ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μια ρεβυθιά στο Ηράκλειο - Λέιντεν - Λισσαβώνα - Αθήνα - πάλι Ηράκλειο - Γιάννενα


20/6/08

Αθλιομαντινάδας εγκώμιον

Την περασμένη εβδομάδα, τριήμερο του Αγίου Πνεύματος γαρ, αποφάσισα να ξεκολλήσω από το μαγευτικό Χερκουλάνουμ και να εκδράμω στην ενδοχώρα με μια παρέα ξέμπαρκων ιστιοπλόων. Πήγαμε στην Κάτω Ζάκρο, στην ανατολικότερη πλευρά της Κρήτης, που είναι η απόληξη ενός φαραγγιού που ονομάζεται "Φαράγγι των νεκρών". Φυσικά, όπως συνήθως συμβαίνει, μόνο ζωντανοί κυκλοφορούσαν, αν και η αλήθεια είναι πως κάπως ταβλιασμένους τ' ανάσκελα τους έβρισκες συνήθως. Δεν ξέρω αν τους βλέπετε αμυδρά στη φωτογραφία, κάτω από τις ομπρέλες, αλλά περίπου αυτή ήταν η εικόνα που έβλεπα από την είσοδο της σκηνής. Ούτε λόγος να το κουνήσουμε από κει, φυσικά.

Όταν φτάσαμε, εννιά νοματέοι εξοπλισμένοι με 4x4, είδη κατασκήνωσης, είδη κατάδυσης, είδη ψαροντούφεκου, είδη προικός, ψυγειάκια με όλα τα καλά της κατανάλωσης και δύο τουλάχιστον κιθάρες, νύχτωνε πια. Περάσαμε το πρώτο βράδι με ρακές, και όλη τη δεύτερη μέρα με κολύμπι (μερικοί κατάδυση) και ψαροντούφεκο. Το δεύτερο βράδι ανάψαμε φωτιά και βάλαμε στην ψησταριά μπριζόλες, βάλαμε στη μέση σαλάτες, τυριά, κρασιά, και στο τέλος πιάσαμε τις κιθάρες (τις πιάσανε - το δημοφιλές ντουέτο "ο Μπομπ κι ο Μπόμπος") και έκαναν πρόγραμμα. Το πρόγραμμα συμπεριέλαβε κάποια στιγμή και κάποιες μαντινάδες, όχι όμως τις συνηθισμένες κάπως σοβαρές που κυκλοφορούν, αλλά κάποιες άλλες, που επιεικώς μπορούν να ονομαστούν άθλιες.

Δεν είμαι ειδικός στη μαντιναδολογία βέβαια, νομίζω πάντως ότι το είδος είναι ταυτόσημο ή πολύ συγγενικό με τις ικαριακές "ρίβες". Βέβαια οι μαντινάδες κανονικά απαγγέλλονται συνοδεία μουσικής, και μάλιστα του σκοπού που χορεύεται ως "σιγανός". Επιπλέον η μαντινάδα είναι ολοζώντανη στην Κρήτη, ενώ την τελευταία ικαριακή ρίβα που άκουσα την είχε πει η θεία μου η Κλειώ γύρω στο 1982. Κάποια άλλη στιγμή στην Κύπρο είχα ακούσει μια κυρία που έλεγε αντίστοιχα δίστιχα - για την ακρίβεια μιλούσε μόνο έτσι, ό,τι κι αν της έλεγες. Την είχαν βάλει απέναντι σε ένα γεμάτο αμφιθέατρο που της εκσφενδόνιζε δίστιχα και τετράστιχα δουλεμένα πριν επί ώρες - ακατάβλητη η κυρία απαντούσε διαρκώς με άλλα που κατασκεύαζε εκ του προχείρου και ήταν πολύ πιο επιτυχημένα. Προφανώς, πέρα από την ικανότητα, πρέπει να είχε και τεράστια παρακαταθήκη.

Οι αθλιομαντινάδες των παιδιών φυσικά δεν ήταν καθόλου αυτοσχέδιες. Κάποιες τις ήξερα από πριν - κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και στις τοπικές εφημερίδες, όπως αυτή που λέει:

Μόντεμ και ει-ντι-ες-ελ θα βάλω στο μιτάτο
για να πουλώ στο ίντερνετ το γάλα των προβάτω
και η άλλη που απαντά στην πρώτη:

Μόντεμ και ει-ντι-ες-ελ δε βάνω στο μιτάτο
γιατ'η ογρασά τσι εξοχής το ίντερνετ χαλά το

γιατί φοβούμαι για ιό στο γάλα των προβάτω)
Ο διαγωνισμός συνεχίστηκε με ακόμα αθλιότερες, όπως αυτή που έλεγε

Κάνανε μπλόκο τα ΕΚΑΜ απάνω στη μαδάρα
(πάνω στην Κρύα Βρύση)
μα δεν υπολογίσανε πως είχα Γκραν Βιτάρα
(πως είχα Μιτσουμπίσι)
και μερικές ακόμα αντίστοιχες που δε συγκράτησα, μέχρι που φτάσαμε στο

Μάρανες το βασιλικό οπού 'χα στην τενέκα
γιατί δεν τον επότιζες, ξεδιάντροπη γυναίκα
Υπέθεσα ότι είχε φαλλικό-σεξουαλικό υπονοούμενο, αλλά με διαβεβαίωσαν ότι ουδείς γνήσιος Κρητικός θα έβγαζε μαντινάδα αν ο "βασιλικός" του ήταν στ' αλήθεια μαραμένος, οπότε να το πάρω κατά κυριολεξία. Ακολούθησαν κάποιες ακόμα χειρότερες που δεν μεταφέρω εδώ, για λόγους ευσπλαχνίας μάλλον. Το πρόγραμμα τελείωσε με έναν Ερωτόκριτο προσαρμοσμενο κάπως στα καθ΄ ημάς (Άκουσες Αρετούσα μου τα θλιβερά μαντάτα, καήκανε τα κάρβουνα και σβήστηκε η θράκα). Το πρωί ένα κλιμάκιο (κι εγώ μαζί) τα μάζεψε μετά την πρωϊνή βουτιά και γύρισε στην πόλη. Οι άλλοι έμειναν να περιποιηθούν τα ψαρικά που έβγαλαν, καθώς και το κεφαλόποδο μαλάκιο που φαίνεται στη φωτογραφία, στη θέση από την οποία παρακολουθούσε τα δρώμενα.


Γυρίζοντας στη δουλειά, ανέφερα στους συναδέλφους την εμπειρία και κυρίως τις μαντινάδες. Αρκετοί προσφέρθηκαν να συνεισφέρουν κι άλλες στη συλλογή, μερικές εκ των οποίων ήταν τόσο άθλιες που φρόντισα να τις ξεχάσω αμέσως. Συγκράτησα όμως προς αποθησαυρισμόν μία που παρουσιάζει επιστημονικό ενδιαφέρον (από μαλακολογική σκοπιά) μια και οι πρωταγωνιστές της σαλιγκαρίζονται ασυστόλως, κατά πως φαίνεται:

Χοχλιδομπαιγνιδίσματα δε θέλω μπλιο μαζί σου
γιατί είδα σάλια άλλου χοχλιού απάνω στο κορμί σου
Αγαπητοί αναγνώστες, καλό σας καλοκαίρι...


ΥΓ. Ευχαριστώ το Γιώργο για την προσφορά της σαλιγκαρομαντινάδας και - κυρίως - της σκηνής.

18 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ κε Ροβιθέ!

Δεν φανταζόμουν ότι οι ιστιοπλόοι οργανώνουν και εκδηλώσεις παραλίας!...
Αφήνω επίσης κατά μέρους εύκολες κριτικές για την οικολογική σας ασυνειδησία (4Χ4, όχληση βιότοπου).
Και ερωτώ: ούτε ένα ψαράκι δεν έβγαλαν οι βουτηχτάδες σας όλη την 2η μέρα και καταφύγατε στις σπαλομπριζόλες;

Idom

Β. είπε...

Ένα μπαρμπούνι, ένα σαργό, 2-3 αγνώστου ταυτότητας και το χταπόδι της φωτογραφίας. (Μα διαγωνίως τις διαβάζετε τις αναρτήσεις;). Από ό,τι έμαθα, τα καταβρόχθισαν μόλις εμείς φύγαμε.

Απλά, εμένα δεν μου αρέσει το ψάρι.

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ κε Ροβιθέ!

Το επεισόδιο με την Κύπρια στιχιπλόκο μού θύμισε έντονα ένα διήγημα του Λεμ (εσείς οι επιστήμονες διαβάζετε τέτοια πράγματα οπότε μπορεί να το γνωρίζετε). Ο ιδιοφυής εφευρέτης Τρέρλ είχε φτιάξει μία μηχανή που παρήγαγε ποίηση. Όταν έρχονταν διάφοροι ποιητές για να παραβγούν μαζί της, της απάγγειλαν ποιήματά τους, εκείνη έπιανε τον αλγόριθμο στον αέρα και τους απαντούσε με μερικούς στίχους ίδιου ύφους αλλά 220 - 347 φορές καλύτερους.

Άραγε έχει κάπως καταγραφεί η Κύπρια μαντιναδοπλέχτρα εν δράσει;

Idom

Β. είπε...

Τι να σας πω, έχουν περάσει δεκάξι χρόνια από τότε που πήγα στην Κύπρο τελευταία φορά. Φαντάζομαι μέχρι και ντοκυμαντέρ θα την έχουν κάνει, αλλά δεν ξέρω σίγουρα. Ελπίζω να ζει η γυναίκα και να είναι καλά και να συνεχίζει το έργο της και να διδάσκει και νεώτερους. Ατυχώς δεν θυμάμαι πλέον την ονομασία της Κυπριακής εκδοχής του είδους.

Με το Λεμ κάτι μου θυμίσατε, αλλά θα επανέλθω αφού ξεσκονίσω τις πηγές μου. Πάντως το εικονιζόμενο κεφαλόποδο δεν είναι οχταπλόκι (ούτε κουρδίλλος, βέβαια).

Ανώνυμος είπε...

Στα σάλια εγώ απ' τον χοχλιό θα κάνω DNA
να βρω ποιος σε φυστίκωσε και θα τον κάνω gay.

Idom

Ανώνυμος είπε...

Έχω κι άλλα!...

Στο Herculanum βάλαμε τις οπτικές τις ίνες
τους λάκους θα τους κλείσουμε σε 70 μήνες.

Μια πινακίδα βάλαμε στου λιμανιού το έμπα
ταχιά να ξεχωρίζουμε από την άλλη πλέμπα.

Φέτος πεζοδρομήσαμε 5 ακόμα δρόμους
Λόντρα, Παρίσια και Μπρουξέλς αφήσαμε αφώνους!

Idom

Ανώνυμος είπε...

Ένα ένα μού 'ρχονται...

Στο Herculanum σαν ερθείς ξένε θα καμαρώσεις
τού δήμαρχου τις εμορφιές σε 70 δόσεις

Idom

Ανώνυμος είπε...

Συνεισφέρω κι εγώ ένα επίκαιρο αθλιόστιχο:

Μπάτσοι μυαλό δε βάλανε στα Ζωνιανά σα μπήκαν,
Και στους Μαλάδες άλλη μια το δάσκαλό τους βρήκαν..
Απ άκρη σ'άκρη μύρισε όλη η Λεβεντογέννα,
κι οι μπάτσοι από το "σούρωμα" δεν πιάσαν ούτε έναν...

Ταν-τα-ρα-τα-ταν, τα-ρα-τα-ταν
(πεντοζάλι υπόκρουση).

Πολύ καλό αυτό με το DNA. Μπράβο Ιdom.
Επίσης αγαπητέ Ροβιθέ, ελπίζω να μας κάνεις update και τα νέα στιχάκια. Ξέρεις εσύ...
Ν.

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ/ή Ν.

Να είστε καλά για τον καλό σας λόγο. Όπως έχω γράψει και σε άλλο post, (επ)έζησα δύο+ χρόνια στο Herculanum και έτσι εξασκήθηκα.

Ποια είναι τα στιχάκια που κραταέι μυστικά ο κος Ροβιθές:

Idom

Β. είπε...

Έλεος, κυρίες και κύριοι, γεμάτο είναι το διαδίκτυο από μαντινάδες για πέταμα, μην το παρακάνουμε...

Όχι, Ν. δεν έχω τίποτα να προσθέσω. Και πολλές είπαμε...

Α, Idom, η πινακίδα είναι ψηλά στην Κνωσού, κοντά στην εθνική, και άλλη μία μετά τα φανάρια της Παπαναστασίου, πάντως όχι κοντά στο λιμάνι.

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ κε Ροβιθέ!

Α όχι, έγώ είμαι φαν τού δικού σας blog, δεν δίνω σε άλλον τις υπέροχες μαντινάδες μου.

Ορίστε 3 βιομαντινάδες:

Αν είστε 5 φύγετε κι αν είστε 10 ελάτε, *
στις δειγματοληψίες μου μόνο οι πολλοί χωράτε!

Δυό βιολόγοι είν' αρκετοί, την φύση να χαλάσουν,
να τήνε μελετήσουνε, μετά να ησυχάσουν.

Οι βιολόγοι έρχονται, τρεχάτε να κρυφτείτε,
αν είστε ζώα φύγετε, φυτά απελπειστείτε.

* ο πρώτος στίχος είναι δάνειος από μαντινάδα σκαλισμένη σε αυθεντικό κρητικό μαχαίρι:
Αν είστε 5 φύγετε κι αν είστε 10 ελάτε,
το κρητικό μαχαίρι μου κανέναν δεν φοβάται.

Idom

Ανώνυμος είπε...

Σχετικά με την - φοβερή όντως - πινακίδα:
την εποχή που βρισκόμουν στο Ηράκλειο, από όσο θυμάμαι, ήταν έξω από το λιμάνι. Άλλωστε το μήνυμα της ήταν ακριβώς καλωσοριστικό. Φαίνεται ότι μετά μεταφέρθηκε. Ίσως και να το 'βαλε στα πόδια μόνη της με τόση καζούρα που τις έχουν κάνει...

Idom

Αόρατη Μελάνη είπε...

Είδατε αγαπητέ Β., όταν γράφετε για θέματα ουσίας, πώς πέφτουν βροχή τα σχόλια;

Συνεισφέρω κι εγώ ταπεινά μια μαντινάδα που μου αφιέρωσε προσωπικά, σε μένα την ίδια αυτοπροσώπως, ένας Κρης μανάβης εις την λαϊκήν αγοράν:

"Ώρε και μπέρδε- και μπερδεμένος είμαι
στα περμανάντ σου τα μαλλιά περιπλεγμένος είμαι."

Ε καλά, δεν είναι τόσο άθλια όσο οι δικές σας, αλλά ότι μπορεί κάνει.

Ανώνυμος είπε...

Aγαπητέ β.,

Μη μου συγχύζζζζεσαι (με έντονο ζ)!! Ξέρεις ότι εσύ έχεις τον τρόπο σου να τα παρουσιάζεις τα πράματα κι επειδή το θέμα έχει την πλάκα του, είπα μήπως και θες να το συνεχίσεις..Δε σου βάλαμε και το μαχαίρι στο λαιμό. Άσε που έχω και τον καημό μου που έχω την ακριβώς αντίθετη μνήμη απ΄τη δική σου και δε μου ρχεται στο μυαλό καμία μαντινάδα απάυτές που μου σούρει ειρήσθω εν παρόδω στα διάφορα Κολυμπάρια..

Β. είπε...

Προς όλους:

καλά, για να μη γκρινιάζετε, ιδού δύο ακόμα που απέκρυψα (η μία πιο άθλια από την άλλη):

Κι αν είσαι μια ολιά παχιά,
καθόλου δε με νοιάζει

(παύση, μουσική υπόκρουση "σιγανός", επανάληψις ημιστιχίου)
καθόλου δε με νοιάζει - ώωωωω
(παύση, αναμονή δεύτερου στίχου)
μα καθόλου.

Στο ίδιο στυλ (σιγανός, επανάληψη ημιστιχίου κλπ.) το κάτωθι βραβείο αθλιότητας:

Χωρίς ψυγείο δε μπορείς κρύο νερό να πίνεις
Πάρε ψυγείο να μπορείς κρύο νερό να πίνεις


Άντε, φτάνει, μέχρι εδώ, μην πνιγούμε κιόλας, ωρέ και μπέρδε (ουφ!).

Προς Ν.: Περί Κολυμβαρίου θα επανέλθω με ανάρτηση για να καταλάβει κι ο υπόλοιπος κόσμος...

Ανώνυμος είπε...

"... καλά, για να μη γκρινιάζετε, ..."

Αγαπητέ κε Ροβιθέ!

Α, ευτυχώς μάς απενοχοποιήσατε :-)
Για να σας μαλαγανέψω περισσότερο συνέθεσα τρεις μαντινάδες προς τιμήν σας:

Ο Ροβιθές μας έμαθε να οδηγάει γαλέρα,
εύχομαι πάντα στα πανιά να 'χει ούριο αέρα!

Μια μαντινάδα ξόμπλιασα στον Ροβιθέ να κάνω
δώρο για το πτυχίο του στα κύματα επάνω.

Τού Ροβιθέ τού έκατσε να γίνει ναυσιπλόος
και τώρα κάμπινγκ στις στεριές διοργανώνει εμμόνως!

Ελπίζω να σας συγκίνησα! Σνιφ.
Οι δικές σας όμως ήταν πολύ όμορφες!

Β. είπε...

Κύριε Idom,

παρατηρώ ότι ορισμένα σχόλιά σας αναφέρονται σε άλλες αναρτήσεις από αυτές πάνω στις οποίες βρίσκονται. Μήπως να το προσέξετε λίγο;

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ Ροβιθέ!

Δίκιο έχετε και με προβλημάτισε και μένα. Αλλά τελικά θεώρησα ότι τις παλιές αναρτήσεις ο κόσμος δεν τις διαβάζει, οπότε...

Idom