Συνοδός υποψηφίου διδάκτορος

Φωτογραφία καφενείου στα Ανώγεια από εδώ.

Στα Ανώγεια έχω πάει κάνα-δυο φορές ως εκδρομούλα - σήμερα ήταν η πρώτη φορά που ανέβηκα για κάτι σαν "δουλειά". Όχι δική μου δουλειά, ενός ξαδέρφου μου που στα σαρανταφεύγα του, οικογενειάρχης άνθρωπος, αποφάσισε να ξεκινήσει ένα διδακτορικό στα Παιδαγωγικά και βρέθηκε από την αθηναϊκή παραζάλη στις υπώρειες του Ψηλορείτη να ψάχνει ένα δείγμα μαθητών "ημιαστικών περιοχών" για να του συμπληρώσουν κάτι ερωτηματολόγια για τις ανάγκες της διατριβής του. Βρήκε το δείγμα του στην έκτη τάξη του Δημοτικού Σχολείου Ανωγείων, συμφώνησε με τη διευθύντρια να εμφανιστεί στο πρώτο διάλειμμα, κι έτσι βρεθήκαμε (εγώ ως συνοδός) νωρίς νωρίς στο δρόμο για να προλάβουμε.

Προλάβαμε - η διευθύντρια μας καλωσώρισε ευγενώς, παρέλαβε τις συνοδευτικές επιστολές και άδειες του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, μας κέρασε καφέ και νερό και μια καλή κουβέντα, και μας ρώτησε από πού ερχόμαστε. Λογικά θα περίμενε να της απαντήσουμε "Ρέθυμνο" ή "Ηράκλειο", αλλά σαν συνεννοημένοι απαντήσαμε "Ικαρία". Την εντυπωσιάσαμε, μάλλον. Η συζήτηση περιστράφηκε λίγο στις ομοιότητες και διαφορές Ικαρίας και Ανωγείων, ο ξάδερφος της είπε εν είδει φιλοφρόνησης ότι η περιοχή τους είναι "ευλογημένος τόπος", γεμάτος πλουτοπαραγωγικές πηγές (πράγμα που μάλλον δεν ισχύει και τόσο, εκτός αν πλούτος θεωρηθούν τα πρόβατα) και η διευθύντρια μας διευκρίνισε ότι η ίδια δεν κατάγεται από εκεί. Ύστερα συγκρίναμε τους πληθυσμούς των χωριών (διόμισι χιλιάδες οι χειμωνιάτικοι Ανωγειανοί, εκατόν πενήντα οι Ακαματριώτες) και ακολούθως και των νησιών (εξακόσιες κάτι χιλιάδες οι Κρητικοί, έξι-εφτά εμείς) και κάπου τότε χτύπησε το κουδούνι και οι μαθητές μαζεύτηκαν στην τάξη.

Χάζεψα λίγο τον ξάδερφο που εξηγούσε στα παιδάκια πώς πρέπει να συμπληρώσουν το ερωτηματολόγιο και ότι καλύτερα να κάνουν ένα Χ πάνω στα τετραγωνάκια παρά να τα ζωγραφίζουν με το μολύβι όπως το κοριτσάκι χτες στο Ρέθυμνο που της πήρε κάνα πεντάλεπτο ίσα για να απαντήσει ότι είναι κοριτσάκι. Μετά βγήκα έξω διότι ένας ακόμα αμίλητος ξένος στην τάξη μάλλον περίσσευε, και άρχισα να περιφέρομαι στο σχολείο. Είχα να μπω σε δημοτικό από το 1979 που αποφοίτησα από ένα - στα εικοσιεννέα χρόνια που μεσολάβησαν μερικά πράγματα είχαν αλλάξει, αλλά κάποια άλλα έμειναν εντελώς ίδια. Σε ένα αμφιθέατρο με σκηνή (ναι, είχε αμφιθέατρο με σκηνή) κάποια παιδάκια πρόβαραν τη γιορτή των Χριστουγέννων: άλλοι έκαναν τους αγγέλους, άλλοι τον Ιωσήφ και τη Μαρία, άλλοι τους βοσκούς. Σκέφτηκα ότι η εικόνα μάλλον θα τους ήταν οικεία, καθώς οι τοίχοι του σχολείου ήταν διακοσμημένοι με βουκολικές εικόνες, κοπάδια, την κουρά των προβάτων, τέτοια. Εδώ κι εκεί υπήρχαν εικόνες των ισοπεδωμένων Ανωγείων της Κατοχής και κάπου η σχετική διαταγή ισοπέδωσης και εκτελέσεων της γερμανικής διοίκησης.

Τη διαταγή του Στρατηγού Μίλλερ αλίευσα σε ένα άρθρο του Λεωνίδα Αντωνόπουλου από την ιστοσελίδα world-music.gr, το οποίο αναφέρεται στη μουσική της περιοχής.

Χάζεψα σημαιούλες και ποιηματάκια, ζωγραφιές και κολάζ, ένα αντίγραφο του Συντάγματος της Επιδαύρου, προσφορά της Βουλής των Ελλήνων, και εργασίες μαθητών με θέμα το χωριό που περιείχαν από τυροκομεία και αρνί οφτό μέχρι την ομάδα του Αετού Ανωγείων και το Νίκο Ξυλούρη. Κάποια στιγμή η ησυχία διακόπηκε βίαια από ιαχές παιδιών - ο ξάδελφος είχε τη φαεινή ιδέα να επιβραβεύσει τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου με ένα σοκολατάκι, πράγμα που προκάλεσε έκρηξη στο μαθητόκοσμο. Μέσα στη χλαπαταγή ο ξαδερφος φάνηκε στην πόρτα αγκαλιά με μια στοίβα ερωτηματολόγια ενώ ξωπίσω του τα αφιονισμένα πλήθη προσπαθούσαν να βάλουν χέρι στη σακούλα με τα σοκολατάκια και η δασκάλα (εις μάτην) να επιβάλλει τάξη στην τάξη. Ευχαριστήσαμε τη δασκάλα, τη διευθύντρια, την κυρία του κυλικείου και την καθαρίστρια και βγήκαμε με το τρόπαιό μας ανά χείρας. Ύστερα αρχίσαμε να κατηφορίζουμε προς το Ηράκλειο για να προλάβουμε πριν το τελευταίο διάλειμμα το δείγμα των αστικών περιοχών.

Από την όλη εμπειρία πάντως, ένα πράγμα θα θυμάμαι περισσότερο (και αυτό είναι ουσιαστικά που ήθελα να διηγηθώ ξεκινώντας αυτή την ανάρτηση). Ανηφορίζοντας το πρωί, σταμάτησα κάποια στιγμή στη Γωνιά μπροστά σε έναν μεγαλούτσικο κύριο για να ρωτήσω αν πηγαίναμε καλά για Ανώγεια. Ο κύριος μας διαβεβαίωσε ότι μια χαρά πάμε, και μας ρώτησε - βέβαια - από πού είμαστε. Όπως ήταν φυσικό απαντήσαμε ομοθυμαδόν "από την Ικαρία". Τότε ο κύριος Μανόλης (όπως μας συστήθηκε) μας χαμογέλασε, έβγαλε από τον κόρφο του ένα αυτοσχέδιο κομπολογάκι (από φελλό και πετονιά) και το έδωσε στον ξάδερφο, κι άλλο ένα σε εμένα, και μας ευχήθηκε καλό δρόμο.

Ήτανε καλός ο δρόμος. Να 'σαι καλά, κύριε Μανόλη.