ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μια ρεβυθιά στο Ηράκλειο - Λέιντεν - Λισσαβώνα - Αθήνα - πάλι Ηράκλειο - Γιάννενα


15/5/09

Τους νιους τρελαίνει η άνοιξη...


Για κάποιο περίεργο λόγο, όλοι λατρεύουν την άνοιξη, και ειδικά το Μάη. Πολλοί βγαίνουν την Πρωτομαγιά και μαζεύουν αγριολούλουδα, πλέκουν στεφάνια και τα κρεμάνε στις πόρτες - άλλοτε θα τα κρατούσαν μέχρι να τα κάψουν στις φωτιές του Αη-Γιάννη του Φανιστή (ή Θεριστή ή Κλήδονα). Άλλοι πλαντάζουν μέσα στα κτίρια και κοιτάζουν αναστενάζοντας τα ανθισμένα χωράφια γύρω γύρω (εδώ που βρίσκομαι έχει πολλά ανθισμένα χωράφια). Κι άλλοι λένε ότι αυτή η εποχή είναι για κάποιο λόγο πιο "ερωτική" από τις υπόλοιπες. Σε αυτή τη γραμμή κινούνται και οι πρωταγωνιστές του "Όπως σας αρέσει" του Σαίξπηρ όταν κάπου στο τέλος του έργου (πέμπτη πράξη, τρίτη σκηνή) τραγουδούν όλο χαρά:

It was a lover and his lass,
With a hey, and a ho, and a hey nonino,
That o'er the green corn-field did pass
In the spring time, the only pretty ring time,
When birds do sing, hey ding a ding, ding:
Sweet lovers love the spring.

Between the acres of the rye,
With a hey, and a ho, and a hey nonino
These pretty country folks would lie,
In spring time, the only pretty ring time,
When birds do sing, hey ding a ding, ding:
Sweet lovers love the spring.

This carol they began that hour,
With a hey, and a ho, and a hey nonino,
How that a life was but a flower
In spring time, the only pretty ring time,
When birds do sing, hey ding a ding, ding:
Sweet lovers love the spring.

And therefore take the present time,
With a hey, and a ho, and a hey nonino;
For love is crowned with the prime
In spring time, the only pretty ring time,
When birds do sing, hey ding a ding, ding:
Sweet lovers love the spring.
Το άσμα κυκλοφορεί και στα ελληνικά ως τραγούδι με τίτλο "Βγήκε ο καλός με την καλή" σε μετάφραση Βασίλη Ρώτα (Ξένα Λυρικά, εκδ. Ίκαρος, Αθήνα 1955, σελ. 25) και μουσική Αργύρη Μπακιρτζή και έχει γίνει κάπως γνωστό από το συγκρότημα Χειμερινοί Κολυμβητές, που το τραγούδησε στο σάουντρακ της ταινίας "Μ' αγαπάς" του Γιώργου Πανουσόπουλου και πιο πρόσφατα στο δίσκο "Το πέρασμά σου". Η γνώμη μου για τις μεταφράσεις του Ρώτα είναι γενικώς η χείριστη, αλλά μια και οι στίχοι (Σαίξπηρ-Ξεσαίξπηρ) δεν διεκδικούν και φοβερές δάφνες ποιότητας (hey ding a ding a ding...), η κάπως "τραλαλά" μετάφραση μάλλον αποδίδει το γενικό κλίμα κι έτσι δράττομαι της ευκαιρίας να τους παραθέσω με χάι και χο και και χάι και τριαλαλό:
Βγήκε ο καλός με την καλή,
με χάι και χο και χάι και τριαλαρό,
στην καταπράσινη εξοχή,
τον Μάη τον πιο όμορφο καιρό για δυό,
που όλο το λέν', μάνα μ', το λέν', το λένε τα πουλιά,
τους νιους τρελαίνει η Άνοιξη η γλυκειά.

Μες στα γρασίδια τα πυκνά,
με χάι και χο και χάι και τριαλαρό,
ξάπλωσε ο νιος κι η κοπελιά,
τον Μάη τον πιο όμορφο καιρό για δυό,
που όλο το λέν', μάνα μ', το λέν', το λένε τα πουλιά,
τους νιους τρελαίνει η Άνοιξη η γλυκειά.

Πιάσαν ευθύς σκοπό γλυκύ,
με χάι και χο και χάι και τριαλαρό,
πως ειν' εν' άνθος η ζωή,
τον Μάη τον πιο όμορφο καιρό για δυό,
που όλο το λέν', μάνα μ', το λέν', το λένε τα πουλιά,
τους νιους τρελαίνει η Άνοιξη η γλυκειά.

Γι' αυτὸ μη χάνετε καιρό,
με χάι και χο και χάι και τριαλαρό,
η αγάπη αξίζει στον ανθό,
τον Μάη τον πιο όμορφο καιρό για δυό,
που όλο το λέν', το λεν', το λέν', το λένε τα πουλιά,
τους νιους τρελαίνει η Άνοιξη η γλυκειά.
Ωστόσο, μέσα σε όλη αυτή τη χαρά και την παραζάλη του Μαΐου, οφείλω να δηλώσω για πολλοστή φορά παράφωνος. Δεν λατρεύω την άνοιξη, και ειδικά το Μάιο σχεδόν δεν τον αντέχω. Δεν φταίει μόνο ότι μου είναι αρκούντως ξένη η λατρεία του κάθε στίχου του Σαίξπηρ. Δεν είναι καν η αίσθηση ότι η ερωτική επιθυμία μπορεί να υφίσταται εκτός Μαΐου και μάλιστα σε δωδεκάμηνη βάση, όπως επισημαίνουν και οι στίχοι μιας ρίβας (μαντινάδας, στα κρητικά) που έλεγε παιχνιδιάρικα ο παππούς μου, όταν τον είχαν πάρει κάμποσο πια τα χρόνια:

Να ΄μουν το Μάη γάδαρος, τον Αύγουστο κριάρι
όλο το χρόνο κόκκορας και γάτης το Γενάρη


Πάνω απ' όλα, είναι αυτή η ανυπόφορη αίσθηση ότι μια μικρή βόλτα στα ανθισμένα χωράφια, ένα κοίταγμα από το ανοιχτό παράθυρο, μια βαθιά εισπνοή καθαρού, φρέσκου, ανοιξιάτικου αέρα, είναι ικανή να σε φέρει σε επαφή (και πώς να μη σε φέρει;) όχι μόνο με το πνεύμα της άνοιξης αλλά και με την υλική, απτή μορφή της: αυτή την αναθεματισμένη γύρη που εισβάλλει στο ανοσοποιητικό σου σύστημα, επάγει μια απείρως δυσανάλογη απόκριση, και σε στέλνει με μάτια δακρυσμένα, ρουθούνια βουλωμένα, διαρκές φτάρνισμα και ασθματικό βρογχόσπασμο στο πλησιέστερο φαρμακείο για αντιισταμινικά και αντιασθματικά. Έτσι, μακριά κι αλάργα και η καταπράσινη εξοχή και τα γρασίδια τα πυκνά (θου Κύριε...). Όσο για την ερωτική επιθυμία, άλλοι κλαίνε και ξαγρυπνούν για την αγαπημένη τους κι άλλοι για τους κόκκους της γύρης - ξάγρυπνος και νυσταλέος και με τις μύξες να τρέχουν, δεν είσαι και ό,τι πιο ερωτικό κυκλοφορεί στο σύμπαν, ε;

Χρόνια και χρόνια τέτοιας "συμπεριφοριστικής" εκπαίδευσης με έχουν πείσει ότι όταν μπαίνει ο Μάης, η καλύτερη τοποθεσία να ζει κανείς είναι στα πέριξ της Ομόνοιας ή στην Κυψέλη (με κομμένα τα δέντρα στα παρκάκια, δήμαρχε). Ατυχώς στην Κρήτη είναι δύσκολα τα πράγματα, ειδικά άμα είσαι αλλεργικός στη γύρη της ελιάς (καλή ώρα) οπότε δεν υπάρχει σε ολόκληρο το νησί ένα μέρος να κρυφτείς. Κάνεις ό,τι μπορείς όμως, κρατάς κλειστά παράθυρα, αποφεύγεις την έκθεση, μουσκεύεις τα μαλλιά και αλλάζεις μαξιλαροθήκες συνεχώς, αδειάζεις κολλύρια και σπρέι και εισπνεόμενα, και πάνω απ' όλα, περιμένεις. Γιατί κάθε μέρα που περνάει, ο Μάης οδεύει προς το τέλος του - ήδη έφτασε στη μέση. Και μόλις μπει ο Ιούνης θα έχει φτάσει προς το τέλος του ο κύκλος της ανθοφορίας και μια μέρα θα κοιμηθείς σαν άνθρωπος και θα ξυπνήσεις σαν άνθρωπος και θα δεις τον κόσμο με άλλο μάτι (χωρίς τσίμπλες), και μια και δε θα χρειάζεται να κάνεις άλλο το γάιδαρο, θα περάσεις στο στάδιο του κόκκορα μέχρι τον Αύγουστο που θα κάνεις το κριάρι (λέμε τώρα...) και θα σκέφτεσαι με ηδονή τα μαγιάτικα στεφάνια που θα καίγονται λυτρωτικά στις φωτιές με το θερινό ηλιοστάσιο, άνοιξη τέλος, μπορείς να πάρεις ανάσα.

Αλλά μέχρι τότε, καλύτερα να πηγαίνεις στη θάλασσα - με σκάφος, χωρίς σκάφος, όπως να 'ναι. Εκεί δεν φυτρώνουν λουλούδια και γυρεόκοκκοι, κι όσο για το χάι και χο και χάι και τριαλαλό όλο και κάτι μπορεί να παίζει.


ΣΣ. Τη φωτογραφία καννιβάλισα από το ιστολόγιο του Seagull (http://seagullstefanos.blogspot.com/2008/05/blog-post.html) και τη φράση περί της λατρείας κάθε στίχου του Σαίξπηρ από το "Αυτοβιογραφικό δοκίμιο" του Μπόρχες. Η ρίβα/μαντινάδα κυκλοφορεί πανελληνίως με μικροπαραλλαγές, στην Ικαρία πάντως ο γάιδαρος είναι γάδαρος και ο γάτος είναι γάτης (ή και κάτης). Για τους Χειμερινούς Κολυμβητές μπορείτε να διαβάσετε πολλά και ωραία εδώ, προσωπικώς τους συστήνω ανεπιφύλακτα (είναι και της εποχής μου, καταλαβαίνετε...).

9 σχόλια:

Καραβάκι είπε...

Μου αρέσει να σε διαβάζω...ο γιατρός μου κάποτε είπε ότι ο μόνος τόπος που μπορώ να ζήσω είναι μια γυάλα.Αλλεργική σε ότι υπάρχει πάνω σε τούτη τη γη.Παρόλα αυτά δεν το έβαλα κάτω.Και τα χρόνια που έζησα στην Κρήτη,ήταν όμορφα.Για να νικήσεις τις αλλεργίες πρέπεινα ανοίξεις τα παράθυρα και να τις νικήσεις με το μυαλό... Να είσαι καλά.Καλό βράδυ.

Idom είπε...

Εξαιρετική ταινία η "Μ' αγαπάς;"!

Στις μικρές τάξεις του δημοτικού είχα ευθυγραμμιστεί με τις πιο κλισέ υποδείξεις για την συγγραφή των εκθέσεων, οπότε θυμάμαι καλά, ότι σε κάθε έκθεση που περιγράφαμε μία εποχή εγώ τελείωνα στερεότυπα:
"Τι ωραίος που είναι ο Χειμωνας. Ο Χειμώνας είναι η αγαπημένη μου εποχή.", "Τι ωραία που είναι η Άνοιξη. Η Άνοιξη είναι η αγαπημένη μου εποχή." κ.λπ..

Μού φαίνεται ότι υποτιμάς κάπως τον Σαίξπηρ. Ακόμα και αυτοί οι στίχοι δηλώνουν την ελαφράδα και παγανιστικότητα του Μαγιάτικου έρωτα.

Λυπάμαι για την αλλεργία. Έχω φίλο που αποφεύγει το σπίτι μου επειδή κυκλοφορούν δύο γάτηδες μέσα.
Περαστικά και μακάρι να μειωθεί στο πέρασμα των χρόνων.

Idom

ολα θα πανε καλα... είπε...

Δηλώνω ευθύς εξαρχής,για να μη σε πιάσουν τα φταρνίσμστα,πως έχω κι εγώ δυο γάτηδες.
Απ την άλλη,δεν καταλαβαίνω κι εγώ τον Σολωμό,όταν λέει πως "έστησε ο Έρωτας χορό με τον ξανθόν Απρίλη".Και υπάρχει πληθώρα άλλων χωρίων όπου η Άνοιξη είναι κάτι το τουλάχιστον μαγικό για να τα κάνει κανείς όλα.Έτσι που θα έλεγε κάποιος ότι όλους τους άλλους μήνες είμαστε σε χειμερία νάρκη.Φυσικά δε συμφωνώ καθόλου,μπορείς να είσαι μια χαρά ερωτευμένος μες στα Χριστούγεννα.
Χάρηκα που σε ξαναβρήκα μετά από καιρό,μου αρέσει ο τρόπος που γράφεις!

Β. είπε...

Aza, ευχαριστώ και πάλι για τα καλά σου λόγια. Πάντως ανοιχτά είναι τα παράθυρα, κι ας είμαι αλλεργικός και στα κουνούπια... Το πρόβλημα είναι ότι και το μυαλό μου είναι αλλεργικό σε ένα σωρό πράγματα! Ουφ!

Idom, η εξαιρετικότητα της ταινίας ("όλα τα λεφτά" που λένε) νομίζω πως είναι η σκηνή που ο Μπακριτζής-οδηγός λεωφορείου τραγουδάει όξω φωνή το "Να πεθάνεις" του Βαμβακάρη. Για την ελαφράδα του Μαγιάτικου έρωτα δε θα πω καμμιά βαριά κουβέντα, αλλά πάντως μου θύμισε λίγο την ταινία "Η εαρινή σύναξις των αγροφυλάκων" που τελειώνει ανάλογα.

Το ουσιαστικό "ο γάτης" δεν έχει πληθυντικό "οι γάτηδες" αλλά "οι γάτες" (αρσενικό, π.χ. στην αιτιατική "τους γάτες"). Στα καριώτικα πάντα. Έχω κι εγώ ένα φίλο που έχει δυο γάτες (θηλυκές, άρα αιτιατική "τις γάτες") αλλά κάνω την καρδιά μου πέτρα και πηγαίνω πότε πότε. Όχι πολύ συχνά ευτυχώς...

(Σε πολύ σκληροπυρηνικά καριώτικα η γάτα είναι "κατ(τ)έ" με το δεύτερο ταυ να ψιλοακούγεται).

Γωγώ (έτσι δε σε λένε όλα θα πάνε καλά;), ευχαριστώ επίσης - σου αφήνω κάποιες άλλες απαντήσεις στις αντίστοιχες αναρτήσεις.

Ανώνυμος είπε...

Πιστεύσατε εις τον Ιησούν!
Πιστεύσατε εις τον Θεόν!
Μη λησμονείτε την Παναγίαν!
Μη βλασφημείτε!
Η ημέρα της κρίσεως έφθασε!


Νεπότιος

Καραβάκι είπε...

Χαμογελώ... μου άρεσε το ότι είσαι αλλεργικός και στο μυαλό σε πολλά πράγματα.Αυτό δεν είναι πάντα κακό.Ειδικά στον τόπο που ζούμε.Που ναι μεν είναι υπέροχος αλλά τον παιδεύουμε κι εμείς πολύ.Μια καλημέρα πέρασα να σου πω.Ήθελα να δω αν είσαι καλύτερα....

ολα θα πανε καλα... είπε...

ναι,Γωγώ ή Γεωργία.Όπως θες.

ολα θα πανε καλα... είπε...

τώρα διάβασα στη σελίδα δεξιά στο ιστολόγιό σου ΄που λες ότι "δεν ξέρω τίποτα γι αυτήν,αλλά μ αρέσει".Χαμογέλασα!Καταρχάς,σε ευχαριστώ!Τι θες να μάθεις;Είμαι 40 ετών,μικρόσωμη,φοράω γυαλιά,έχω 2 γάτες που λατρεύω,είμαι φιλόλογος-μεταφράστρια.Αυτά για αρχή!
:)

Β. είπε...

Καλά, μη μας τα αποκαλύπτεις όλα δημόσια - αρκούν οι γάτες (φαίνονται άλλωστε σε πολλές μεριές του ιστολογίου σου). Ατυχώς μας διαχωρίζουν αποφασιστικά (γιατί και πώς μπορείς να διαβάσεις εδώ.)