Της ωραίας τα χείλη

Ικαριακή αυλή, Καλοκαίρι 2014 (Φωτό © Ροβυθέ)

Δεν είμαι καλός με τα φυτά. Στο πρώτο μου σπίτι (στο πρώτο δικό μου σπίτι) βρήκα ένα γεράνι απότιστο για μήνες καθότι το σπίτι ήταν κλειστό για καιρό. Είναι εκπληκτικό πόσο αντέχουν τα γεράνια· το πότισα, του έριξα λίπασμα, το μεταφύτεψα, κάποτε μεγάλωσε τόσο που δε χώραγε πουθενά. Φεύγοντας το πήγα στο πατρικό μου όπου εν τέλει το ξεπάστρεψε μια κακοκαιρία. Δεν πρόκοψε.

Στην Κρήτη την πρώτη φορά φοβήθηκα να βάλω φυτά. Ήξερα φαίνεται ενδομύχως πως είμαι προσωρινός, και το απέφυγα. Γύριζα και από σπίτι σε σπίτι στο τέλος, άντε τώρα να τραβολογάς και γλάστρες. Βέβαια σε ένα από τα σπίτια ένας φίλος μου κουβάλησε μια χαρουπιά, μάλλον δώρο στην οικοδέσποινα. Η κοπέλα μετακόμισε προσφάτως και μου ανακοίνωσε ότι επειδή στο τέλος είχε μεταφυτεύσει τη χαρουπιά στο χώμα, θα παρέμενε εκεί και θα τη χαιρόταν πλέον κάποιος άλλος. Βέβαια πολλά μπορεί κανείς να φυτέψει και να τα χαίρονται άλλοι στο τέλος, έτσι είναι η ζωή, λένε. Άλλωστε κι εγώ το γεράνι που λέγαμε το βρήκα, δεν το φύτεψα.

Στο Λέιντεν είχε πολύ κρύο για φυτά. Δεν έχει και μπαλκόνια γενικά οπότε γύρω γύρω δεν έβλεπα και πολλά φυτεμένα, παρότι οι Ολλανδοί τρελαίνονται για λουλούδια. Μια μέρα πρόσεξα ότι ο από κάτω είχε σε ένα μικροσκοπικό περβάζι ακριβώς πέντε γλαστράκια, δύο μεγάλα και τρία μικρά, όλα με το ίδιο φυτό: τα νομίμως επιτρεπόμενα πέντε φυτά κάνναβης. Δεν τα λες και καλλωπιστικά εδώ που τα λέμε. Φεύγοντας πήρα μαζί μου μια γλάστρα καλαμπόκι· για να λέμε την αλήθεια απλώς και μόνο για να τσιμπολογάνε οι κάμπιες της πεταλούδας που στην πραγματικότητα κουβάλαγα, ίσαμε να φτάσουμε στη Λισσαβώνα. Ούτε αυτό το λες καλλωπιστικό.

Ούτε στη Λισσαβώνα φύτεψα τίποτα. Εκεί έχουν τη συνήθεια να κλείνουν τα μπαλκόνια με κάτι ψευδοκατασκευές που μέχρι και στην Ελλάδα θα ξεσήκωναν κύματα αγανάκτησης ως αυθαίρετα, αλλά για τα πορτογαλικά έθιμα είναι στάνταρ. Τότε βέβαια άλλαξε λίγο το πλάνο και έκανα σχέδια πως όταν γυρίσω στην Ελλάδα θα ριζώσω, λέει, κάπου, και μαζί θα ριζώσουν και διάφορα άνθη του καλού. Φυσικά όταν οι άνθρωποι κάνουν σχέδια, ο Θεός γελάει, λένε (αν και δεν είμαι βέβαιος απολύτως για το χιούμορ Του). Πάντως έκανα σχέδια τότε, και μάλιστα για μια περίοδο που έμεινα στην Αθήνα τα ανέπτυξα έτι περαιτέρω. Στο πιο μεγαλεπήβολο κιόλας. Ας πρόσεχα.

Όταν έφτασα στην Κρήτη για επανεγκατάσταση, το σπίτι ήταν επίσης έρημο για μήνες. Βρήκα ούτε ένα, ούτε δύο, αλλά τρία ολόκληρα μισοξεραμένα γεράνια στο μπαλκόνι. Επίσης βρήκα ένα αναρριχώμενο που είχε ρίξει τα φύλλα του αλλά ξαναέβγαλε φρέσκα μόλις ποτίστηκε. Κάποια στιγμή έπιασα να ποτίζω κάτι γλάστρες με ξερό χώμα, σχεδόν για πλάκα. Οι πιο πολλές έβγαλαν γλιστρίδα, τριφύλλι και κάτι άλλα εποχικά αγριόχορτα. Μία έβγαλε κάτι ροζ κρινάκια· ο ιδιοκτήτης του σπιτιού μου διευκρίνισε ότι φεύγοντας προ μηνών είχε γεμίσει τη συγκεκριμένη γλάστρα με βολβούς, οπότε δεν ήταν παράξενο. Μια άλλη πάλι έβγαλε ένα παχύφυτο με κάτι μικροσκοπικά μωβ ανθάκια. Λίγο καιρό αργότερα, μέσα από τις γλιστρίδες και τα τριφύλλια μιας τρίτης γλάστρας ξεπρόβαλε ένα άλλο φυτό που κάτι μου θύμιζε.

- Αυτό είναι πικροδάφνη; ρώτησα την ειδικό επί βοτανικών θεμάτων που κάναμε τα μεγαλεπήβολα σχέδια παρέα.
- Όχι καλέ, τι πικροδάφνη; Καμμία σχέση, αποφάνθηκε.

Ύστερα μου έδειξε καταχαρούμενη τα καινούργια φυτά που είχε φυτέψει: βασιλικό και λεμονοθύμαρο και ένα-δυο άλλα από το γειτονικό ανθοπωλείο που δε θυμάμαι πια πως τα λέγανε. Ακόμα, κούρεψε μια ρίγανη που πήρε τα πάνω της. Μια φίλη μας έδωσε δυόσμο και αλόη· φυτεύτηκαν και αυτά με τη δέουσα προσοχή.

- Μην αμελείς να κουρεύεις το δυόσμο, καλό του κάνει. Και το βασιλικό.

Αμέλησα φυσικά, αλλά ο δυόσμος δεν έπαθε και τίποτα σοβαρό, ο δε βασιλικός έγινε τεράστιος. Πάντως λίγο αργότερα όλα τα φυτά δέχτηκαν μανιασμένη επίθεση από ακάρεα (ο ιδιοκτήτης με είχε προϊδεάσει ότι υπάρχει τέτοιο ζήτημα στη βεράντα). Ακόμα και η γλιστρίδα. Ύστερα δέχτηκαν επίθεση από το κρύο· ο χειμώνας ήταν κάπως σκληρός. Ο βασιλικός ξεπατώθηκε ολοσχερώς μέσα σε μια νύχτα σχεδόν. Η ρίγανη πνίγηκε από τα πολλά νερά. Το λεμονοθύμαρο επίσης. Μετά ήρθε η άνοιξη και ένα μακρύ, ζεστό καλοκαίρι. Πολλά ξεράθηκαν, παρότι κάποιες φίλες πότιζαν από καιρού εις καιρόν όσο εγώ έλειπα. Λίγα επιβίωσαν. Ο δυόσμος, ας πούμε, που μας προέκυψε παντός καιρού. Η αλόη, που γέννησε και μικρά φυταράκια-παραφυάδες που μετέφερα στις (άφθονες πια) άδειες γλάστρες. Τα τρία γεράνια φυσικά, ανθεκτικά στις κακουχίες. Και το παράξενο φυτό που κάτι μου θύμιζε και δεν ήταν πικροδάφνη. Είχε βγάλει κάτι ανθάκια ροζ-μωβ.

Το ξανασυνάντησα άξαφνα στην αυλή της μάνας μου, στην Ικαρία. Το φωτογράφησα· βλέπετε τη φωτογραφία στην κορυφή. Ρώτησα τη μάνα μου το όνομα του φυτού· δεν το θυμόταν πια. Ύστερα βάλθηκα να ρωτάω όποιον περνούσε από κει.

- Ποιο, ρώτησε η Μαρία, αυτό με τα λουλουδάκια; Το έχει και η θεία σου δίπλα με άσπρα.
- Ναι, αυτό. Πώς το λένε;
- Της ωραίας τ’ αχείλι.
- Της ωραίας τα χείλη τι πράγμα;
- Της ωραίας τ’ αχείλι το λένε το λουλούδι. Αυτό είναι το όνομά του.

Τώρα που ξανάρχεται ο χειμώνας και τα σχέδια όλα στο βρόντο έχουν πάει, κοιτάζω το μπαλκόνι και σκέφτομαι πως όταν φύγω θα αφήσω στον επόμενο τα τρία γεράνια και το αναρριχώμενο που δεν μου ανήκουν. Θα αφήσω ακόμα την αλόη και το δυόσμο, αναγκαστικά βέβαια, καθότι είναι σε παρτέρια και χωνευτές γλάστρες και δεν φεύγουν. Ο βασιλικός πάλι δεν φυτρώνει πια εδώ· σε άλλες αυλές τώρα τον φυτεύουν, άλλοι τον χαίρονται ή τον κουρεύουν (ή μπορεί και να ‘ναι το είδος του τέτοιο, όμορφος μα περαστικός σαν εφήμερη υπόσχεση).

Όμως της ωραίας τ’ αχείλι σκέφτομαι πως πρέπει να βρω έναν τρόπο να το πάρω μαζί μου. Άλλωστε αυτό το λουλουδάκι μόνο του φύτρωσε στο μπαλκόνι μου, κανείς δε μου το φύτεψε. Σε κανέναν δεν το χρωστάω.

- Από δω τον κουβάλησες το σπόρο, πάνω σου, θριαμβολογεί η μάνα μου, για να σου θυμίζει το σπίτι μας.
- Λες να είναι καριωτάκι ξενιτεμένο και το φυτό ρε μάνα;

Μόνο να βγάλει το βαρύ χειμώνα, να ζήσει, σκέφτομαι, της ωραίας τ’ αχείλι.

Όσο για τα φιλιά, θα τα βρούμε άμα έρθει η ώρα.


Κόκκιν' αχείλι σε μια εκδοχή από τις Δυνάμεις του Αιγαίου.