Χάρισμα

Εγώ έλεγα, βρυσούλα μου, πως τρέχεις για τα 'μένα
Μα συ 'τρεχες και πότιζες όλα τα διψασμένα

Η καταγωγή του κόσμου (L' Origine du monde), Gustave Courbet, 1866, Λάδι σε μουσαμά 46 x 55 cm, Μουσείο Orsay, Παρίσι. Η εικόνα είναι από την αντίστοιχη σελίδα στη wikipedia.

Το περιστατικό το πρωτοάκουσα χρόνια πριν από τη μάνα μου γύρω από ένα οικογενειακό τραπέζι, σε μια από τις σπάνιες φορές που διηγείται η ίδια ιστορίες, και τις ακόμα σπανιότερες που οι ιστορίες αυτές άπτονται του «ιδιωτικού» μάλλον βίου. Πρέπει να συνέβη όταν η ίδια ήταν παιδί ή πριν γεννηθεί ακόμα, κάπου στη δεκαετία του 1920 ή 1930. Αυτή την κάπως παλιά ιστορία τη θυμήθηκα λόγω μιας πρόσφατης υποβόσκουσας αντιζηλίας μεταξύ δύο γνωστών μου προσώπων εξ’ αφορμής ενός τρίτου προσώπου του άλλου φύλου.

Ως προς τις αντιζηλίες αυτού του τύπου μάλλον δεν έχουν και πολλή σημασία τα φύλα, αν και φαντάζομαι άλλες είναι οι προσδοκίες από τους άντρες και άλλες – δυσανάλογα μάλλον – από τις γυναίκες, ανάλογα με την εποχή και τα κοινωνικά συμφραζόμενα. Ακόμα κι έτσι πάντως, η παλιά ιστορία διατηρεί ακέραιο το διδακτικό της χαρακτήρα νομίζω, και ως τέτοια την διηγήθηκα και στα δύο γνωστά μου πρόσωπα, σε διαφορετική βέβαια συγκυρία (με το τρίτο πρόσωπο δεν έχουμε πάρε-δώσε και μάλλον δεν πρόκειται να αποκτήσουμε κιόλας).

Λοιπόν, σε κάποιο μη κατονομαζόμενο ικαριακό χωριό, υπήρχε κάποια κυρία, ενδεχομένως ανύπανδρη ή ίσως χήρα, η οποία είχε μια έντονη (για τα ήθη της εποχής) «δεκτικότητα» σε επισκέψεις κατ’ οίκον που της έκαναν πλείστοι όσοι εκ των ανδρών του χωριού. Η εν λόγω δεκτικότητα φυσικά δεν πέρασε απαρατήρητη από τις άλλες γυναίκες, κυρίως δε από τις συζύγους των εν λόγω ανδρών, οι οποίες έφεραν το ζήτημα στις τοπικές αρχές και απαίτησαν την ποινική δίωξη, ου μην αλλά και καταδίκη, της δεκτικής συγχωριανής.

Η υπόθεση έφτασε στο δικαστήριο, όπου η εναγόμενη απολογήθηκε ισχυριζόμενη ότι ήταν καθήκον των εναγουσών να ρυθμίζουν τα του οίκου τους μετά των συζύγων τους και όχι δική της δουλειά να τους βάζει στον ίσιο δρόμο – όταν δε εκλήθη να εκθέσει τους λόγους για τους οποίους εμφανίζετο εν γένει τόσον δεκτική, απήντησε το έκτοτε παροιμιακώς λεγόμενον:

«Πράμα μου είναι και τ’ ορίζω
κι όπου θέλω το χαρίζω.»

Και σε μια όντως προχωρημένη για τα ήθη της εποχής απόφαση, αθωώθηκε.