσωπική, που παίζω στα δάχτυλα την Ελληνική και βασανίζω την Γερμανική, με συμβουλές από μία Γερμανίδα που βασανίζει την Ελληνική. :-)
Αλλά πια δεν θυμάμαι πού είναι καταχωνιασμένη. Η άμμος τού χρόνου βαριά την κρύβει...
Αν έλθει κάποια στιγμή στο φως (μου), θα την αναρτήσω.

Καλή συνέχεια σε όλους!
Θανάσης