Ημερίδα συστημάτων

Η Πίπη η φακιδομύτη ενώ ετοιμάζεται για μια ημερίδα Βιολογίας Συστημάτων (εικόνα από εδώ).

Αυτή την εποχή ξημερώνει αργά. Κανονικά βέβαια εγώ αρνούμαι να βγω από το κρεβάτι μου πριν βγει ο ήλιος από το δικό του, αλλά σήμερα ήταν μια πιο ειδική περίσταση διότι έπρεπε να βρίσκομαι σχετικά νωρίς σε μια ημερίδα με θέμα τη Βιολογία Συστημάτων. Όσοι δεν είστε ειδικοί στη Βιολογία Συστημάτων μην ανησυχείτε: δεν είναι πολύ διαφορετική από τη σκέτη Βιολογία, οπότε δεν έχετε να φοβάστε και πολλά πράγματα. Όσοι πάλι είστε ειδικοί, καλύτερα να ανησυχείτε: δεν είναι πολύ διαφορετική από τη σκέτη Βιολογία, οπότε ο κάθε πικραμένος θεωρεί ότι αυτοδικαίως μπορεί να θεωρηθεί ειδικός. Άρα έχετε το νου σας, τώρα μάλιστα που τα συστημικά είναι ακόμα πολύ της μοδός, και μπορεί να βρεθεί κανείς στην ίδια ημερίδα να ακούει από το μεταβολικό σύνδρομο και το διαβήτη τύπου 2 μέχρι τη διαχείριση των αποθεμάτων μπακαλιάρου στη Βαλτική. Ως ομοειδή θέματα, εννοείται.

Το Τμήμα μας οργανώνει κάθε χρόνο μια ημερίδα με κάποιο επιστημονικό θέμα, στην οποία συμμετέχουν τέσσερις προσκεκλημένοι ομιλητές από άλλους ερευνητικούς οργανισμούς αλλά και εκπρόσωποι των ερευνητικών ομάδων του ίδιου του Τμήματος που αναφέρονται στα αποτελέσματα της δουλειάς τους. Κατά κανόνα οι απέξω είναι σχετικοί με το αντικείμενο (αφού ως προς τη συνάφειά τους επιλέγονται) αλλά οι από μέσα έχουν ο καθένας το δικό του θεματάκι, το οποίο δεν ταιριάζει υποχρεωτικά με το γενικό. Πριτς... Δεδομένου ότι η ημερίδα είναι ένα είδος ερευνητικής πασαρέλας στην οποία ο καθένας αισθάνεται την υποχρέωση να κάνει το κομμάτι του, ορισμένοι καλοί άνθρωποι (δικοί μας) βγαίνουν και λένε τα δικά τους όποιο κι αν είναι το υποτιθέμενο θέμα μας. Βιολογία συστημάτων; Κι εμείς μέσα. Μεταγονιδιωματική; Εμείς πρώτοι. Εξελικτική επιστημολογία; Όλα τα σφάζω, όλα τα μαχαιρώνω.

Όταν ζούσα στην Ελλάδα πίστευα ότι αυτές οι συμπεριφορές είναι ίδιον του ανάδελφου έθνους μας, αλλά τώρα που είδα και τους ξένοι από πιο κοντά αντιλαμβάνομαι ότι η ανάγκη για πασαρέλα υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα και διαπερνά τις επιστημονικές κουλτούρες και τους ευρύτερους πολιτισμούς. Το Τμήμα οργανώνει κάθε χρόνο την πασαρέλα (με την ευθύνη μιας ομάδας μεταπτυχιακών φοιτητών που κάνουν την οργανωτική επιτροπή) σε μια άιθουσα που βρίσκεται σε ένα διπλανό κτίριο, το οποίο έχει ένα τόσο απίστευτα δαιδαλώδες σύστημα διαδρόμων που χρειάζεσαι το μίτο της Αριάδνης για να βρεις πού να πας. Με τα πολλά βέβαια το βρήκα, ακολουθώντας ένα μπουλούκι εξίσου χαμένων επιστημόνων και φοιτητών, την ώρα που επιτέλους έβγαινε ο ήλιος να μας δει (αλλά δε μας είδε, λόγω της παχιάς ομίχλης που κάθεται αυτές τις μέρες πάνω στις Κάτω Χώρες).

Πάντως περί Βιολογίας Συστημάτων δεν έγινα και πολύ σοφότερος σήμερα, είναι η αλήθεια, παρότι μερικές ομιλίες ήταν σίγουρα ενδιαφέρουσες. Ωστόσο όσο περνούσε η μέρα το πράγμα βάραινε, και από κάποια στιγμή και μετά απεκδύθην τον επιστήμονα που κουβαλάω και άφησα τον εσωτερικό μου μπλόγκερ να κάνει κοινωνιολογικές παρατηρήσεις στα πέριξ, σημειώνοντάς τις με επιμέλεια (στα ελληνικά, μην καρφωθούμε κιόλας) στο τετραδιάκι μου. Αντιπαρήλθα το εντελώς ροζ μαλλί της δεύτερης ομιλήτριας και παρατήρησα με ενδιαφέρον τις τρεις Ινδονήσιες ή Μαλαισιανές ή κάτι τέτοιο φοιτήτριες με τις μαντήλες αριστερά μου, δίπλα στον καθηγητή της Βοτανικής που φορούσε ένα πουκάμισο ωσάν βοτανικό κήπο. Βέβαια ο καλός μου ο προφέσορ φοράει πάντα κάτι τέτοια χαρούμενα, δεν τον έχει δει κανείς ποτέ με μονόχρωμο ή έστω ριγέ, και κατά καιρούς μου δημιουργείται η απορία από πού ψωνίζει πουκάμισα. Άλλα έχουν λουλουδάκια (όπως το σημερινό), άλλα καρδούλες, άλλα λαχουράκια, μπορεί και καμμιά βουκαμβίλια ολότελα. Τον συμπαθώ όμως, διότι έχει μακρύ μαλλί με μπούκλες σαν το δικό μου, αν και ξανθό. Στην Πορτογαλία προσπαθούσαν να με πείσουν ότι μακριά μαλλιά έχουν μόνο οι χεβιμεταλλάδες κι αυτοί όχι μετά τα δεκάξι· ο λουλουδάτος προφέσορ είναι η ζωντανή απόδειξη για το αντίθετο.

Ωστόσο δεν είναι ο χειρότερα ντυμένος της παρέας, καθώς δεξιά μου έρχεται και κάθεται μια φραμπαλάτη προπτυχιακή φοιτήτρια που πρωτοσυνάντησα πρόσφατα, υπό λίγο δραματικές βέβαια συνθήκες. Ήρθε και με βρήκε ένα απόγευμα κατά τις εξίμιση σε κατάσταση σοκ: είχε κλειδωθεί μέσα στο κτίριο και δε μπορούσε να βγει. Για κάποιο περίεργο ολλανδικό λόγο, θεωρείται αυτονόητο ότι μετά τις έξι το απόγευμα δεν υπάρχει άνθρωπος στο κτίριο, οπότε η θυρωρός φεύγει και η πόρτα κλειδώνει. Οι εργαζόμενοι έχουμε κάποιες ηλεκτρονικές κάρτες που μπορούν να την ανοίξουν (κι αυτό μέχρι τις έντεκα το βράδι, όχι περισσότερο), οπότε η φουκαριάρα η κοπέλα έψαχνε να βρει άνθρωπο να της ανοίξει για να βγει. Για τον ίδιο περίεργο ολλανδικό λόγο, δεν υπήρχε κανείς διαθέσιμος, εκτός του ξεχασμένου Έλληνα (και δη Καριώτη, αλλά άντε να εξηγήσεις τι θα πει αυτό...) στον τρίτο όροφο, ο οποίος στις έξι η ώρα βλέπει ακόμα πολύ μέλλον στη μέρα του.

Η κοπέλα με αναγνωρίζει και μου ψευτοχαμογελάει. Έχει ένα από τα πιο επίπεδα και ανέκφραστα πρόσωπα που έχω δει σε γυναίκα, και μάλλον κάπως θα της το έχουν επισημάνει καθώς όλα τα άλλα απάνω της διεκδικούν την προσοχή. Φοράει ένα περίεργο πλεκτό με σχέδια που παραπέμπουν σε προκολομβιανό πολιτισμό ή σε τελετές μαύρης μαγείας. Έχει προσθέσει ίσαμε τρία κιλά εξτένσιον (σε μαλλί κεραμιδί χρώματος), ένα σκουλαρίκι στο φρύδι, και άφθονα χαϊμαλιά. Εστιάζω στο βιβλίο που βγάζει και αρχίζει να διαβάζει αδιαφορώντας ηχηρά για τις ομιλίες που εναλλάσσονται. Λέγεται "the vegan freak" και εξηγεί τα καλά του να μην τρως τίποτα ζωικό. Αναρωτιέμαι ποιο το νόημα της παρουσίας της (όλη την ώρα διαβάζει το βιβλίο) μέχρι που κάποιος από τους οργανωτές επισημαίνει ότι οι φοιτητές για να πάρουν τις μονάδες που χρειάζονται πρέπει να γράψουν περιλήψεις για έξι τουλάχιστον ομιλίες. Αυτό εξηγεί γιατί υπάρχει τόσο μαζική φοιτητική συμμετοχή, και εν μέρει ερμηνεύει και γιατί με τη συμπλήρωση των έξι πρώτων ομιλιών το κοινό αρχίζει και αραιώνει.

Προσπαθώ να συγκεντρωθώ στην έβδομη ομιλία που είναι αρκετά ενδιαφέρουσα όταν ακούω την Κινέζα από την από πίσω σειρά να λέει στα κινεζοαγγλικά «συγγνώμη, μήπως μπορείτε να βγάλετε το καπέλο γιατί δε βλέπουμε;» Γυρίζω δεξιά και βλέπω ότι η ανέκφραστη vegan έχει φορέσει κάτι σαν καπέλο (ή μάλλον πρόκειται για την κουκούλα του προκολομβιανού ενδύματος) που φέρνει σε ριγέ καπελάκι μάγισσας, ενώ διαβάζει εμβριθώς. Η εικόνα φαντάζομαι ότι θα είναι συγκλονιστικά για γέλια άμα τη δει κανείς άξαφνα, σα να προσγειώθηκε η Μάτζικα ντε Σπελ ανήμερα το Halloween σε επιστημονικό συνέδριο δυο θέσεις δίπλα σε φορητό βοτανικό κήπο, αλλά το γεγονός ότι βρίσκομαι εγώ ανάμεσά τους με προβληματίζει κάπως για το συνολικό ταμπλώ βιβάν και κρατιέμαι ψύχραιμος. Άλλωστε και οι υπόλοιποι είναι πολύ σοβαροί γύρω γύρω, Ινδονήσιες πιστές μουσουλμάνες και ελαφρώς αγανακτισμένες Κινέζες. Η vegan πάντως κατεβάζει το καπελάκι την ίδια στιγμή που η ομιλία τελειώνει και το κοινό ξεσπάει σε χειροκροτήματα. Για την ομιλία, εννοείται.

Ακολουθούν ερωτήσεις στην όντως ενδιαφέρουσα ομιλία. Ο ένας ρωτάει αυτό κι ο άλλος το άλλο, κι ένας μεσήλιξ κύριος, κάθιδρος και κατακόκκινος, κρατάει το χέρι σηκωμένο περιμένοντας για αρκετή ώρα να του δοθεί ο λόγος. Στο τέλος ο προεδρεύων, ένας Γερμανός υποψήφιος διδάκτωρ, του παραχωρεί το λόγο και ο κύριος αντί άλλης ερώτησης, λέει:

- Μήπως μπορείτε να ανοίξετε καμιά πόρτα να μπει λίγος αέρας; Έχουμε σκάσει εδώ.

Ο προεδρεύων διαβεβαιώνει ότι μπορούν να ανοίξουν όχι μόνο την κάτω πόρτα της αίθουσας, αλλά και την πάνω έξοδο κινδύνου ώστε να κάνει ρεύμα. Μια κοπέλα πάει να ανοίξει την έξοδο κινδύνου και αυτομάτως αρχίζει να χτυπάει ο συναγερμός, ένας διαπεραστικός άθλιος ήχος που τους στέλνει όλους έξω κακήν κακώς με τα χέρια στα αυτιά (πλην ενός γνωστού μπλόγκερ που επειδή είναι κουφός μονόπλευρα κρατάει το αριστερό αυτί μόνο και στο δεξί χέρι έχει τον καφέ του). Κάποιος γενναίος πάει μέχρι τη χάι-τεκ έξοδο κινδύνου και στουμπώνει ένα χαρτομάντηλο στο γλωσσίδι. Η χάι-τεκ πόρτα πείθεται ότι είναι κλειστή πλέον και ο συναγερμός το βουλώνει προσώρας, ενώ φρέσκια ομίχλη έρχεται απέξω να ανανεώσει τον αέρα. Αλλά στο μεταξύ οι μισοί φοιτητές και βάλε την κάνουν με ελαφριά πηδηματάκια (και η vegan με το μαγικό σκουφί μαζί) και μένουμε οι αυστηρά επιστήμονες να συνεχίσουμε την ημερίδα.

Συνεχίζω τις κοινωνιολογικές παρατηρήσεις κοιτάζοντας τις χαριτωμένες Ισπανίδες που παίζουν με τα μαλλιά τους, για την ακρίβεια η μία με τα μαλλιά της άλλης. Εκείνη τη στιγμή όμως ανεβαίνει στο βήμα η Πίπη η Φακιδομύτη αυτοπροσώπως. Βέβαια κανονικά δεν τη λένε ακριβώς έτσι, αλλά είναι προφανές ότι κάνει ό,τι μπορεί για να μοιάσει στην ηρωΐδα της Άσντριντ Λίντγκρεν. Τη βλέπω καιρό τώρα στο Πανεπιστήμιο και πάντα ήθελα να πάω να της μιλήσω, καθώς έχει την πιο απίστευτα συμπαθητική φατσούλα που έχω δει σε Ολλανδέζα όσο είμαι εδώ, με τεράστια βέβαια πυκνότητα φακίδων ανά τετραγωνικό εκατοστό, αλλά με γλυκύτατο χαμόγελο, έστω κι αν αποτελείται από πολύ αραιά δόντια.

Ο προεδρεύων (έτερος) την προλογίζει και η Πίπη αρχίζει να μιλάει μικροβιολογικά και να μεταφέρει ιόντα νατρίου και καλίου σε διαφορετικές πλευρές μιας κυτταρικής μεμβράνης, κι εγώ έχω μείνει να τη χαζεύω καθώς σήμερα είναι διαφορετική από τις άλλες μέρες. Φοράει μια σχετικά απλή μαύρη πουκαμίσα και ένα ασορτί παντελόνι, χωρίς τις παστελ κάλτσες και τα διαλυμένα τζην που κυκλοφορεί συνήθως. Μόνο τα (κάμπερ;) παπουτσάκια της έχουν κάτι από το κοριτσιστικοπαραμυθένιο της καθημερινότητάς της. Σήμερα επίσης έχει κάνει τα μαλλιά της πολλά μικρά κοτσιδάκια, χωρίς τα πληθωρικά εξτένσιον που είχε άλλοτε. Μιλάει με επιστημονική αυστηρότητα για τα ιόντα της, κι εγώ αναρωτιέμαι αν είναι πάνω από σαράντα κιλά - και πολλά λέω. Είμαι μεγάλος φαν της Πίπης, τόσο πολύ που αν και δε συγκρατώ τίποτα από την ομιλία της, δε χορταίνω να τη βλέπω καθώς απαντάει στις ερωτήσεις του κοινού, με τα κοτσιδάκια να τραμπαλίζονται γύρω από το πρόσωπό της. Χειροκροτάω ανυπόκριτα στο τέλος.

Τη βρίσκω στο διάλειμμα και της δίνω συγχαρητήρια· μου χαμογελάει καλωσυνάτα. Στο τέλος της ημερίδας ψάχνω να την ξαναπετύχω στη δεξίωση που ακολουθεί, αλλά είναι εξαφανισμένη. Κάθομαι με την Πορτογαλίδα και τις δύο Ισπανίδες που συζητάνε για κρασιά και άλλες αλκοόλες, και δράττομαι της ευκαιρίας να ρουφήξω δυο ποτηράκια επιτόπου, μασουλώντας και κάτι τυρομπουκίτσες με καρφωμένα ολλανδικά σημαιάκια. Τα κορίτσια αποφασίζουν να βγουν έξω για τσιγάρο, κι εγώ κουβεντιάζω λίγο με το Γερμανό προεδρεύοντα που είχε τη φαεινή ιδέα να ανοίξουμε την έξοδο κινδύνου, σχετικά με τους κινδύνους του επαγγέλματος του προεδρεύοντος. Ύστερα παίρνω τα υπάρχοντά μου και βγαίνω από το δαιδαλώδες κτίριο από την ακόμα ανοιχτή έξοδο κινδύνου, που βγάζει ακριβώς στη στάση του λεωφορείου. Είναι πια σκοτάδι έξω.

Αυτή την εποχή νυχτώνει νωρίς.


Σ.Σ. «Είναι όλα σχετικά, έτσι θα λες γιατί οι προσωπικές σχέσεις είναι λίγο παράξενο θέμα και δεν καταλήγεις ποτέ σε ηθικό δίδαγμα» μου έγραψε η Δ. όταν της είπα ότι γράφω μια ανάρτηση με την Πίπη τη φακιδομύτη αλλά χωρίς ηθικό δίδαγμα, και φυσικά η δήλωση αυτή δεν έχει καμμία σχέση με όλα τα παραπάνω, αλλά μου φάνηκε μεγαλοφυές για ηθικό δίδαγμα εν γένει και της υποσχέθηκα ότι θα κλείσω την ανάρτηση με αυτό. Αν κατάφερνα να το συνδυάσω και με Βιολογία Συστημάτων, θα είχα κλείσει ως μπλόγκερ, αλλά ευτυχώς έχουμε ακόμα λίγο μέλλον.

Την εικόνα ριγέ καπελάκιου μάγισσας τη βρήκα εδώ.