Μήνας μπαίνει, μήνας βγαίνει

Σχεδόν ωραία: μια ψευδαίσθηση ανάγλυφου στο επίπεδο τοπίο (έστω και από άμμο, καθώς η βλάστηση έχει βάθος ελάχιστα εκατοστά). Αμμοθίνες κοντά στη Βόρεια θάλασσα.

Άμα το δεις απέξω, είναι σχεδόν ωραία. Ο Σεπτέβρης τελειώνει και ετοιμάζεται να ξεκινήσει η πολιορκία της πόλης. Το κέντρο έχει κλείσει εντελώς για τα αυτοκίνητα, ακόμα και για τα λεωφορεία. Χαρούμενοι ποδηλάτες και πεζοί διέρχονται ανάμεσα στα τροχόσπιτα και τις πλατφόρμες που ετοιμάζονται για τη γιορτή. Το γιγαντιαίο λούνα-παρκ στήνεται με γοργούς ρυθμούς, το ίδιο και οι εξέδρες για τις αυτοσχέδιες (ή λιγότερο αυτοσχέδιες) συναυλίες. Τα φορτηγά που μεταφέρουν τα βαρέλια με τις μπύρες κάνουν υπερωρίες. Καθώς πέφτει η νύχτα της Παρασκευής, τα περισσότερα πόστα έχουν καταληφθεί, και μερικά πάρτι έχουν αρχίσει ήδη εδώ κι εκεί. Κάπου ακούγεται μια μουσικούλα, κάπου η μύτη σου πιάνει μυρωδιά από φρεσκοψημένα stroopwafel ή από εκείνο το παράξενο κοτόπουλο με σάλτσα φυστίκι, και μετά λίγο μαλλί της γριάς και μπύρα και vlaamse frites (φλαμανδικές πατάτες, δηλαδή τηγανητές με μια σως με βάση τη μαγιονέζα από πάνω).

Η νεολαία της πόλης και των γύρω περιοχών έχει αρχίσει να μαζεύεται· μια παρέα πιτσιρικάδων προσπερνάει και ένας τους κάτι μου λέει στα ολλανδικά. Επαναλαμβάνω τη φράση-κλειδί που μου έχει εντυπωθεί τον τελευταίο ενάμιση χρόνο: «Δεν μιλάω ολλανδικά», αλλά ατάραχος ο πιτσιρικάς το γυρίζει στα αγγλικά και μου λέει: «το μπλε, κοίτα το μπλε». Κοιτάω προς την κατεύθυνση που κοιτάζει κι αυτός, και βλέπω ότι το πλησιέστερο μπλε είναι μια εντυπωσιακή νεαρά, πολύ ξανθιά και αρκούντως φανταχτερή, αλλά μάλλον έξω από τα γούστα μου (χώρια που πρέπει να την περνάω πάνω από εικοσιπέντε χρόνια). Βρίσκεται σε ένα πηγαδάκι στην άκρη μιας ουράς, η άλλη άκρη της οποίας οδηγεί σε ένα μηχάνημα αναλήψεων μιας τράπεζας. Προς στιγμήν ξεχνάω τη νεαρά και θυμάμαι ότι πρέπει να πληρώσω το νοίκι πριν μπει ο Οκτώβρης. Δηλαδή τώρα .

Για κάποιο παράξενο λόγο έχει πάρα πολύ καιρό να βρέξει, μάλιστα τις τελευταίες μέρες έχει ήλιο σταθερά και ζέστη (για τα ολλανδικά δεδομένα). Την ώρα του μεσημεριανού διαλείμματος, πολλοί παίρνουν το φαγητό τους έξω και αράζουν στο γρασίδι να λιαστούν. Από την άλλη πλευρά είναι όντως φθινόπωρο και φαίνεται, καθώς τα φύλλα στα δέντρα κιτρινίζουν και μετά πέφτουν. Η ισημερία πέρασε και η νύχτα είναι μεγαλύτερη τώρα, ο ήλιος δύει κατά τις εξίμιση με εφτά. Πάντως δε φαίνεται να χαλάει κανέναν που δε βρέχει· αντιθέτως. Χτες μαζεύτηκε όλο το εργαστήριο σε μια από καιρό προγραμματισμένη «μέρα εξόδου» που ευτυχώς έγινε με πλήρη ηλιοφάνεια. Από ό,τι μου εξηγούν, είναι πολύ συνηθισμένο εδώ μια φορά το χρόνο οι συνάδελφοι να περνάνε μια μέρα έξω όλοι μαζί, κάνοντας διάφορες δραστηριότητες. Οι δικές μας περιελάμβαναν ένα πικ-νικ στο ύπαιθρο, ένα κυνήγι θησαυρού στους αμμόλοφους και ένα δείπνο με κρέπες. Όχι κι άσχημα από κοινωνικής πλευράς (πάντα για τα ολλανδικά δεδομένα). Από μια σκοπιά, πρέπει να ήταν από τις πιο ευχάριστες μέρες μου στη χώρα.

Ίσως έφταιγε το ομολογουμένως πολύ καλύτερο του συνήθους σάντουιτς μεσημεριανό γεύμα, που ενισχύθηκε από την προσφορά μερικών κρίσιμων πινελιών πορτογαλικής, γερμανικής, αργεντίνικης, πολωνικής και περσικής κουζίνας (η ελληνική συνεισφορά ήταν σε κρασί, ιταλικής προέλευσης όμως). Χώρια η συγκλονιστική (για Ολλανδία) εμπειρία της ανάβασης/κατάβασης σε λόφο (έστω αμμουδένιο - αυτό έχουν οι άνθρωποι, τι να κάνουμε). Ίσως πάλι η αδιόρατη χαρά της επιτυχίας αφού η ομάδα ΜΑΣ νίκησε με βραχεία κεφαλή στο κυνήγι του θησαυρού (ο οποίος ήταν ένα κουτί μπισκότα) λύνοντας όλους τους γρίφους με ολλανδικό ομαδικό πνεύμα, πορτογαλική γνώση, ελληνική (όχι να το παινευτούμε...) εφευρετικότητα και ξανά ολλανδική τρεχάλα στο φινάλε, καθώς ο Έλληνας αφού έλυσε το γρίφο έστειλε τους άλλους να τρέχουν και έφτασε πάνω στην ώρα του θριάμβου ίσα για να φάει το μπισκότο του. Ίσως να έφταιγε η μπανάνα στην κρέπα ή ίσως πάλι έφταιγε η τουριστική ατραξιόν που αντιπροσώπευε η ύπαρξη ενός παράξενου ναού (Σούφι;) στη μέση του πουθενά πάνω στους αμμόλοφους.

Δε νομίζω να έφτασε ίσαμε εδώ ο Μεβλανά Τζελαλεντίν, αλλά έφτασε κάτι αιώνες αργότερα ο Inayat Khan και έτσι φύτρωσε το Universel Murad Hassil στο Katwijk aan Zee, ναός μιας ινδικής προέλευσης σέκτας που εμπνέεται από τους σούφι και οικοδομεί παλάτια στην άμμο (λέμε τώρα...).

Βέβαια οι ολλανδικές ευχάριστες μέρες πάνε σχεδόν πάντα κατά μόνας και ποτέ πολλές μαζί, οπότε σήμερα η μέρα ήταν της συνήθους εργαστηριακής βαρεμάρας, εκτός από το ότι ήταν Παρασκευή και η ερχόμενη Δευτέρα είναι αργία στο Λέιντεν οπότε ένας ένας οι συνάδελφοι την έκαναν με ελαφρά πηδηματάκια, άλλος για Ντόρντρεχτ τράβηξε και άλλος για Ουτρέχτη, κι άλλος στου Λέιντεν τα στενά πλακώνεται στις μπύρες. Ως συνήθως ξώμεινα τελευταίος με τα μεσογειακά εργασιακά μου ήθη και τον Τ. στο σκάιπ να με δουλεύει «τι έγινε, πάλι απλήρωτες υπερωρίες;», αλλά δεν πειράζει, τα μάζεψα κι έφυγα λίγο πριν τις δέκα το βράδι μετά από πλήρες δωδεκάωρο (εντάξει, δεν πάω και πρωί πρωί σαν τους αυτόχθονες) κι άρχισα να βηματίζω προς το σταθμό που ήταν παράξενα ήσυχος από τη μία πλευρά, αλλά μόλις έβγαινες από την άλλη σε έπιανε η μυρωδιά από τα φαγητά και τα γλυκά και τις μπύρες, χώρια τα φωτάκια τύπου λούνα πάρκ και τα τραινάκια του τρόμου στην πλατεία και οι τροχοί της τύχης και οι γκομενίτσες με τα μπλε και οι συνομήλικοι που τις χαλβαδιάζουνε κλείνοντάς σου το μάτι.

Αλλά εσύ βέβαια σκέφτεσαι ότι πρέπει όχι μόνο να πληρώσεις το νοίκι αλλά και να ενημερώσεις ότι ενδέχεται (όσο πατάει η γάτα λέμε...) να χρειαστεί να αδειάσεις το σπίτι πριν το τέλος του χρόνου για λόγους άσχετους με τη θέλησή σου (λέμε τώρα...) μπας και φιλοτιμηθεί η ιδιοκτήτρια να σου επιστρέψει την εγγύηση εάν και εφόσον εσύ είσαι τύπος και υπογραμμός, και σκέφτεσαι ακόμα τι δουλειά να έχει ένας τεκές δερβίσιδων σούφι ανάμεσα στους αμμόλοφους, και αν το μαλλί της γριάς βγαίνει και σε άλλα χρώματα εκτός από ροζ, και περιφέρεσαι ανάμεσα στο σχετικά μικρό ακόμα πλήθος σκεπτόμενος μήπως αξίζει τον κόπο να πας αύριο το πρωί έξω από το Hooglandsekerk να χαζέψεις τους τύπους που φτιάχνουν υπαίθριο Hutspot και μοιράζουνε δωρεάν ρέγγες (σε εγγεγραμμένους συνδρομητές φυσικά) όπως τον καιρό της πολιορκίας του Λέιντεν και του Γουλιέλμου του Σιωπηλού, και μπαινοβγαίνεις στα μαγαζιά και χαζεύεις τους διαγωνισμούς τοξοβολίας με έπαθλο ένα λούτρινο κουκλάκι και τα παιδάκια που φουσκώνουν μπαλόνια και τα πετάνε σε μια πισίνα και σκέφτεσαι ότι άμα το δεις απέξω είναι σχεδόν ωραία.

Αλλά επειδή εσύ το έχεις δει από μέσα, και το ξέρεις το έργο, μπαίνεις στο Nacht Markt και αγοράζεις ένα μπουκάλι κόκκινο κρασί κι αναρωτιέσαι αν πρέπει να πάρεις από σήμερα κανένα ποτάκι για το αυριανό πάρτυ του Μ., διότι το έργο από κάποια στιγμή και μετά δε βλέπεται με τίποτα, οπότε δεν χρειάζεται να περιμένεις να λυθεί η πολιορκία, αλλά δραπετεύεις το ταχύτερο, οπότε λοιπόν Σάββατο στην εξωτική Ουτρέχτη στο Μ., να 'ναι καλά το παλληκάρι, και Κυριακή στο μαγευτικό Άμστερνταμ περιμένοντας τους φίλους και συναδέλφους από Ελλάδα που έρχονται για ένα συνέδριο, θα τους πας σε εκείνο το βελγικό καφέ που παίζει ζωντανή τζαζ τα απογεύματα της Κυριακής και το βραδάκι θα μαζευτείς στον Τ. και την Π. με μια αλλαξιά εξτρά και την πετσετούλα στη μια μασχάλη (και φυσικά το λάπτοπ στην άλλη, όχι παίζουμε...) να σε φιλοξενήσουν τα παιδιά κάνα διήμερο μέχρι να περάσει η μπόρα, κι από Τρίτη που θα μαζεύουν τα σκουπίδια ακόμα από τους δρόμους στο Λέιντεν το συζητάμε πάλι, διότι έχεις να μαζέψεις και το Γιαπωνέζο σύνεδρο που προέκυψε ουρανοκατέβατος και θέλει να χαζέψει πεταλούδες, αλλά μέχρι τότε έχει ο Θεός.

Άλλωστε θα 'χει πια μπει για τα καλά ο Οκτώβρης.