Πόρτα στο μέλλον

Φωτό: antonis_ts@instagram.

Η κάπως ιδιότυπη σχέση των Καριωτών με το χρόνο είναι πλέον παγκοσμίως γνωστή (π.χ. εδώ), και έχει νομίζω συζητηθεί και διερευνηθεί αρκετά, ειδικά τώρα που Ικαρία ακούγεται όλο και περισσότερο «παραέξω». Για εμάς τους «παραμέσα» βέβαια, αυτά είναι πράγματα γνωστά και καθημερινά, κι εγώ από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου άκουγα σχετικές «φολκλορικές» ιστορίες και ανέκδοτα (ενίοτε αστικούς μύθους) στον περίγυρο. Μια ειδική περίπτωση χρονοκαθυστέρησης αποτελούν οι παροιμιώδεις «δεσμεύσεις» των καριωτών μαστόρων όταν απευθύνεσαι σε αυτούς ώστε να σου κάνουν μια δουλειά:

- Αμέ πότε ‘α ‘ρτεις;
- Εεε, άμα προκάμω ‘α ‘ρτω...

Και δεν έρχεται σχεδόν ποτέ, πράγμα που έχει οδηγήσει διάφορους μελετητές του ικαριακού couleur local να προτείνουν την έκφραση «‘α ‘ρτω» ως συνώνυμη του «σε έχω γραμμένο».

Αυτό φυσικά δεν ισχύει γενικευμένα, συμβάλλει όμως στην αναπαραγωγή και διαιώνιση κάποιων στερεοτύπων που ομολογώ ότι τα βλέπω με σκεπτικισμό, αν και κατά κανόνα στις σχετικές αφηγήσεις υπερισχύει το χιούμορ. Χαρακτηριστικά θυμάμαι μια παλαιότερη αφήγηση που είχα καταγράψει εδώ (δεύτερο χέρι βέβαια, άρα να κρατάμε και μικρό καλάθι), σύμφωνα με την οποία καριώτης μετανάστης στην Αμερική επιστρέφει κάποιο Πάσχα στο χωριό του και βρίσκει το εγκαταλελειμμένο πατρικό του σπίτι σε κακή κατάσταση, με τρύπια σκεπή, χαλασμένα παράθυρα κλπ. Αποφασίζει να το επισκευάσει, οπότε προσφεύγει σε τοπικό κατασκευαστή κουφωμάτων που χαίρει εξαιρετικής φήμης για τον επαγγελματισμό του. Συζητάνε για τα σχέδια, παίρνουν μέτρα, συμφωνούν στην τιμή και ακολουθεί ο εξής διάλογος:

- Και πότε θα είναι έτοιμα; ρωτάει ο «Αμερικάνος».
- Α, εσύ τώρα θα τα βιάζεσαι κιόλας..., απαντάει ο «επαγγελματίας».
- Μπα, όχι πολύ. Αυτό το καλοκαίρι δεν θα έρθω, ούτε του χρόνου που παντρεύω την κόρη μου. Το επόμενο Πάσχα όμως, σε δυο χρόνια από τώρα, λέω να έρθω και, όσο να 'ναι, θα ήθελα να μείνω στο σπίτι.
- Ε, καλά σου είπα... Βιάζεσαι...

Φυσικά όλοι έχουν να διηγηθούν αντίστοιχα ανέκδοτα, οπότε θεωρούσα ότι κομίζει γλαύκα εις Αθήνας όποιος επαναλαμβάνει τέτοιες αφηγήσεις (που όπως είπαμε απλώς διαιωνίζουν το φολκλόρ), μέχρι που προ ημερών κάποιος μου ανέφερε μια όντως απρόσμενη ιστορία (πάντα δεύτερο χέρι, οπότε ας την αναπαράγουμε με τις δέουσες προφυλάξεις) που έλαβε χώρα σε ξυλουργείο κάπου στις Ράχες.

Μπαίνει ο «πελάτης» μέσα σε έξαλλη κατάσταση και τα χώνει στο μάστορα αγρίως χτυπώντας το χέρι στο τραπέζι:

- Ρε απατεώνα, την ΠΟΡΤΑ που σου παρήγγειλα πότε επιτέλους θα μου τη φέρεις;
- Μα αμέσως, τώρα δα τη δουλεύω, απαντά ο έντρομος μάστορας.
- Ρε καραγκιόζη, αυτή την ΠΟΡΤΑ, ξέρεις πόσος καιρός είναι που μου χεις πεις πώς θα μου τη φέρεις;
- Μα τώρα δα, τη Δευτέρα θα στη φέρω σίγουρα, διαβεβαιώνει ο μάστορας.

Και ο «πελάτης», σκασμένος στα γέλια:

- Ποια πόρτα, ρε φίλε; Σου ‘χω παραγγείλει εγώ ποτέ πόρτα;


Σ.Σ. Δημοσιεύτηκε στο ikariamag στις 15/5/2013, με μικροπαρεμβάσεις εκ της διευθύνσεως. Την - κοινότοπη πλέον - σημασία του «‘α ‘ρτω» μου μετέφερε πρώτη προ ετών η φίλη Σ.Τ., την ιστορία με τον «Αμερικάνο» χρωστάω στο Θ.Μ. και την αμίμητη ιστορία με την πόρτα στο Γ.Κ. Η φωτογραφία απεικονίζει μια ιδιότυπη «ποριά» μάλλον παρά πόρτα σε ένα χειμαδιό στο δρόμο από Αρμενιστή προς Άγιο Πολύκαρπο. Στο βάθος φαίνεται η Μεσαχτή και το εκκλησάκι στο Γιαλισκάρι.

Διέγραψα ένα περιπαθές επίθετο κατόπιν συμβουλής της Δ., σύμφωνα με την οποία (ορθώς) ο καριώτης μάστορας δε χάνει την ψυχραιμία του ακόμα και όταν του φωνάζουν και του βαράνε το χέρι στο τραπέζι. Αυτό δα έλειπε...