ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μια ρεβυθιά στο Ηράκλειο - Λέιντεν - Λισσαβώνα - Αθήνα - πάλι Ηράκλειο - Γιάννενα


18/1/11

Οικονομία της γνώσης

Φοιτητική εκδήλωση διαμαρτυρίας στο Άμστερνταμ το Μάιο του 2010 (φωτό από εδώ).

Το παρακάτω μήνυμα έφτασε στο ηλεκτρονικό μου ταχυδρομείο στις 13/1/2011, από το γραφείο του Κοσμήτορα της Σχολής Επιστημών του Πανεπιστημίου του Λέιντεν:

Προς όλο το προσωπικό της Σχολής Επιστημών

Αγαπητοί συνάδελφοι,

εκ μέρους του συμβουλίου της σχολής και των επιστημονικών διευθυντών, σας καλώ όλους να συμμετάσχετε στην εκδήλωση διαμαρτυρίας των φοιτητών ενάντια στις προτεινόμενες περικοπές στον προϋπολογισμό για την ανώτατη εκπαίδευση, το απόγευμα της Παρασκευής 21 Ιανουαρίου στη Χάγη.

Ανησυχούμε κι εμείς βαθύτατα για τις αναμενόμενες περικοπές δαπανών της κυβέρνησης για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Οι περικοπές δαπανών για την ακαδημαϊκή εκπαίδευση και την έρευνα στην Ολλανδία θα οδηγήσουν σε απώλεια εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο. Για τη σχολή μας αυτό σημαίνει μια επιπρόσθετη απώλεια πόρων κατά ένα ποσό από 5 έως 7 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό αντιπροσωπεύει περίπου το 15% της χρηματοδότησης του πανεπιστημίου μας και ένα ποσό παραπλήσιο με τις περικοπές που υποχρεωθήκαμε να υλοποιήσουμε τα τελευταία τρία χρόνια.

Οι κυβερνητικές περικοπές βρίσκονται σε αντίθεση με τη φιλοδοξία της Ολλανδίας να ενισχύσει τη διεθνή της θέση ως οικονομία της γνώσης. Η γνώση είναι η κινητήρια μηχανή του μέλλοντος. Σε αυτές τις περιστάσεις θα έπρεπε να επενδύουμε στην ανάπτυξη της γνώσης. Αν αποτύχουμε να το κάνουμε, η ποιότητα της έρευνας και της διδασκαλίας, οι ευκαιρίες εργασίας, το μέλλον της νεολαίας μας και η ποιότητα της κοινωνίας μας θα βρεθούν όλα σε κίνδυνο.

Τα πιο σημαντικά μέτρα είναι η περικοπή 370 εκατομμυρίων ευρώ στην Ανώτατη Εκπαίδευση (που παρουσιάζεται ως ποινή για την καθυστέρηση ολοκλήρωσης των σπουδών) και το τέλος της συνεργασίας μεταξύ του Ταμείου για την Οικονομική Δομική Μεταρρύθμιση (FES) και της έρευνας. Συμφωνούμε απόλυτα με την κυβέρνηση ότι οι φοιτητές πρέπει να φοιτούν επιτυχέστερα, και ότι θα πρέπει να προσπαθήσουμε να ελλαττώσουμε τον αριθμό των φοιτητών που εγκαταλείπουν ή καθυστερούν τις σπουδές τους. Ωστόσο, αυτό απαιτεί εντατική, ενεργητική διδασκαλία η οποία δεν μπορεί να επιτευχθεί παρά μόνο με περισσότερο μάλλον παρά με λιγότερο ακαδημαϊκό διδακτικό προσωπικό. Οι περικοπές δαπανών θα έχουν το αντίστροφο αποτέλεσμα: από το 2011 και μετά, περίπου 10% λιγότερες δαπάνες θα κατευθύνονται στο ακαδημαϊκό διδακτικό προσωπικό. Αρκετές χιλιάδες πανεπιστημιακοί διδάσκοντες ενδέχεται να χάσουν τις δουλειές τους λόγω αυτού του μέτρου, με αποτέλεσμα μια υποχώρηση της ποιότητας της εκπαίδευσης. Το τέλος της χρηματοδότησης για καινοτόμο έρευνα από το FES θα έχει άμεση επίδραση στην απασχόληση νέων ερευνητών. Χιλιάδες θέσεις υποψηφίων διδακτόρων στα Ολλανδικά πανεπιστήμια θα χαθούν.

Στις 21 Ιανουαρίου, το πρωί, οι τακτικοί καθηγητές θα δώσουν το εναρκτήριο λάκτισμα με μια έκτακτη ακαδημαϊκή σύνοδο. Έχουν προσκληθεί από τους Πρυτάνεις όλων των πανεπιστημίων της Ολλανδίας. Πριν την έκτακτη ακαδημαϊκή συνάντηση θα πραγματοποιήσουν πορεία - με ακαδημαϊκή περιβολή - σε πομπή μέσα από το κέντρο της πόλης της Χάγης.

Καλούμε όλο το προσωπικό να συμμετάσχει στη φοιτητική διαμαρτυρία ενάντια στις προτάσεις το απόγευμα της 21ης Ιανουαρίου.

Ελπίζουμε ότι όλοι θα εξασφαλίσετε χρόνο ώστε να είστε παρόντες στην εκδήλωση το απόγευμα της Παρασκευής 21 Ιανουαρίου.

Για να μπορέσουν όσο το δυνατόν περισσότεροι φοιτητές και προσωπικό να πάνε στη Χάγη, το Πανεπιστήμιο θα προσαρμόσει όσο είναι δυνατόν το ωρολόγιο πρόγραμμα την Παρασκευή 21 Ιανουαρίου.

Πρέπει τώρα να αρθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να κάνουμε την εκδήλωση επιτυχημένη. Οι επιστημονικοί διευθυντές σας είναι διαθέσιμοι να βοηθήσουν ώστε να βρεθούν λύσεις για τυχόν προβλήματα με τις εκπαιδευτικές και ερευνητικές σας δραστηριότητες.

Στην αρχή της ερχόμενης εβδομάδας θα δώσουμε περισσότερες πληροφορίες για το χρόνο, το πρόγραμμα και τη μεταφορά.

Με εγκάρδιους χαιρετισμούς,

(όνομα)

Ο Κοσμήτορας της Σχολής


Σ.Σ. Από τον καιρό που ήμουν φοιτητής στην Ελλάδα έχουν περάσει πάνω από είκοσι χρόνια. Οι καταλήψεις δεν ήταν ακόμα στη μόδα τότε, αλλά είχα(-με) λιώσει σόλες σε διάφορες διαδηλώσεις της εποχής. Ωστόσο, πρόσκληση από τον κοσμήτορα για να κατέβει να διαδηλώσει δεν είχε λάβει ποτέ κανείς, και είμαι σίγουρος ότι με εξαίρεση την περίοδο πριν τις εκλογές για πρύτανη, κοσμήτορα, πρόεδρο τμήματος κλπ., όπου ο φοιτητοπατερισμός περίσσευε, οι περισσότεροι κάτοχοι τέτοιων θέσεων μάλλον αγνοούσαν (να μην πω λοιδωρούσαν...) τις φοιτητικές διαμαρτυρίες. Από αυτή την άποψη, μου προκάλεσε ένα ορισμένο σοκ η πρόσκληση του Ολλανδού κοσμήτορα, την οποία επανέλαβε σε μάλλον συναισθηματικούς τόνους (για τα ολλανδικά δεδομένα, εννοείται) και ο πρόεδρος του τμήματος, και επαναλαμβάνουν αενάως οι οθόνες στην είσοδο του κτιρίου.

Η αλήθεια είναι ότι δεν αισθάνομαι και τρελή σκασίλα για την τύχη της ολλανδικής επιστημονικής πρωτοπορείας και την ενίσχυση της χώρας ως οικονομίας της γνώσης. Στην Ελλάδα πάλι που με ενδιαφέρει, η έννοια "οικονομία της γνώσης" είναι παντελώς ακατανόητη, ακόμα και από τους καθ' ύλην αρμοδίους. Δε μπορώ αλλιώς να ερμηνεύσω τις πρόσφατες απόπειρες της εκτελεστικής εξουσίας να απαξιώσει κατά το δυνατόν την ελληνική ανώτατη εκπαίδευση (όχι ότι δεν έχει πολλά στραβά, κάθε άλλο), θεωρώντας ότι άμα βάλει φουρνέλο και τα κάνει όλα ίσωμα θα μπορέσει να βάλει στη θέση της κάτι άλλο που οι "οραματιστές" υφυπουργοί και πρωθυπουργοί έχουν κατά νου, μολονότι στο δικό μου το μυαλό το όραμά τους ακούγεται κάπως σαν "Εδώδιμα-Αποικιακα": μπακάλικο.

Φυσικά ο καθένας έχει την άποψή του, κι αν έχεις το γίγαντα Πρετεντέρη ή τον ημίθεο Παπαχελά να υπερθεματίζει, ποιος τους χέζει τους πανεπιστημιακούς απέναντι και τα ύποπτα νιτερέσα τους. Ατυχώς η άποψη ότι η έρευνα και η ανώτατη παιδεία είναι είδη πολυτελείας και όχι πρώτης ανάγκης βρίσκει συμμάχους τόσο δεξιά όσο και αριστερά. Όπως φαίνεται, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην προηγμένη τάχα μου Εσπερία. Η δική μου θεώρηση είναι βέβαια εξαιρετικά καχύποπτη απέναντι στους διάφορους αυτόκλητους σωτήρες, όσο πανάρετοι ή πανάθλιοι κι αν είναι αυτοί. Κι αν και το παρόν ιστολόγιο έχει μείνει σχεδόν πάντα έξω από ζητήματα άμεσης επικαιρότητας, αυτή τη φορά γαργαλιέμαι να πάρω πιο ορατή δημόσια θέση για ορισμένα πράγματα, και η ολλανδική ακαδημαϊκή διαμαρτυρία μου παρέχει τη δέουσα αφορμή.

Κυρίως για να επισημάνω τις αναλογίες των προβληματισμών που αφορούν ένα "προηγμένο" εκπαιδευτικό και ερευνητικό μοντέλο σε σχέση με το υποτιθέμενο "υπανάπτυκτο" δικό μας, όπου για κάποιο λόγο ο οικονομικός στραγγαλισμός και η υπονόμευση του μέλλοντος της χώρας θεωρούνται από κάποιους "εκσυγχρονιστική" ή "αξιοκρατική" πολιτική. Αλλά και για να σταθώ και στις οδυνηρές συχνά διαφορές σε σχέση με τα καθ' ημάς: η βαθύτατα πολιτική στην ουσία της αξίωση για περισσότερη και καλύτερη εκπαίδευση, διεκδικείται στα πλαίσια μιας ενωτικής στρατηγικής που φέρνει δίπλα-δίπλα όλα τα μέλη της κοινότητας, καθηγητές, εργαζόμενους και φοιτητές, σε αντίθεση με αρκετές από τις μάχες οπισθοφυλακών που (ακούω ότι) γίνονται στην Ελλάδα και στρέφουν τη μια κοινωνική ομάδα εναντίον της άλλης και τις διάφορες ομάδες και υποομάδες, κόμματα και γκρουπούσκουλα, σε ένα γενικό μαλλιοτράβηγμα κάπως απολίτικο εν τέλει και σίγουρα απογοητευτικό για πολύ κόσμο.

Αλλά πολλά είπαμε: την Παρασκευή όλοι στην πορεία, και για τους επιπλέον τουριστικούς λόγους ότι α) δεν έχω πάει ποτέ στη Χάγη, β) δεν έχω δει ποτέ πομπή Καθηγητών με τηβέννους, και γ) δεν έχω δει ούτε την έφιππη ολλανδική αστυνομία να ρίχνει ξύλο, όπως μου λένε ότι θα γίνει στο τέλος (τι να θυμίζει άραγε;).

Κι όπου γάμος και χαρά...

15/1/11

The wicked messenger (Bob Dylan)




Η ελληνική απόδοση του άσματος από το Διονύση Σαββόπουλο (Άγγελος Εξάγγελος, αρχικά στο δίσκο Βρώμικο Ψωμί του 1972), σε μια πρόσφατη εκτέλεση μαζί με το Σταύρο Λάντσια και το Γιώτη Κιουρτσόγλου.

There was a wicked messenger
From Eli he did come
With a mind that multiplied
The smallest matter
When questioned who had sent for him
He answered with his thumb
For his tongue it could not speak, but only flatter.

He stayed behind the assembly hall
It was there he made his bed
Oftentimes he could be seen returning
Until one day he just appeared
With a note in his hand which read
"The soles of my feet, I swear they're burning"

Oh, the leaves began to fallin'
And the seas began to part
And the people that confronted him were many
And he was told but these few words
Which opened up his heart
"If ye cannot bring good news, then don't bring any".


Bob Dylan, από το δίσκο "John Wesley Harding", 1967

12/1/11

Συμβαίνουν και αλλού...

Το τραίνο για Ρότερνταμ-Ντόρντρεχτ-Ρόζενταλ-Αμβέρσα-Μαλήν-Βρυξέλλες έχει ήδη 67 λεπτά καθυστέρηση (εν τέλει ήρθε στα 74 λεπτά). Η φωτό τραβήχτηκε στο σταθμό Den Haag HS της Χάγης στις 24/10/2010.

Τις μέρες των γιορτών που ήμουν στην Ελλάδα έτυχε να βρεθώ σε μια παρέα που με ήξεραν μερικά μόνο από τα μέλη. Κάπως ήρθε η κουβέντα στο ότι έπρεπε να πάρω ή να στείλω κάποιο μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου· τους εξήγησα ότι λόγω του ότι ο server είχε πέσει ανήμερα τα Χριστούγεννα και προφανώς δεν είχε επισκευαστεί είχα κάποιες δυσκολίες. Κάποιος (που δε με ήξερε) παρατήρησε ότι αφού οι μέρες μεταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς ήταν εργάσιμες, λογικά κάποιος θα έπρεπε να φροντίσει για την επισκευή, ακόμα κι έλειπαν αρκετοί με άδεια. Βρήκα πολύ λογική την παρατήρηση, πλην όμως πρόσβαση στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο δεν είχα ενώ κόντευε να κλείσει βδομάδα.

- Τι τα θες... είπε ο τύπος. Αυτά μόνο στην Ελλάδα συμβαίνουν.
- Εεεεε, όχι... Συμβαίνουν στην Ολλανδία, έσπευσα να διορθώσω.
- Πλάκα κάνεις; ρώτησε ο τύπος κοιτώντας με ακριβώς με μισό μάτι· ούτε καν τρία τέταρτα.

Τον διαβεβαίωσα ότι μιλούσα σοβαρά, και οι παριστάμενοι γνωστοί μου επιβεβαίωσαν ότι εργάζομαι στην Ολλανδία, στο διαπρεπές Πανεπιστήμιο του Λέυδεν κλπ. Ο τύπος κουνούσε το κεφάλι με δυσπιστία. Αλλάξαμε θέμα συζήτησης και κάπως ήρθε η κουβέντα στις καθυστερήσεις των αεροπλάνων που κινδύνευαν να εγκλωβίσουν διάφορους κοινούς γνωστούς στο Χήθροου. Ανέφερα την εμπειρία μου με τα χιόνια όταν ερχόμουν Ελλάδα· ήμουν από τους τυχερούς που πέταξαν από το Σίπχολ σχεδόν χωρίς καθόλου καθυστέρηση, ενώ ένα ζευγάρι φίλων μου με τα παιδάκια τους κιόλας ταλαιπωρήθηκαν εφτά ώρες στο αεροδρόμιο και άλλες τρεις στο τραίνο για να γυρίσουν σπίτι άπρακτοι, και ταξίδεψαν τελικά με δυο μέρες καθυστέρηση. Ο τύπος που με άκουγε σταμάτησε να κουνάει το κεφάλι και ρώτησε:

- Με KLM δεν ήρθες;
- Με Ολυμπιακή. Με KLM ερχόντουσαν οι φίλοι μου που περίμεναν 2 μέρες μέχρι να τους βάλουν σε άλλη πτήση, συμπτωματικά της Ολυμπιακής.
- Ε, μας δουλεύεις, απεφάνθη ο τύπος.

Αν και δεν έχω καμμία ταύτιση με την Ολυμπιακή (χώρια που μου είναι μάλλον αντιπαθής ο νυν ιδιοκτήτης της, που με βάση τις δημόσιες τοποθετήσεις του είναι σαφές ότι βρισκόμαστε «απέναντι» τόσο πολιτικά όσο και ποδοσφαιρικά), η θέση του τύπου που έβρισκε προβληματικά όλα τα ελληνικά πράγματα με εκνεύρισε κάπως. Μετά βέβαια σκέφτηκα ότι ο άνθρωπος δεν έλεγε κάτι υποχρεωτικά βλακώδες, απλώς αναπαρήγαγε ένα φορεμένο κλισέ και δυσκολευόταν (σάμπως είναι ο μόνος;) να διανοηθεί μια άποψη του κόσμου έξω από τις προκαταλήψεις του. Σκέφτηκα ότι τη φοβερή δήλωση «αυτά μόνο στην Ελλάδα συμβαίνουν» την έχω κάνει κι εγώ σε διάφορες περιπτώσεις, δημοσίου ή ιδιωτικού ενδιαφέροντος, που άμα αρχίσουμε να μετράμε θέλουμε τρια μπλογκ πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης. Για να είναι όμως σίγουρος κανείς, καλό είναι να έχει ζήσει και πουθενά έξω από την Ελλάδα, οπότε αν και τώρα που ζω έξω η κλίμακα είναι διαφορετική κάπως, ομολογώ ότι το καταδιασκέδασα όταν κάποτε (αρκετά μετά την Πρωτοχρονιά) δούλεψε το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και πήρα ένα μήνυμα που έλεγε πάνω κάτω τα εξής:

«Ζητάμε συγγνώμη για το γεγονός ότι δεν υπήρχε ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μεταξύ 25ης Δεκεμβρίου 2010 και 3ης Ιανουαρίου του 2011. Δυστυχώς η επισκευή στο μεσοδιάστημα δεν κατέστη δυνατή. Για την ακρίβεια, ο server χρειαζόταν restart, αλλά δεν ήταν κανείς εδώ για να το κάνει καθώς όλο το αρμόδιο προσωπικό έλειπε. Παρεμπιπτόντως, αν δεν δουλεύουν οι κάρτες εισόδου σας στο κτίριο, περάστε από το κτίριο Τάδε να τις ανανεώσετε. Ζητάμε συγγνώμη από όσους κλειδώθηκαν έξω, και περισσότερο από αυτούς που κλειδώθηκαν μέσα. Δε γνωρίζουμε για ποιο λόγο συνέβη αυτό. Καλού κακού μη μένετε στο κτίριο μετά τις 6 το απόγευμα που φεύγει η θυρωρός.»

Πήγα στο παρακείμενο κτίριο Τάδε να ανανεώσω την ηλεκτρονική κάρτα εισόδου μου: τους πήρε τέσσερα δευτερόλεπτα ακριβώς. Ρώτησα αν αυτό γίνεται κάθε Πρωτοχρονιά ή ήταν έκτακτο. Η υπάλληλος με διαβεβαίωσε ότι πρόκειται για μυστηριώδες συμβάν άγνωστης αιτιολογίας και κανονικά οι κάρτες είναι περίπου ισόβιες, υποτίθεται. Την ευχαρίστησα και γύρισα να φύγω· την άκουσα πίσω να βγάζει κάτι σαν αναστεναγμό και σκέφτηκα ότι τώρα θα πει «αυτά μόνο στην Ολλανδία συμβαινουν».

Αλλά δεν το είπε τελικά. Κρίμα, βέβαια...

Οπότε απλώς κατέβηκα τα σκαλιά και ξαναβγήκα στη βροχή.

7/1/11

Κάθε μέρα τ' Αη-Γιαννιού


Μία πολύ καλή προσέγγιση των μετεωρολογικών δεδομένων της περιοχής από το «Ο Asterix στους Βρετανούς» (που βούτηξα άνευ αδείας από το ιστολόγιο The sound of rain - Συννεφιασμένη Κυριακή).

Τις προάλλες μου έλεγε μια φίλη πως με εξαίρεση ένα χοντρό κρύωμα που πέρασε τις μέρες της Πρωτοχρονιάς (του 2010), η υπόλοιπη χρονιά της πήγε όλη κατ' ευχήν: άλλαξαν οι συνθήκες της δουλειάς της προς το καλύτερο, έστρωσε τη ζωή της μαζί με τον καλό της σε ένα καινούργιο σπιτάκι και αποφάσισαν να βάλουν μπρος και το πρότζεκτ οικογένεια, διακαή πόθο της φίλης μου από ετών. Το πρότζεκτ πήγε καλά μάλλον, αν κρίνω από την πέντε μηνών εγκυμοσύνη της φίλης μου, που ακτινοβολούσε ελπίδα και αισιοδοξία. Αν και δε συμμερίζομαι 100% τις προσδοκίες της κοπέλας, η κουβέντα αυτή ήταν ίσως η μόνη πραγματικά αισιόδοξη ιστορία που άκουσα αυτές τις μέρες που ήμουν στην Ελλάδα, και τώρα τη σκέφτομαι με μια κρυφή προσμονή καθώς ανακατεύω το τσαγάκι μου κουκουλωμένος με την κουβέρτα που μου χάρισε εξ αποστάσεως η Μανταλένα και πασχίζω να πληκτρολογήσω την ανάρτηση κόντρα στον πυρετό και τον χοντρό βήχα που με ταλανίζουν.

Μαζεύτηκα στο Λέιντεν Τρίτη μεσημέρι, με ένα γαργαλητό στο λαιμό και μια απροσδιόριστη κούραση. Είπα να κοιμηθώ λίγο για να αναλάβω από τα ξενύχτια και τις κραιπάλες (λέμε τώρα... πού οι παλιές δόξες στην ηλικία μου πλέον...) αλλά ξύπνησα πρωί Τετάρτης με κλεισμένο ανώτερο αναπνευστικό, και θερμοκρασία άνω των 38 βαθμών με ανοδικές τάσεις. Έβαλα μπρος όλα τα γιατροσόφια που ήξερα, σουπίτσες, τσάι με μέλι, βιταμίνες αναβράζουσες, αντιπυρετικά, ζεστά μπάνια, πολλούς χυμούς και βαθύ ύπνο. Τρεις μέρες αργότερα η κατάσταση έχει βελτιωθεί κάπως, αλλά στο μεταξύ έχω χάσει όλη την «εργάσιμη» εβδομάδα, και αναρωτιέμαι τελικά γιατί σκατά έφυγα από την Ελλάδα και δεν καθόμουνα εκεί να με γιατροπορέψουνε οι δικοί μου και οι φίλοι μου. Αυτοί όμως έχουν την αντίστροφη απορία, και αναρωτιούνται τι σκατά να κάνω στην Ελλάδα και γιατί άραγε κάθονται αυτοί και δεν φεύγουν.

Έξω από το παράθυρο χαζεύω τον ολλανδικό καιρό που είναι λιγότερο διάσημος από τον αντίστοιχο βρετανικό (βλ. το απόσπασμα του Αστερίξ στην κορυφή) αλλά κατά τα άλλα πανομοιότυπος: δεν έχει συχνά ομίχλη· μόνον όταν δε βρέχει. Δράττομαι της ευκαιρίας της ομίχλης για να πεταχτώ μέχρι το σουπερμάρκετ να πάρω σουπίτσες, φρούτα και λαχανικά και ψωμί και ό,τι άλλη αηδία έχουν εδώ που κάπως να τρώγεται (τα πιο πολλά δεν...) αλλά όταν βγαίνω με τα ψώνια στο χέρι το έχει γυρίσει σε βροχή για την οποία ήμουν μάλλον απροετοίμαστος και χώνομαι ίσα ίσα στην πόρτα του Brill πριν μουλιάσει η μπαγκέτα. Η ένοικος του δευτέρου πατώματος με ακολουθεί καθώς ανεβαίνω τα 77 σκαλοπάτια καμαρωτός-καμαρωτός και με φόρα· με αποχαιρετά και κλείνει την πόρτα της κλάσματα του δευτερολέπτου πριν καταρρεύσω στο πεντηκοστό σκαλί όπου παρατάω τα ψώνια και αρχίζω να βήχω με κομμένη την ανάσα, σαν ογδοντάχρονος καπνιστής με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.

Μαζεύω τις λιγοστές δυνάμεις μου και σέρνομαι στα υπόλοιπα 27 σκαλοπάτια πριν ανοίξει καμμιά πόρτα και με αντικρύσουν σε κατάσταση αποσύνθεσης τίποτα κατάπληκτοι Ολλανδοί, προσευχόμενος να μου φτάσουν οι προμήθειες μέχρι να περάσει το κακό και να μη χρειαστεί να ξαναβγώ έξω σε αυτό το χάλι. Διαβάζω στο wikipedia τις διαφορές ανάμεσα στο κοινό κρυολόγημα και στη γρίππη και πείθομαι για εκατοστή φορά ότι δεν έχω γρίππη. Το κρυολόγημα όπως όλοι ξέρουν (εκτός από μερικούς γιατρούς που συνταγογραφούν ασυστόλως) περνάει χωρίς φάρμακα σε 7 μέρες και με φάρμακα σε 1 εβδομάδα, οπότε οπλίζομαι με υπομονή, ξανατυλίγομαι στην κουβερτούλα, βλέπω τη βροχή έξω από το παράθυρο και αναλογίζομαι πάλι την Ελλάδα που συνάντησα τις μέρες αυτές.

Λένε ότι τα λεφτά δε φέρνουν την ευτυχία, και συμφωνώ απόλυτα, ωστόσο η έλλειψή τους μπορεί να προκαλέσει σοβαρές κρίσεις δυστυχίας, ειδικά αν δεν είσαι συνηθισμένος σ' αυτήν. Έχοντας περάσει όλο το 2009 ελαφρώς ανέστιος και περιπλανώμενος, με μόνο έσοδο το επίδομα ανεργίας, και αρκετό καιρό πριν σε μια κατάσταση επαγγελματικής αβεβαιότητας ιδιαίτερα έντονης, δε μπορώ να πω ότι δεν έχω «ψηθεί» στο καζάνι που τώρα ψήνονται οι υπόλοιποι, ανεξάρτητα από το αν η μετανάστευση με απομάκρυνε προσώρας από το χείλος του γκρεμού. Μου έκανε εντύπωση όμως όχι τόσο η αγωνία των ανθρώπων με τους οποίους μίλησα για το πώς θα τη βγάλουν οικονομικά, όσο η παραίτηση πολλών από οποιοδήποτε σχέδιο για το μέλλον. Ακόμα χειρότερα, η όλη κατήφεια φαίνεται πως επηρεάζει σε κάποιο βαθμό και τις διαπροσωπικές σχέσεις, καθώς πολλοί κλείνονται στο καβούκι τους κάνοντας περικοπές όχι μόνο στις εξόδους και τα ταξίδια, αλλά και στις συναναστροφές τους: ακόμα και στα φλερτ τους. Ήταν λίγο αστείο να ακούω νέους ανθρώπους, μόνους, να λένε «ε, μες στη μουρτζούφλα, με τι κέφι τώρα να...» - λες και οι άνθρωποι ζευγάρωναν μόνο στον καιρό της αφθονίας.

Βέβαια το γεγονός ότι έχω ανατραφεί σε ένα κάπως «ικαριακό» σύστημα αξιών (που θα μπορούσε να θεωρηθεί κάπως λιγότερο υλιστικό και πιο εστιασμένο στις ανθρώπινες ή κοινωνικές σχέσεις σε σχέση με αυτό που κυριάρχησε τις προηγούμενες δεκαετίες στη χώρα) ίσως να με κάνει να απορώ για πράγματα που άλλοι βρίσκουν απείρως πιο φυσικά. Μερικοί μου έλεγαν βέβαια ότι τα λέω αυτά διότι είμαι στην απέξω και δεν με αφορά η κρίση. Λάθος μεγάλο· δεν έχει πολύ νόημα να μακαρίζεις κάποιον επειδή άλλαξε θέση από κατάστρωμα σε πολυθρόνα, σε ένα πλοίο που βυθίζεται όλο μαζί. Με τη σειρά μου εκνευρίζομαι με μερικούς (λίγους) που λένε μέσες-άκρες ότι καλύτερα να βυθιστεί αφού δεν πήγαινε ίσια, κι όσοι μπούνε στις σωσίβιες λέμβους θα πάνε καλιά τους από δω και πέρα. Προφανώς αυτοί έχουν κλείσει θέση στη λέμβο από πριν· εμένα που ούτε η ταξική μου προέλευση ούτε η όλη πορεία μου ως τώρα με κάνουν να πιστεύω ότι θα τη βγάλω μόνος με ένα σωσίβιο στον ωκεανό, μου φαίνεται μάλλον καλή ιδέα να μη φουντάρουμε και να την παλέψουμε όσο μπορούμε παρέα. Άλλωστε τα πιο καλά πράγματα στη ζωή μου με παρέα τα έκανα πάντα.

Τώρα βέβαια είμαι μόνος στη σοφίτα του Brill, η ομίχλη πάλι τραβιέται, η βροχή και η νύχτα πέφτουν μαζί. Σκαλίζω στη μνήμη τις ιστορίες που άκουσα αυτές τις μέρες στην Ελλάδα, ιστορίες του χωριού προ εξήντα ετών, ιστορίες του πατέρα μου από τον καιρό που ταξίδευε στα καράβια, ιστορίες απολυμένων που τους χρωστάνε δέκα-δεκαπέντε μηνιάτικα, τον παράνομο μετανάστη που σκοτώθηκε καθαρίζοντας τζάμια στο Υπουργείο Εργασίας (sic), τους φίλους που μου δήλωσαν ότι θα ήθελαν να με επισκεφτούν αλλά πού λεφτά για τέτοια, την κοπέλα που κρύβει από τα παιδιά της τις δυσκολίες που έχει να βγάλει το μήνα και δανείζεται κρυφά από τη μάνα της ώστε να τους πάρει δώρα για τις γιορτές, τους άλλους που βιώνουν διάφορους μικρούς και μεγάλους καθημερινούς εφιάλτες και μου τους εμπιστεύονται γιατί προτιμούν να μιλήσουν σε κάποιον «απέξω» παρά στο διπλανό τους ή ακόμα και στο σύντροφό τους. Σκαλίζω τις ιστορίες και ξανάρχομαι στο πέντε μηνών έμβρυο της φίλης μου, που θα γεννηθεί, πρώτα ο Θεός, σε μια εποχή που προδιαγράφεται σκοτεινή, το σωτήριον έτος 2011.

Και ανακατεύω το τσαγάκι μου με την κρυφή αν και προδήλως μάταιη ελπίδα ότι το κρύωμα και η βροχή και η ομίχλη θα είναι το χειρότερο πράγμα που θα συμβεί φέτος, και όλα τα υπόλοιπα θα πάνε κατ' ευχήν. Ξέρω βέβαια ότι δεν είναι κάθε μέρα του Αη-Γιαννιού, πλην όμως κατ' εξαίρεσιν σήμερα είναι, οπότε μια και δεν τα είπαμε ακόμα, έστω και με μια βδομάδα καθυστέρηση, φίλοι που με διαβάζετε και άγνωστοι που ήρθατε εδώ τυχαία, καλό και ευτυχισμένο το 2011· κι όπως λέει και μια ψυχή, όλα θα πάνε καλά...