Ένα έλεγε, ένα βάλαμε (Κλειώ Ξηρού)

"...Θυμάμαι όταν είμαστε μικρά περιμέναμε πότε θα φύγει η Μαμά για να μπούμε στην κουζίνα να φτιάξουμε διάφορα πράγματα.

Μια φορά σκεφτήκαμε με το Χριστόδουλο να φτιάξουμε βανίλια (υποβρύχιο). Είδαμε μια συνταγή στον τσελεμεντέ και είπαμε μόλις βρούμε ευκαιρία θα τη φτιάξουμε. Φεύγει λοιπόν η Μαμά παίρνουμε ζάχαρη, νερό, βάζουμε τις αναλογίες που έλεγε ο τσελεμεντές, φτιάχνουμε το σιρόπι βάζουμε και βανίλια μέσα και το χτυπήσαμε μ’ ένα κουτάλι για να ασπρίσει. Τα καταφέραμε!!! Θρίαμβος!! Μόνο που....μας βγήκε λίγο σκληρή, φαίνεται είχαμε δέσει πολύ το σιρόπι. Πάντως χαμένη δεν πήγε, όλοι απο μια κουταλιά και πάει.

Μια άλλη φορά είχε φέρει κάποιος μια τοστιέρα σ’ ένα μαγαζάκι κοντά στην κεντρική πλατεία στη Φλώρινα κι έφτιαχνε τοστ (πρωτοφανή για εκείνη την εποχή). Τότε το είδαμε για πρώτη φορά. Μας πήρε μια φορά η Μαμά και μας άρεσαν, έλα όμως που δεν μπορούσε να μας ξαναπάρει, είμασταν και πολλοί βλέπεις. Κάτσαμε λοιπόν με το Χριστόδουλο και βλέπαμε από το τζάμι να δούμε πως τα φτιάχνει. Μετά στο σπίτι μόλις βρούμε την ευκαιρία θα κάνουμε τοστ.

Είχαμε μια σόμπα κοζανίτικη με ξύλα, με δυο μάτια από πάνω. Εκεί πάνω η Μαμά είχε πάντα μια κατσαρόλα γεμάτη νερό που έβραζε. Πήραμε λοιπόν τα πρόσφορα τα κόψαμε στη μέση, βάλαμε μέσα τυρί, ντομάτα κλπ. (ό,τι βρήκαμε στο ψυγείο) βάλαμε βούτυρο απέξω, τα τυλίξαμε σε αλουμινόχαρτο τα βάλαμε πάνω στη σόμπα, από πάνω την κατσαρόλα με το νερό, έτοιμο το τοστ. Τα μικρά κάνανε πανυγήρι. Γύρισε η Μαμά και μας βρήκε όλους χορτάτους, δεν πεινούσε κανείς, πού να φάμε τις φακές που είχε μαγειρέψει.

(Αριστερά η Κλειώ, δεξιά ο Χριστόδουλος και στη μέση μάλλον η Μαρία στην αγκαλιά της θείας Ιωάννας - η φωτογραφία είναι από το οικογενειακό συρτάρι που αναφέρθηκε στην προηγούμενη ανάρτηση).

Όταν ήταν η Μαμά να γεννήσει τον Αυγουστίνο, είχε βάλει στην φωτιά νερό με λάδι, αλάτι και ντομάτα για να μας φτιάξει κριθαράκι σούπα για το βράδι (φαγητό το οποίο δεν θέλαμε ούτε να το βλέπουμε). Περίμενε λοιπόν να βράσει το νερό για να ρίξει το κριθαράκι. Την πιάνουν οι πόνοι και φεύγει. Μου λέει τέλειωσε το εσύ. Μόλις έφυγε, πιάνω την κατσαρόλα όπως ήταν και την αδειάζω έξω στο χωράφι, θυμάμαι που έκανε μια τρύπα μέσα στο χιόνι. Καθαρίζω πατάτες μάνι μάνι και τις κάνω τηγανιτές. Χαρά τα μικρά!!! πέσανε με τα μούτρα (όχι θα κάτσω να τους παρακαλάω να φάνε κριθαράκι). Έρχεται ο Πατέρας μου και μου λέει το ‘καμες το κριθαράκι; Του λέω, έκανε μια τρύπα στο χιόνι έξω, τηγάνισα πατάτες. Έκατσε να φάει και γελούσε κάτω από τα μουστάκια του.

Μια άλλη φορά σκεφτήκαμε με τη Μαρία να κάνουμε κουραμπιέδες. Είμασταν στο Αρμένιο Λαρίσης τότε, η Μαμά είχε πάει στη Λάρισα να ψωνίσει και είχαμε πολύ χρόνο. Παίρνουμε λοιπόν τον τσελεμεντέ, διαβάζουμε τη συνταγή και μας φάνηκε λίγη η δόση, που να φτάσει τόσοι που είμασταν, είπαμε λοιπόν να κάνουμε την διπλή. Ξεκινάμε λοιπόν να φτιάξουμε την διπλή δοση κουραμπιέδες, αλλά ξεχνάμε και βάζουμε βούτυρο για μία δόση κι όλα τα άλλα υλικά για δυο δόσεις. Και γίνανε οι κουραμπιέδες σαν πέτρες. Να τους χτυπάς στον τοίχο και να γυρίζουν πίσω (όχι πως δεν τους φάγαν τα μικρά). Έρχεται η Μαμά, πως να της το πούμε, την περιμέναμε στην εξώπορτα.

- Μαμά ένα έγραφε, ένα βάλαμε.
- Ίντα ικάματε μωρή;
- Εεεε να είπαμε να φτιάξουμε κουραμπιέδες αλλά να, ένα έγραφε, ένα βάλαμε.
- Ωχ!! Καμιά ζημιά θα κάνανε (λέει στον Πατέρα μου).
- Όχι!! κουραμπιέδες κάναμε, αλλά γίνανε σαν πέτρες!!
- Εεε δεν πειράζει α τους φάνε τα μικρά!! α κάμουμε άλλους για τους ξένους.

Τα μικρά κάνανε πανυγύρι. Τόσοι κουραμπιέδες όλοι δικοί τους, κι ας ήτανε σαν πέτρες, είχανε γερά δόντια...."


Σ.Σ. Η Κλειώ Ξηρού, του παπά-Τριαντάφυλλου και της Μοσχούλας, γεννήθηκε στην Ακαμάτρα Ικαρίας, το πρώτο από τα δέκα συνολικά παιδιά της οικογένειας. Στο άρτι εκδοθέν βιβλίο της "Ξηρομαγειρέματα" ξεκινάει περιγράφοντας τις πρώτες της ανεπιτυχείς προσπάθειες στη μαγειρική πριν προχωρήσει στην αναλυτική καταγραφή πολλών συνταγών μαγειρικής και ζαχαροπλαστικής για αρχάριους και μη. Σήμερα η μαγειρική της έχει βελτιωθεί πάρα πολύ απ' ό,τι φαίνεται, καθώς ασχολείται επαγγελματικά μ' αυτήν εδώ και πολλά χρόνια.

Η Ακαμάτρα δεν έχει και πολλά σόγια - όπως είναι αναμενόμενο είμαστε συγγενείς με την Κλειώ, και αυτό εξηγεί τι έκανε η φωτογραφία της (των αρχών του '60) στο συρτάρι μας.

Το βιβλίο με τις συνταγές της Κλειώς γράφει απέξω εκδόσεις "Καλυψώ", και μοιάζει αυτοέκδοση. Μπορείτε να το βρείτε στη διεύθυνση Ζωοδόχου Πηγής 69, στην Αθήνα.