Σ' αγαπάω, μ' ακούς;

Οι νεώτεροι προφανώς δεν θα το θυμούνται, αλλά οι πιο παλιοί ίσως έχουν ακούσει ένα "ανέκδοτο" που έκανε στράκες στις αρχές της δεκαετίας του 1980:

- Ποια είναι η πιο κουφή γκόμενα;
- Του Σαλαμπάση.

Ο λόγος είχε να κάνει με την τεράστια επιτυχία του άσματος "Σ' αγαπάω, μ' ακούς;" που τραγουδούσε ο συμπαθής λαϊκός βάρδος με το κάπως νυσταλέο βλέμμα, Γιώργος Σαλαμπάσης, ο δίσκος του οποίου με τίτλο "Παράπονο" έκανε εκπληκτικές πωλήσεις εκείνη τη χρονιά (γύρω στο 1982 πρέπει να ήταν). Το σουξέ, σε μουσική Νίκου Μπαξεβάνη και στίχους Θόδωρου Άγγελου, βρισκόταν στα χείλη όλων, και το σλόγκαν του τίτλου φιγουράριζε σε μπλουζάκια, τοίχους (ειδικά απέναντι από παράθυρα σκοτεινών αντικειμένων του πόθου), αφίσες και πειρατικά ραδιόφωνα (το κρατικό δεν έπαιζε μπουζούκια, παρά μόνο η ΥΕΝΕΔ που είχε παραχωρήσει κάμποσες ώρες πρόγραμμα σε εταιρίες δίσκων, ακόμα και σε αυτές που έβγαζαν κασέτες περιξ της Ομόνοιας). Η φράση-κλειδί επαναλαμβανόταν αενάως σε κουβέντες της παρέας και θεατρικές επιθεωρήσεις, με μικροπαραλλαγές ίσως αλλά πάντα με ένα "μ' ακούς;" στο τέλος, και η άγνωστη πλην ατυχής γκόμενα του τραγουδιστή πλήρωνε ορισμένα από τα σπασμένα σε αστεία σαν το παραπάνω.

Όλη η Ελλάδα έλεγε "Σ' αγαπάω, μ' ακούς;" - ακόμα και ημείς οι wannabe κουλτουριάρηδες (εγώ ήμουνα 14-15 χρονών τότε, αλλά τις αποφάσεις μου τις είχα πάρει) αν και σνομπάραμε φυσικά το "σκυλοτράγουδο" και σαρκάζαμε ανεκδοτολογικώς τους υποτίθεται γελοίους στίχους του ρεφραίν (σ' αγαπάω, μ' ακούς; σ' αγαπάω, μ' ακούς; σ' αγαπάω σου λέω / είμαι μόνος, μ' ακούς; είμαι μόνος, μ' ακούς; σ' έχω ανάγκη, πεθαίνω). Ορισμένοι μεγαλόσχημοι της κουλτούρας (μεταξύ των οποίων και αρκετοί σοβαροί άνθρωποι) δήλωναν τη βδελυγμία τους για το έκτρωμα που δηλητηριάζει το αισθητήριο του λαού (για κάποιο λόγο ο λαός ήταν οιονεί αλάθητος, οπότε όταν βγαίνανε σουξέ σαν το προαναφερθέν ή σαν το "Παντρεμένοι κι οι δυο" λίγο νωρίτερα, όφειλε να υπάρχει κάποια συνομωσία από πίσω). Ιδιαίτερη μήνιν ξεσήκωναν οι στίχοι, η απλοϊκότητα των οποίων (κατά την κρίση των ταγών της κουλτούρας) έβγαζε μάτι.

Ετέθη όμως το ερώτημα, αφού ήταν τόσο χάλια το άσμα, πώς γίνεται ο σοφός, κατά τα λοιπά, λαός να το επιβραβεύει με τόσο τρελές πωλήσεις. Το ερώτημα διερεύνησε, ενθυμούμαι, ένα ντοκυμανταίρ της τηλεοπτικής εκπομπής "Παρασκήνιο" (δεν θυμάμαι αν ήταν σε σκηνοθεσία Λάκη Παπαστάθη εκείνη την εποχή, ή κάποιου άλλου από την ομάδα CINETIC που είχε την παραγωγή). Παρακολούθησα την εκπομπή με τεράστιο ενδιαφέρον, καθώς υπέθετα ότι θα ήταν η συντριπτική απάντηση των καθ' ημάς κουλτουριάρηδων στο βδελυρό αίσχος.

Αναμφίβολα, στο ντοκυμανταίρ βασίλευε η ψυχραιμία: λογοτέχνες, μουσικοί, στιχουργοί και σκυλάδες, λαϊκοί τύποι και καθηγητές πανεπιστημίου έλεγαν την άποψή τους on camera με χαμηλή φωνή και συγκροτημένα επιχειρήματα. Το θέμα αναλύθηκε σε βάθος και πλάτος, ζυγίστηκε, ιδώθηκε σφαιρικά, εξετέθησαν οι ιδεολογικές παράμετροι (όπως απαιτούσε η εποχή) και προς το τέλος της εκπομπής, λίγο πριν εμφανιστεί ο αοιδός επί σκηνής στο μαγαζί που υπηρετούσε την τέχνη του (επί της Λεωφόρου Συγγρού, αν θυμάμαι καλά) για να χαρίσει στην εκπομπή ένα live σπάνιας ομορφιάς, βγήκε ένας εκ των καθηγητών πανεπιστημίου και έβαλε τα πράγματα στη θέση τους, διαβάζοντας μέσα από ένα λεπτό βιβλιαράκι:

Ποιος μιλεί στα νερά και ποιος κλαίει –ακούς;
Ποιος γυρεύει τον άλλο, ποιος φωνάζει –ακούς;
Είμ' εγώ που φωνάζω κι είμ' εγώ που κλαίω, μ' ακούς;
Σ' αγαπώ, σ' αγαπώ, μ' ακούς;

Ύστερα, κοιτάζοντας την κάμερα, συμπλήρωσε: "Οδυσσέας Ελύτης, Το μονόγραμμα. Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 1979."

Θυμάμαι που σκέφτηκα ότι ίσως και να μην ήταν τόσο χάλια οι στίχοι, τελικά.


Σ.Σ.: Έχω εξηγήσει και στο παρελθόν ότι δεν είμαι καθόλου νοσταλγός της δεκαετίας του 1980, οπότε παρακαλώ να μην ερμηνευτεί η ανάρτηση υπό αυτό το πρίσμα. Το άσμα μπορείτε να δείτε σε τηλεοπτική πλέι-μπακ εκτέλεση στο σύνδεσμο http://www.youtube.com/watch?v=uf5xHphXIrA (δεν το ενσωμάτωσα στην ανάρτηση διότι στην πραγματικότητα δεν μου αρέσει ως τραγούδι, αλλά όποιος έχει την περιέργεια ας το δει εκεί). Ατυχώς δεν θυμάμαι και δεν αναζήτησα ιδιαίτερα άλλα στοιχεία για το ντοκυμανταίρ, πάντως η εκπομπή "Παρασκήνιο" που νομίζω υφίσταται ακόμα, είναι εξαιρετική απεικόνιση των πνευματικών πραγμάτων της χώρας. Δεν είμαι απόλυτα σίγουρος ποιο ήταν το απόσπασμα από τον Ελύτη που διάβασε ο καθηγητής, θυμάμαι όμως πολύ καλά ποιος είναι, αλλά δεν τον αναφέρω διότι η μεταγενέστερη πολιτεία του με έχει εξοργίσει τα μέγιστα και σιγά μην του κάνω και διαφήμιση.

Πάνε κοντά δέκα χρόνια που άκουσα το Σωκράτη Μάλαμα να τραγουδάει ή να απαγγέλλει επί σκηνής τους στίχους

Στον Παράδεισο έχω σημαδέψει ένα νησί
απαράλλαχτο εσύ κι ένα σπίτι στη θάλασσα
με κρεβάτι μεγάλο και πόρτα μικρή
Έχω ρίξει μες στ' άπατα μιαν ηχώ
να κοιτάζομαι κάθε πρωί που ξυπνώ,
να σε βλέπω μισή να περνάς στο νερό
και μισή να σε κλαίω μες στον Παράδεισο.

με τους οποίους τελειώνει το Μονόγραμμα. Ήμουν πολύ ερωτευμένος εκείνες τις μέρες: την επομένη πήγα και πήρα το ποίημα και το απήγγειλλα στην αγαπημένη μου, ευκαιρίας δοθείσης. Φυσικά ο Παράδεισος άδειασε γρήγορα και χάθηκε (το έχουν αυτό οι παράδεισοι...) και από τότε τις όποιες ερωτικές εξομολογήσεις μου τις κάνω με τα δικά μου λόγια, καλού κακού.

Το νησί υπάρχει ακόμα, κάπου στον κόσμο.