Αβορίγην προφέσορ

Σύνοψη του περιεχομένου της ανάρτησης την οποία βούτηξα στο φέσιμπουκ από τον Ορέστη, που τη δανείστηκε από τον κύριο Scott Elliot, αγνώστων λοιπών στοιχείων.

Διάβαζα τις προάλλες μεταξύ των άλλων νέων που έρχονται από την Ελλάδα την είδηση της «κατά λάθος» σύλληψης ενός Ινδού καθηγητή πανεπιστημίου, την ώρα που έβγαινε από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας (γνωστό παλαιότερα ως ΑΣΟΕΕ). Σύμφωνα με την είδηση όπως τη διάβασα στην Καθημερινή, ο καθηγητής φάνηκε ύποπτος σε αστυνομικούς εν υπηρεσία, και μια και «δεν είχε επάνω του διαβατήριο» τον πήγαν στο αστυνομικό τμήμα Αγίου Παντελεήμονα (στον οποίο όπως όλοι ξέρουμε καταλήγουν όλοι, κουτσοί-στραβοί) δια τα περαιτέρω. Οι έντονες διαμαρτυρίες του ανθρώπου κάποτε έκαναν τους αρμοδίους να επικοινωνήσουν με την Πρυτανεία του Οικονομικού Πανεπιστημίου και «ελύθη» η παρεξήγηση, οπότε ο προφέσορ αφέθηκε ελεύθερος, ελπίζω χωρίς αμυχές πέραν των ψυχολογικών, αν και νομίζω ότι θα θυμάται για καιρό την εμπειρία και θα διαφημίζει την ελληνική φιλοξενία στα πέρατα της οικουμένης.

Το γεγονός μου θύμισε ένα ανάλογο περιστατικό πριν από πολλά πολλά χρόνια, όταν ως φοιτητές συμμετείχαμε σε μια εκπαιδευτικού χαρακτήρα εκδρομή στην Πελοπόννησο, όπου μελετούσαμε δήθεν τη βιοποικιλότητα κάτι λιβαδιών έξω από τη Αμαλιάδα (ενώ στην πραγματικότητα πίναμε και καπνίζαμε και την αγάπη βρίζαμε). Μαζί μας ήταν ένας επισκέπτης-καθηγητής από ένα πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, ειδήμων στη συστηματική κατάταξη των κυανοβακτηρίων, ομιλητικότατος, συμπαθέστατος και – κυρίως – ιθαγενής της μακρινής ηπείρου (κοινώς Αβορίγην). Δεν ξέρω βέβαια τι είδους έκθεση σε Αβορίγινες είχαν τα αστυνομικά όργανα της Ηλείας το μακρινό 1988, αλλά για κάποιο λόγο θεώρησαν ύποπτο ένα μαύρο (ομολογουμένως) με μαλλί αφάνα (υποχρεωτικά...) και το κλασικό προφεσόρικο κοτλέ σακάκι με τα δερμάτινα μπαλώματα στους αγκώνες (διαχρονική τρεντιά στην Οξφόρδη και το Κέμπριτζ, αν και μάλλον πουθενά αλλού στον κόσμο), ο οποίος κοιτούσε περισπούδαστα τις λιμνούλες και τα ποτιστικά αυλάκια.

Ατυχώς τον καιρό εκείνο δεν υπήρχαν κινητά τηλέφωνα και άλλα τέτοια γκάτζετ, και ο δυστυχής προφέσορ δεν είχε τρόπο να ειδοποιήσει τους λοιπούς καθηγητές-συνοδούς της εκδρομής όταν τον μάζεψαν οι Ηλείοι αστυνομικοί και τον πήγαν στο Τμήμα δια τα περαιτέρω, όπου είχε αφενός να τους εξηγήσει ότι είναι καθηγητής πανεπιστημίου και αφετέρου να τους επισημάνει την ειδοποιό διαφορά μεταξύ Αφρικανών και Αβορίγινων, και για ποιο λόγο αν και μαύρος (οπωσδήποτε...) δεν καταγόταν από την Αφρική, και φυσικά δεν είχε πάει στα χωράφια για να κλέψει φράουλες. Εις μάτην βέβαια, καθώς τα όργανα μάλλον δεν έπιαναν τα κάπως περίπλοκα εγγλέζικα του προφέσορ (που τα μιλούσε όσο να ‘ναι με κάπως αυστραλέζικο αξάν), και βέβαια δεν πίστευαν λέξη από τα παραμύθια που τους τσαμπούναγε.

Ευτυχώς στο μεταξύ η απουσία του έγινε αντιληπτή από τους καθηγητές μας που θεώρησαν ότι κάτι θα του συνέβη και προσέτρεξαν στην τοπική αστυνομία για βοήθεια προς αναζήτησήν του. Στο τμήμα ανευρέθη ο απολωλός προφέσορ και δόθηκαν οι απαραίτητες εξηγήσεις, καθώς απεδείχθη ότι παρά τις έντονες αμφιβολίες των αστυνομικών υπαλλήλων, όχι μόνο υπάρχουν μαύροι (έστω Αβορίγινες) στην Αυστραλία, αλλά ενίοτε γίνονται και καθηγητές πανεπιστημίου, έστω και σε εξωτικά γνωστικά αντικείμενα. Ο απελευθερωθείς προφέσορ κατέφθασε κάποτε με περιπολικό στο χώρο που είχε μαζευτεί το βαριεστημένο από την αναμονή φοιτητομάνι και μπήκε στο πούλμαν της επιστροφής εν μέσω μαζικών χειροκροτημάτων, αν και μάλλον είχε καταπιεί τη γλώσσα του για το υπόλοιπο της εκδρομούλας.

Σκέφτομαι βέβαια αναδρομικώς ότι για το μέσο αστυνομικό υπάλληλο (αλλά και για το μέσο καθηγητή πανεπιστημίου, γιατί όχι), το να διακρίνει έναν καθηγητή πανεπιστημίου από έναν καθηγητή μέσης εκπαίδευσης ή από ένα μικροπωλητή ή από έναν άλλο αστυνομικό υπάλληλο είναι πολύ πιο δύσκολο έργο από το να διακρίνει έναν Ινδό ή έναν Αβορίγινα από έναν Έλληνα, και είναι ίσως υπερβολή να του ζητάμε να κάνει κάποια τέτοια διάκριση. Είναι πολύ πιο εύκολο γι’ αυτόν να μαζέψει (όπως του έχουν πει) όλους τους χρωματιστούς, Ινδούς, Πακιστανούς, Μπαγκλαντεσιανούς από τον Άγιο Παντελεήμονα, ή ίσως τις Ουκρανές, Βουλγάρες, Ρωσίδες ή Νιγηριανές από τις πιάτσες του κέντρου (με γάντια, μην κολλήσει και τίποτα). Αν πάνω στη σύγχιση μαζέψει και κάναν περαστικό προφέσορα, ας πρόσεχε (ο προφέσορ)· στο κάτω κάτω δεν τον πληρώνουν (τον υπάλληλο) για να ξέρει αν υπάρχουν ιθαγενείς στην Αυστραλία και πανεπιστήμια στην Ινδία, έτσι; Παράλογο; Δεν απαντάει, άρα λογικό θα είναι.

Από την άλλη σκέφτομαι πώς γίνεται και δυο χρόνια μετανάστης ήδη και δε με έχει σταματήσει κανείς στο δρόμο ή οπουδήποτε αλλού. Δεν έχει χρειαστεί να δείξω διαβατήριο (που φυσικά δεν κουβαλάω ποτέ πάνω μου) παρά μια φορά στο αεροδρόμιο του Άμστερνταμ όπου γινόταν κάποιος εξτρά έλεγχος κατά την αποβίβαση, και θυμάμαι ότι με είχε ενοχλήσει τρομερά η ερώτηση της ξυνισμένης αστυνομικού «ποιος είναι ο σκοπός της επίσκεψής σας στην Ολλανδία;», και θυμάμαι την ακόμα πιο ξυνισμένη φάτσα της όταν της απάντησα κάτι σαν «να αυξήσω το ολλανδικό ΑΕΠ διά των φόρων που πληρώνω στο ολλανδικό κράτος και την παραγωγικότητα του Πανεπιστημίου του Λέιντεν δια της εργασίας μου». Η απάντηση ήταν οπωσδήποτε κάπως εξεζητημένη, πλην όμως περίπου ακριβής (καθότι αργότερα έμαθα τι ακριβώς είναι το ΑΕΠ, οπότε θα έπρεπε να το διατυπώσω κάπως αλλιώς μάλλον). Παραδόξως, η κυρία δεν επέμεινε και ο έλεγχος τελείωσε σε επτά δευτερόλεπτα περίπου. Αναρωτιέμαι αν οι καλοπροαίρετοι εργαζόμενοι στο τμήμα του Αγίου Παντελεήμονα ρώτησαν (έστω με ξυνισμένη φάτσα) τον προφέσορα για το σκοπό της επίσκεψής του στη χώρα, ή αν ρωτάνε τους τυχαίους μαυριδερούς που μαζεύουν αυτές τις μέρες με προορισμό την Αμυγδαλέζα ή όπου αλλού.

Εννοείται ότι δεν περιμένω απαντήσεις, ρητορικά είναι τα ερωτήματα. Και αν και (για να λέμε του στραβού το δίκιο...) δεν είμαι κατ’ αρχήν εναντίον της αστυνομικής παρουσίας και κάποιων ελέγχων (των αλκοτέστ, των περιπόλων, των εποχούμενων ανά δυάδες στα μηχανάκια κλπ.), με ενοχλεί πάρα πολύ ο τρόπος που αποδεχόμαστε συχνά τον «προληπτικό» χαρακτήρα κάποιων τέτοιων μέτρων, στο βαθμό που αφορούν βέβαια κάτι μαυριδερούς ή κάτι πουτάνες με έιτζ (αλλά όχι την πελατεία τους, βέβαια). Ο Ινδός προφέσορ είχε την τύχη να μιλάει σε συνέδριο και να έχει το τηλέφωνο του πρύτανη στο τσεπάκι, αλλά οποιοσδήποτε άλλος μαυριδερός τυπάκος (νομιμότατος μετανάστης ή απλός τουρίστας) πόση από αυτή την τύχη θα είχε σε ανάλογη περίσταση;

Κοιτάζω ένα γύρο τους συναδέλφους· μερικοί είναι αρκούντως χρωματιστοί, καθώς στην Πορτογαλία κουβάλαγαν κατά καιρούς διάφορους από τις αποικίες, αλλά τους πάντρευαν και τους παντρεύονταν, δημιουργώντας την όχι σπάνια εικόνα του μαύρου Πορτογάλου (προσοχή: όχι Αγκολέζου ή Μοζαμβικανού, αλλά Πορτογάλου επί πολλούς αιώνες) που δεν ήταν καθόλου διαφορετικός στην αντιμετώπιση από τους άσπρους. Χώρια οι ελαφρώς μαυριδεροί που ενδεχομένως είναι απόγονοι των Mouriscos, πιθανώς «μαυριτανικής» καταγωγής αλλά εκχριστιανισμένοι σε κάποια ιστορική φάση και ενσωματωμένοι στο βαθύτερο είναι της χώρας. Σκέφτομαι ότι κάμποσοι από τους τριγύρω μου επιστήμονες (της συμπαθούς εργοδότριάς μου μη εξαιρουμένης) ίσως δημιουργούσαν υποψίες στο έμπειρο μάτι ορισμένων καχύποπτων συμπατριωτών μου (όχι αστυνομικών κατ’ ανάγκην) ότι θέλουν ίσως να τους κλέψουν το πορτοφόλι ή να τους καθαρίσουν τα τζάμια στο φανάρι.

Σκέφτομαι ακόμα ότι δεν έχουν μείνει και πολλοί αυτόχθονες στην Αυστραλία (για μη συζητάμε για την Αμερική δηλαδή...).

Οι μετανάστες φταίνε, βέβαια, ποιος άλλος;


Σ.Σ. Η φράση «πίνανε και καπνίζανε και την αγάπη βρίζανε» είναι από ένα στίχο του Πυθαγόρα (όχι του αρχαίου) από το τραγούδι «Δυο παλληκάρια απ' τ' Αϊβαλί» που περιλαμβάνεται στο δίσκο «Μικρά Ασία» του Απόστολου Καλδάρα. Μου φάνηκε πολύ ταιριαστή για τις εκδρομικές μας δραστηριότητες ως φοιτητών (δείτε μια άλλη αναφορά σε τέτοιες δραστηριότητες και εδώ). Η φράση με το παράλογο που δεν απαντάει, άρα λογικό, είναι βέβαια πολυφορεμένη (καθώς προέρχεται από τηλεοπτική χήρα Μήτση του Λαζόπουλου) αλλά είναι και ενδεικτική του τρόπου σκέψης ορισμένων ανθρώπων.