Ιστορίες σε ριπλέι απ' την Παλαιά Διαθήκη

Η μικρή "Αννούλα της Αλλαγής", που λεγόταν Ιωάννα και δεν ήταν πάνω ακριβώς στην ηλικία που συμβόλιζε, αλλά ποτέ μην αφήνεις την πραγματικότητα να σου χαλάει μια ωραία ιστορία. Δεξιά, τώρα που μεγάλωσε (συμπαθέστατη, πάντως...)

Πριν λίγο μιλούσα με μια συνάδελφο που η κόρη της έδινε εισαγωγικές εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο. Μου έλεγε ότι προσδοκούσε τις διακοπές της με περισσότερη αδημονία παρά ποτέ "γιατί η μικρή έχει τρελαθεί τελείως" και είχε την ελπίδα ότι με τις διακοπές θα καταλάγιαζαν κάπως τα πράγματα. Όχι άδικα - το τέλος του σχολείου λειτουργεί υπό πολλούς τρόπους απελευθερωτικά, ειδικά αν έχεις μόλις περάσει από μια διαδικασία έντονης καταπίεσης όπως είναι σήμερα (ή ίσως ήταν πάντα) οι εξετάσεις. Από αυτή τη σκοπιά δεν είναι παράξενο για τη μικρή να "τα παίρνει"με τα πάντα, ακόμα κι αν έχει πάει καλά στις εξετάσεις, όπως στην περίπτωσή μας.

Θυμήθηκα το μακρινό καλοκαίρι του 1985, τότε που τελείωνα το σχολείο. Εμείς δίναμε "πανελλαδικές" εξετάσεις, που σύμφωνα με το βερμπαλιστικό πνεύμα της πρώτης σοσιαλιστικής διακυβέρνησης της εποχής ήταν ποιοτικά διάφορες από τις "πανελλήνιες" εξετάσεις της Δεξιάς. Η διατύπωση ήταν επίκαιρη, γιατί είχαν μόλις προηγηθεί εκλογές (στις 2 Ιουνίου), στις οποίες η "δημοκρατική παράταξη" είχε αναβαπτιστεί εκλογικά για δεύτερη τετραετία.

Στην προεκλογική περίοδο είχαν κυριαρχήσει τα πλαστικά σημαιάκια και οι βόλτες με αυτοκίνητα που κόρναραν στο ρυθμό "ε-ε-έρχεται" (όποιος κι αν ερχόταν), και ομολογώ ότι αν και με ενοχλούσε λίγο στο διάβασμα είχα διασκεδάσει υπερβολικά τη φάση που ορδές κομματικών μελών έβγαιναν για αφισοκόλληση νυχτιάτικα και πλακωνόντουσαν στις γρήγορες με αντίστοιχα συνεργεία των αντιπάλων. Με ένα φίλο μου γυρίζαμε στα τραπεζάκια και τα τροχόσπιτα των κομμάτων κρατώντας διάφορες άσχετες σημαίες - πότε του ΚΟΔΗΣΟ, πότε του ΠΑΟΚ - είτε μοιράζαμε αυτοσχέδιες προκυρήξεις που έγραφαν διάφορες αρλούμπες και οι εύπιστοι τις έπαιρναν για κομματικό υλικό. Θυμάμαι ένα βράδι που μοίραζα σε ανύποπτους Νεοδημοκράτες προκυρήξεις του ΚΚΕ Εσωτερικού, και ακόμα μια θεαματική καραμπόλα πέντε-έξι αυτοκινήτων εναλλάξ ΠΑΣΟΚ-ΝΔ, που συνέβη ενώ εκινούντο με ταχύτητα 10-15 χιλιομέτρων την ώρα το πολύ (αλλά κανένας δεν κοιτούσε μπροστά του).

Λίγες μέρες πριν τις εκλογές το ΠΑΣΟΚ εμφάνισε κάτι αφίσες με ένα κοριτσάκι που κρατούσε κάτι λουλουδάκια (ή σε μια άλλη εκδοχή κάτι εργαλεία) - ήταν η περίφημη "Αννούλα της Aλλαγής" που μπορεί και να μην την έλεγαν ακριβώς έτσι και να μην ήταν ακριβώς αυτό, αλλά επικοινωνιακά εκείνη τη στιγμή μετρούσε πολύ. Σε αντιπαράθεση, η ΝΔ είχε βγάλει κάτι ασπρόμαυρες αφίσες με το Μητσοτάκη με ένα απερίγραπτα σφιγμένο χαμόγελο λες και τον είχε πετύχει ο φωτογράφος στην τουαλέτα. Το παιχνίδι ήταν χαμένο - στην προεκλογική συγκέντρωση του ΠΑΣΟΚ στο Σύνταγμα το κοριτσάκι εμφανίστηκε αυτοπροσώπως και έδωσε τα λουλούδια στον Αντρέα, η Αλλαγή μάζεψε 46% χωρίς άγχος, καθώς το 42% των αντιπάλων έμοιαζε λιγοστό και μαραμένο (σήμερα θα τους έβγαζε μακράν αυτοδύναμους). Άλλοι καιροί...

Με τα πολλά τέλειωσαν οι εκλογές, άρχισαν οι εξετάσεις, τέλειωσαν κι αυτές (καλά πήγα) και μετά οι μέρες ήταν άδειες μέχρι να προχωρήσει ο Ιούλιος και να φύγουμε για Ικαρία. Προσπαθούσα να τις γεμίσω με μπάνια (κάπως δύσκολο στην Αθήνα), θερινά σινεμά και τζάμπα πολιτιστικές εκδηλώσεις (καμιά συναυλία στο Λυκαβηττό από τα βραχάκια, κανένα πάρτυ κλπ.). Τα θερινά έπαιζαν άπειρο Χίτσκοκ, επαναλήψεις χειμερινών ταινιών, παλιά κλασικά όπως το "Τζο ο Λεμονάδας" και το "Εξπρές του Μεσονυκτίου", αφιερώματα στο Φασμπίντερ και διαφημίσεις για τσιγάρα Malrlboro με καουμπόηδες, Camel με ένα μουστακαλή με τζιπ και West με κάτι νταλικιέρηδες που έκαναν κόντρες όπως στο "Convoy, η άγρια σύγκρουση" του Πέκινπα με τον Κρις Κριστόφερσον. Μετά τις προβολές στο Βοξ και τη Ριβιέρα κάναμε άσκοπες βόλτες στα Εξάρχεια μήπως και δούμε από κοντά τα φοβερά και τρομερά φρικιά που πανικόβαλλαν τον κόσμο στις εφημερίδες και τις ειδήσεις, αλλά μετά τρέχαμε να προλάβουμε το τελευταίο λεωφορείο για το προάστιό μας, γιατί για ταξί δε μας έπαιρνε, κι ας άρχιζε στις δύο η διπλή ταρίφα.

Μια μέρα όμως η γειτονιά μας ήρθε στο κέντρο του ενδιαφέροντος. Κάποιος τύπος στη απέναντι πλευρά της λεωφόρου τσακώθηκε με τον αδελφό του και κουβέντα στην κουβέντα αρπαχτήκανε άσχημα και τον σκότωσε. Ύστερα ταμπουρώθηκε στο σπίτι και απειλούσε ότι θα σκότωνε όποιον πήγαινε να τον πιάσει. Σκέφτομαι τι νταβαντούρι θα γινόταν αν υπήρχε τότε η ιδιωτική τηλεόραση - αλλά δεν υπήρχε ακόμα, και τα δύο κρατικά κανάλια δεν μετέδιδαν ποτέ ανησυχητικές ειδήσεις. Υπήρχαν όμως κραταιές εφημερίδες, ορισμένες από τις οποίες είχαν και σοβαρή παράδοση στον κιτρινισμό. Χτύπησαν λοιπόν κάτι τεράστια πρωτοσέλιδα "ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΣ Ο ΚΑΪΝ" και "Ο ΚΑΪΝ ΑΠΕΙΛΕΙ" και κάτι τέτοια και έγιναν ανάρπαστες. Τόσο, που δεν τις βρήκα στο συνηθισμένο στέκι και πήγα πιο πέρα - κοντά στο σπίτι του αδελφοκτόνου.

Βρήκα ένα πλήθος μαζεμένο απέξω - μεταξύ των οποίων κάμποσοι πρώην συμμαθητές. Δυο τύποι με μια κάμερα της ΕΡΤ έπαιρναν πλάνα. Ο ψιλικατζής μου έδωσε το τελευταίο φύλλο της εφημερίδας και μου χαμογέλασε. Είχε ξεπουλήσει εκείνη την ημέρα - χυμούς, παγωτά, πατατάκια, τα πάντα. Κάποιοι αστυνομικοί με κράνη ήταν επιφορτισμένοι με τον έλεγχο του πλήθους "Σας παρακαλώ, πηγαίνετε πιο πέρα" αλλά όλοι περίμεναν πότε ο Κάιν θα πεταχτεί έξω ζωσμένος με φυσεκλίκια και θα αποφασίσει να παραστήσει το Σαμψών παίρνοντας μαζί του και μερικούς αλλόφυλους.

Δε βγήκε. Την άλλη μέρα ξαναπέρασα. Οι αστυνομικοί φορούσαν πηλίκια, όχι πια κράνη. Ο κόσμος ήταν ακόμα εκεί - ένας εφευρετικός τυπάκος νοίκιαζε πλαστικές καρέκλες από ένα φορτηγάκι, ένα πενηντάρικο. Αρκετοί είχαν πάρει. Μια καντίνα είχε πιάσει θέση και έφτιαχνε σουβλάκια, χοτ ντογκ και σάντουιτς. Ο ψιλικατζής είχε δυσανασχετήσει κάπως διότι ο καντινιέρης του έτρωγε μερίδιο από τις κοκακόλες. Είχε γεμίσει το μαγαζί προμήθειες και φοβόταν μην του μείνουν. Το βράδι ξαναπέρασα πηγαίνοντας για το σπίτι. Είχε λιγότερο κόσμο, αλλά αρκετούς στα γύρω μπαλκόνια και τις ταράτσες. Βρήκα ένα συμμαθητή μου με σαγιονάρες και πετσέτα θαλάσσης - είχε ξεκινήσει το μεσημέρι για μπάνιο αλλά κόλλησε. Ρώτησα "τι νέα", μου είπε "ακόμα μέσα είναι".

Δε θυμάμαι πόσο κράτησε το σκηνικό. Μπορεί καμιά βδομάδα - ίσως λίγο λιγότερο. Η αστυνομία είχε κόψει το ρεύμα και το νερό στο σπίτι και έκανε ό,τι μπορούσε να τον κρατήσει άυπνο, με την ελπίδα κάποτε να βαρεθεί και να παραδοθεί. Κάποτε βγήκε στην αυλή να πετάξει έναν κουβά με ακαθαρσίες - δε μπορούσε να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα χωρίς νερό. Τότε τον έπιασαν. Θυμάμαι αμυδρά τις πρωτοσέλιδες φωτογραφίες - ένας ταλαίπωρος, κουρασμένος άνθρωπος. Ο κόσμος διαλύθηκε σε πέντε λεπτά. Την άλλη μέρα πέρασα πάλι από εκεί για εφημερίδα - βρήκα ένα σημείωμα στα ψιλικά που έγραφε "κλειστόν λόγω διακοπών".

Λίγες μέρες μετά φύγαμε κι εμείς. Δεν είχα άγχος για τα αποτελέσματα, δεν είχα άγχη καθόλου. Στην παραζάλη ξέχασα και τον Κάιν και τις μέρες που προηγήθηκαν, και θα τα είχα ξεχάσει ίσως για πάντα αν την άλλη χρονιά δεν άκουγα ένα τραγούδι των Μουσικών Ταξιαρχιών (δηλαδή του Τζίμη Πανούση) που αν και είναι ο ορισμός του "επικαιρικού" τραγουδιού, διατηρεί μια ισχυρή αντήχηση στη μνήμη μου μέχρι σήμερα. Οι στίχοι λένε, αν θυμάμαι καλά, τα εξής:

Σε γιγαντοαφίσες, καουμπόι καπνιστής
με ύφος Τζων Γουαίην, ψυχρός εκτελεστής
με άλογο και λάσο, με τζιπ ή με κανώ
σκηνές από Ελ Πάσο στην εθνική οδό.

Υπουργός με σκουλαρίκι, ένας μπέης λίγο ψευδός
από πίσω αλαλάζουν ο φιλήσυχος λαός
με σταυρούς και με κουκούλες αρπάζουνε τους πανκ
τους καίνε στις πλατείες, Αθηναίοι Κου-Κλουξ-Κλαν.

Σε γιγαντοαφίσες, κορούλα αριστερή
με πλαστικά λουλούδια και γαλλικό κλειδί
μέχρι το 2000, χρυσή μεταγραφή
κι εμείς όλοι στον πάγκο να παίζουμε αλλαγή

Ιστορίες σε ριπλέι απ' την Παλιά Διαθήκη
ο Κάιν να κλαίει σε παλιά αποθήκη
παραλυτικοί οι θεατές με τα κρεβάτια μαζί
κοιτάνε το θαύμα: ο Κάιν ζει!

Το τελευταίο τετράστιχο είναι το ρεφραιν - τραγουδιέται μετά από κάθε κουπλέ. Να πω ότι ο Πανούσης δείχνει τον τότε Υπουργό Δημόσιας Τάξης Σκουλαρίκη και τον τότε Δήμαρχο Αθηναίων Μπέη ως υπεύθυνους για τις επιχειρήσεις αρετής στα Εξάρχεια, αλλά όταν βγήκε το τραγούδι σε δίσκο είχε ήδη γίνει η ιστορία με τον δεκαπεντάχρονο που σκοτώθηκε από πυρά αστυνομικού το Νοέμβριο του 1985 και το πράγμα είχε παλιώσει πια. Την εποχή εκείνη το σημείο αναφοράς ήταν "το 2000" σε κάμποσα τραγούδια (θυμάμαι ένα της Αρλέτας σε μουσική Λάκη Παπαδόπουλου με τα Ψηλά Ρεβέρ και στίχους Μαριανίνας Κριεζή που έλεγε "το 2000 - θα 'ναι μπαμπάδες - οι σημερινοί πιτσιρικάδες"). Τελικά η σημαδιακή χρονιά πέρασε και έφυγε καιρό τώρα, και μπαμπάδες ακόμα δε γίναμε μερικοί. Πάντως σε σχέση με το καλοκαίρι του 1985 λίγα έχουν μείνει ίδια, εκτός του Μητσοτάκη. Οι διαφημίσεις τσιγάρων απαγορεύτηκαν σχεδόν παντού, ο Αντρέας μας άφησε χρόνους, τα Εξάρχεια είναι παραδομένα στην πρέζα και την παρακμή, ο Πανούσης δίνει "χιουμοριστικά" σώου και τα χώνει στο Νταλάρα αλλά από τραγούδια άστα να πάνε, για τη μικρή Αννούλα της Αλλαγής είχα μάθει κάποια νέα από την Ελευθεροτυπία παλαιότερα και πιο πρόσφατα από το Βήμα (δείτε το σχετικό άρθρο από όπου και οι φωτογραφίες), κι εγώ μαζί με τους άρτι αποφοιτήσαντες από το Λύκειο περιμένω να περάσει ο καιρός και να φτάσει Τετάρτη για να φύγω για το νησάκι μου ησύχως και αξιοπρεπώς.


ΥΓ. Ο Κάιν δεν ξέρω τι απέγινε - σα να θυμάμαι αμυδρά ότι μετά πέθανε ή αυτοκτόνησε αλλά μπορεί και να κάνω λάθος (ποιος μαθαίνει ποτέ τίποτα για τους φυλακισμένους;). Αν ζει, θα έχει εκτίσει την ποινή του σήμερα φαντάζομαι και θα κυκλοφορεί ελεύθερος - όσο ελεύθερος μπορεί να είναι κανείς μετά από όλα αυτά. Το σπίτι του πάντως έχει μάλλον πουληθεί και ανακαινιστεί πολλά χρόνια τώρα - αναρωτιέμαι αν οι οικογένειες που ζουν εκεί έχουν ακούσει την ιστορία. Μάλλον θα την έχουν ακούσει.

Α, ναι, πρόπερσι με έπιασε μια πετριά και διάβασα όλη σχεδόν την Παλαιά Διαθήκη. Έχει πολλές ιστορίες για ριπλέι.



"Ο Κάιν ζει" όπως ανέβηκε στο youtube πολύ καιρό μετά την ανάρτηση.