Αφρόκρεμα: η επιστροφή των Τζεντάι

Οι θρυλικοί Αφρόκρεμα ξαναχτυπούν με μια παγκοσμιοποιημένη εκδοχή του σουξέ "Τι θέλεις να κάνω;" του έκπαιλαι δημοφιλούς τραγουδιστή Γιάννη Πάριου. Η εικασία ότι οι στίχοι του άσματος στην πραγματικότητα απευθύνονται στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή την κ. Μέρκελ αυτοπροσώπως έλεγχεται ως ανακριβής.

Η λιτότητα δεν αφορά μόνο μισθούς, επιδόματα και συντάξεις, και η ανάγκη να καλύψουμε τα ελλείματά μας και να ξεπληρώσουμε τα χρέη μας δεν είναι μόνο οικονομική. Βαθιά ταγμένοι στο μετερίζι του πολιτισμού (και του αθλητισμού, αλλά αυτό δεν είναι της παρούσης), οι γνωστοί στους αναγνώστες του ιστολογίου Άφρο και Κρέμα (αθροιστικώς Αφρόκρεμα) έρχονται να καταθέσουν την επίκαιρη μαρτυρία και την κρίσιμη συμβολή τους στο ιστορικό γίγνεσθαι. Η Ροβιθέ προστρέχει άμεσα (δηλαδή με εξάμηνη καθυστέρηση περίπου) στην αποκάλυψη του ιστορικού μηνύματος που μεταφέρει το επιτυχημένο (σε κάτι τέλος πάντων...) επιστημονικο-καλλιτεχνικό δίδυμο και προσφέρει στο πολυπληθές (τρεις κι ο Idom) κοινό της όχι μόνο μια προεπισκόπηση του νέου πονήματος των δύο δημιουργών (που μπορείτε μήνες τώρα να βρείτε και στο you tube άλλωστε) αλλά και ένα ερμηνευτικό πλαίσιο, υπό το πρίσμα του οποίου δίδεται ένα διαφορετικό φως στα όσα διαδραματίζονται στο αναρτηθέν βιντεάκι.

Εκ πρώτης όψεως, πρόκειται για ένα τυπικό concept Αφρόκρεμα. Τα πάντα είναι στη θέση τους: το εργαστηριακό σκηνικό, το μαύρο γυαλί του Άφρο, η α-λα-Γκράουτσο-Μαρξ παραλλαγή του Κρέμα, η κιθάρα, ο διαχρονικός Γιάννης Πάριος σε μία ακόμα απόδοση άσματος στην αγγλική γλώσσα (πρόκειται για το "Τι θέλεις να κάνω;" σε στίχους K. Ρουβινέτη και μουσική Γ. Χατζηνάσιου), το φιλικό χτύπημα στην πλάτη. Σε μια πρώτη ανάγνωση θα έλεγε ο ανυποψίαστος θεατής ότι το έχουμε ξαναδεί το έργο. Είναι όμως έτσι; Μια πιο προσεκτική δεύτερη ματιά αποκαλύπτει μερικές διαφορές σε κάποιες λεπτομέρειες. Και όπως όλοι ξέρουμε, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες...

Πρώτα από όλα, αυτή τη φορά δεν υπάρχουν ούτε γκεστ-σταρ, ούτε κλήσεις στο σκάιπ και άλλες παρεκβάσεις. Το ντουέτο έχει αφαιρέσει από το εκφραστικό του οπλοστάσιο αυτά τα αφηγηματικά μέσα που μάλλον συσκοτίζουν παρά αποκαλύπτουν την ουσία, και αφήνει να μιλήσει μόνο το τραγούδι, λιτό και απέριττο όπως ταιριάζει σε μια εποχή κρίσης... Το πιο χαρακτηριστικό, είναι ότι αυτή τη φορά απουσιάζει ακόμα και η εμβληματική μορφή του Τσε Γκεβάρα που ενυπήρχε στο συλλογικό ασυνείδητο (δηλαδή στον πίσω τοίχο) στις προγενέστερες δημιουργίες του ντουέτου. Μη βιαστεί κανείς να πει ότι αυτή τη φορά το βιντεάκι είναι τραβηγμένο σε άλλο χώρο που δεν είχε Τσε, γιατί σε μια τόσο σφιχτοδεμένη ομάδα σαν τους Αφρόκρεμα, τίποτα δεν είναι τυχαίο.

Και υπό αυτό το πρίσμα είναι που αναγκάζεται κανείς να προσέξει μια ακόμα αλλαγή: ο Κρέμα δεν αρκείται αυτή τη φορά στην αλλοίωση των χαρακτηριστικών του πίσω από τη μουτσούνα του Γκράουτσο Μαρξ. Έχει προσθέσει και μια κουκούλα. Τι συμβολίζει άραγε η κουκούλα; Μια πρώτη επιπόλαια ανάγνωση θα μπορούσε να θεωρήσει ότι αφορά έναν "κουκουλοφόρο Μαρξ" ως ένα σύμβολο της εξέγερσης - σε αυτή την εκδοχή μάλιστα ο Τσε λείπει από το πλάνο διότι έχει πάει να συμπαρασταθεί στους εξεγερμένους. Πόσο μάλλον που η εποχή που γυρίστηκε το βίντεο είναι ακριβώς τις μέρες της επιβολής του Μνημονίου της Τρόικας. Προσθέστε ακόμα το αμφίσημο νόημα των στίχων "whatever you want, you tell me I'll do" που θα μπορούσαν να απευθύνονται όχι μόνο στο ΔΝΤ και στην Τρόικα αλλά στην Ανγκέλα Μέρκελ αυτοπροσώπως.

Όμως η φριχτή αλήθεια που κρύβεται πίσω από την μεταμόρφωση του Κρέμα είναι λιγότερο επιρρεπής σε επικαιρικές σχηματοποιήσεις του συρμού. Το κλειδί για την κατανόηση του συμβόλου της κουκούλας (διότι συμβολική είναι, αναμφίβολα...) εμπεριέχεται στους στίχους, και μάλιστα στον εναλλακτικό τίτλο του άσματος: aka "The mask of the pain". Αυτό που θέλει να πει οι ποιητής είναι ότι η κουκούλα επιχειρεί ακριβώς να κρύψει "τη μάσκα του πόνου" - του πόνου που προκαλείται από την αργή αλλά επίπονη μεταμόρφωση που συμβολίζει (επιτέλους τώρα το αντιλαμβανόμεθα ολοκληρωμένα) η μουτσούνα του Γκράουτσο. Διότι τον σωστό Μαρξ επικαλούνται οι καλλιτέχνες μας, και μας προσανατολίζουν μέσω της κινηματογραφικής περσόνας στη λύση του αινίγματος: Ο Κρέμα (ίσως και ο Άφρο, αλλά αυτό θέλει ακόμα μερικά σήκουελ) δεν συμβολίζει αυτό που νομίζουμε αρχικά: είναι σύμβολο ενός βαθιά διχασμένου όντος, που υποφέρει στην αιώνια πάλη ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι, που φοράει "τη μάσκα του πόνου" καθώς υπερισχύει μέσα του η "σκοτεινή πλευρά". Είναι ένας ιππότης Τζεντάι, που ρέπει πλέον προς το να γίνει (τρομακτικός) Νταρθ Βέιντερ. Και γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε, αφού το λένε κι οι ίδιοι: "what if I'm a man, I'm fearful, so fearful...".

Μετά από αυτή την αποκάλυψη, ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο δεν θα είναι ποτέ πια ο ίδιος. Τι να μας πουν και οι Δημοτικές και Περιφερειακές εκλογές, τι να μας πειράξει η Τρόικα, τι να μας κάνει η νύχτα, μια νύχτα μόνο, τι να μας κάνει. Θα πω απλά και μόνο ότι με επιστημονικο-καλλιτεχνικό δυναμικό σαν τους Αφρόκρεμα, η χώρα δεν έχει φόβο ούτε ελλειμάτων ούτε χρεών· το δίδυμο φτάνει και περισσεύει.

Όσο για τα φράγκα, στείλτε ότι έχετε ευχαρίστηση σε έναν λογαριασμό που θα σας υποδείξω (σε ολλανδική τράπεζα), και θα λάβετε δώρο αυθεντικό συλλεκτικό φωτόσπαθο. Πίστωση δεν δίδεται· αυτά με την αναδιάρθρωση του χρέους και τις λοιπές εξυπνάδες να πάτε να τα πείτε αλλού.