ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ

Μια ρεβυθιά στο Ηράκλειο - Λέιντεν - Λισσαβώνα - Αθήνα - πάλι Ηράκλειο - Γιάννενα


24/7/10

Μια φορά κι έναν καιρό, ένας πεχλιβάνης συνάντησε μια πριγκηπέσσα

Φαίνεται σίγουρη για τον εαυτό της και αρκετά ανεξάρτητη η Πακίτα Γκαλιέγο. Ακούστε τι απάντησε όταν τη ρωτήσαμε αν γνώρισε ποτέ... τον φόβο! Να η απάντηση: "Δεν τον γνώρισα. Και μη με ρωτάτε γι' αυτό παρακαλώ, είμαι... ευαίσθητη σ' αυτό το θέμα".

Η πρώτη φορά πρέπει να ήταν πριν κάποια χρόνια σε ένα πανηγύρι της Ακαμάτρας, όταν μια μισοκρουβαλίτσα φίλη με παρέσυρε στην πίστα κάποια στιγμή που ο Σκάτζακας είχε σταματήσει να παίζει. Προς μεγάλη μου έκπληξη (διότι ως τότε δεν είχα ξανακούσει "έντεχνο" σε πανηγύρι) βρέθηκα σε ένα ανάμικτο μισο-καριώτικο, μισο-κρουβαλιώτικο πλήθος που στροβιλιζόταν υπό την υπόκρουση του "Πεχλιβάνη" του Θανάση Παπακωνσταντίνου, σε μια μινιμαλιστική εκδοχή α-λα-Σχέδιο (ευτυχώς ο Γιάννης, ο λεγόμενος και "Σχέδιο", έπαιζε ακουστική κιθάρα και δεν είχε τεχνικά τη δυνατότητα να παίξει το "ροκάδικο" ηλεκτρικό τελείωμα του τραγουδιού). Θυμάμαι ότι μου είχε φανεί πάρα πολύ παράξενο πράγμα, σχεδόν κωμικό, σε ένα "παραδοσιακό" υποτίθεται πανηγύρι, τα εκστασιασμένα πλήθη να τραγουδούν για το νερό το κρύσταλλο που ρέει απ' τις οθόνες και να κοιτάνε από ψηλά του κόσμου τη ραστώνη.

Βέβαια υπό κανονικές συνθήκες μια χαρά το βρίσκω το κομμάτι και τους στίχους του. Υπάρχουν πάρα πολλά τραγούδια του Θανάση Παπακωνσταντίνου που μου αρέσουν - υποψιάζομαι ότι ο βασικός λόγος είναι ότι η θεματολογία τους σπανίως περιστρέφεται γύρω από τα κλασικά ερωτικά θέματα τύπου "έλα κοντά μου - φύγε μακριά μου - πόσο μου λείπεις - ξαναέλα πίσω" κλπ. που στοιχειώνουν έντεχνους και λαϊκούς αντάμα. Επειδή όμως ακριβώς γι' αυτό το λόγο σπάνια απευθύνονται στο συναίσθημα (αλλά μάλλον πολύ περισσότερο στη σκέψη), συχνά παραξενεύομαι όταν πέφτω πάνω σε διονυσιακές εξάρσεις με αφορμή τη μουσική του.

Όχι ότι έχω κάνα πρόβλημα με τις διονυσιακές εξάρσεις εν γένει - άλλωστε οι φίλοι μου ξέρουν καλά ότι συχνά συμπεριφέρομαι σαν το (υπό την επήρεια αποτυχημένου βουντού) πτώμα του Μπέρνι στο "Τρελό γουήκεντ στου Μπέρνι No 2": άμα μου βάλεις μουσική, σηκώνομαι και χορεύω, καμμιά φορά και υποφερτά. Όχι οποιαδήποτε μουσική βεβαια - άλλωστε και ο νεκρός Μπέρνι μόνο ρέγκε χόρευε. Πόσο μάλλον εγώ που είμαι και ζωντανός και διατηρώ ως εκ τούτου μια ορισμένη ελευθερία επιλογής, για να μην αναφέρω και μια προτίμηση σε διάφορα οριεντάλ ακούσματα τύπου απτάλικου και καρσιλαμά.

Νεώτερος χόρευα πότε πότε και κάνα συνοδευτικό τσιφτετέλι αντάμα με διάφορες συμπαθείς κυρίες, αλλά τα τελευταία χρόνια που το πλάτος μου έχει αυξηθεί αισθητά λέω να μην τους κλέβω την παράσταση και το έχω περιορίσει. Ίσως να φταίει γι' αυτό και η πρόσφατη κρητική μου εμπειρία, όπου η τοπική παράδοση θέλει τους άντρες κάπως βαρείς, μην πω εντελώς μασίφ, οπότε το να χορεύεις (ειδικώς τα ανατολίτικα που είναι και ολίγον κουνιστά) μπορεί και να εγείρει αμφιβολίες για ορισμένες κρίσιμες πτυχές του χαρακτήρα σου. Ευτυχώς, λόγω και ικαριακής (δηλ. μη κρητικής) καταγωγής ενδεχομένως, η προσωπική μου βαρύτητα ουδέποτε ετέθη σοβαρά υπό αμφισβήτηση - χώρια που εκατό κιλά βαρύτητα δεν είναι και λίγα.

Από την άλλη μεριά, έχω σοβαρές αναστολές να χορέψω κλασικό "βαρύ" ζεϊμπέκικο. Πρέπει να είμαι σε αντίστοιχη ψυχολογική φάση (σπάνιο), και να συντρέχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις: δύσκολα ας πούμε μπορώ να ταυτιστώ με το λοχία της "Ευδοκίας" και να χορέψω το αντίστοιχο ζεϊμπέκικο (αν και το είχα κάνει άπαξ στο στρατό), ούτε μου βγαίνει εύκολα να παραστήσω το Μάρκο Βαμβακάρη εν έτει 2010, ακόμα κι αν τα χέρια σου με κάψανε που άλλον αγκαλιάσανε και δε με λογαριάσανε. Βέβαια και την Ευδοκία και τις Βεργούλες και άλλα πολλά έχω τα χορέψει κατά καιρούς - αυτό στο οποίο αντιστεκόμουν μέχρι πριν λίγες μέρες με νύχια και με δόντια ήταν η "Πριγκηπέσσα" του Μάλαμα.

Όχι ότι δεν συμπαθώ το κομμάτι ή το δημιουργό του - κάθε άλλο. Αλλά καμμιά φορά ακόμα και τα πιο ωραία πράγματα φθείρονται με τη χρήση, πόσο μάλλον την κατάχρηση. Δε νομίζω ότι θα πέσω πολύ έξω αν πω ότι στους 10 Πεχλιβάνηδες αντιστοιχούν περίπου 100 Πριγκηπέσσες. Ίσως φταίει το ότι το τραγούδι το λένε και άλλοι πολλοί, από το Μπάμπη Τσέρτο και την Πίτσα Παπαδοπούλου μέχρι το Βασίλη Καρρά, οπότε έχει κάνει σουξέ σε ένα ακροατήριο που τον Μάλαμα δεν τον έχει καν ακουστά. Ίσως πάλι να με χαλάει εμένα προσωπικά το γεγονός ότι μου το έχουν υμνήσει κατά καιρούς ως τραγουδάρα άνθρωποι κενοί περιεχομένου ή και εντελώς σκατιάδες - μάλλον τους αρέσει το "είναι δώρον άδωρον ν' αλλάξεις χαρακτήρα [...] τζάμπα σωστός με το στανιό" ως δικαιολογία για να παραμείνουν αιωνίως στα σκατά. Ίσως ακόμα να με ενοχλεί λίγο η υστερία που επικρατεί όποτε παίζεται το κομμάτι, που ανεβάζει στην πίστα διάφορους ντεμέκ καραμερακλωμένους που βγάζουν βόλτα το υπερφυσικό εγώ τους, (όχι ότι φταίει ο Μάλαμας σ' αυτό, βέβαια). Σε κάθε περίπτωση, όπως ο Μπέρνι ζωντανεύει και πετάγεται στην πίστα μόλις ακούσει ρέγκε, έτσι κι εγώ αυτομάτως ψοφάω και κατεβαίνω κάτω (με ψιλοξυνισμένα μούτρα) μόλις ακούσω πριγκηπέσσα.

Ευτυχώς ή δυστυχώς, οι μικρές βεβαιότητες και προκαταλήψεις που γεμίζουν τη ζωή μας, ενίοτε συντρίβονται θορυβωδώς καθώς συγκρούονται με την πραγματικότητα. Αυτό σκεφτόμουν προ ημερών, κατά τη διάρκεια μια βάφτισης στον ορεινό Δρούτσουλα της Ικαρίας, χορεύοντας (δεύτερη φορά...) μαζί με τους κολλητούς μου απτάλικο τον "Πεχλιβάνη". Η συγκεκριμένη μορφή ζεϊμπέκικου είναι μάλλον "αντικριστός" χορός, απαιτεί δύο συμπληρωματικούς χορευτές. Δεδομένου όμως του νεωτερικού χαρακτήρα του άσματος (και της ροκιάς στην οποία καταλήγει), το κατά μείζονα λόγο νεανικό και αρκούντως εναλλακτικό κοινό του τραγουδοποιού το χορεύει όχι εντελώς παραδοσιακά αλλά κάπως χύμα (και καλά κάνει, βέβαια, ούτε λόγος). Κάπως χύμα το χορέψαμε κι εμείς στο Δρούτσουλα, λίγο αστείοι βέβαια με τα λινά πουκαμισάκια μας και τα μαρτυρικά της βάφτισης, χώρια οι κοπέλες με τα λουλουδάτα φουστανάκια και το παιδομάνι που έτρεχε γύρω γύρω.

Εκείνη την ώρα αναλογιζόμουν ότι ζω μια στιγμή μικρής μαγείας από αυτές που κάνουν τη ζωή μας αληθινά όμορφη πότε πότε. Είχα χάσει τον τελικό του Μουντιάλ αλλά καθόλου δε με πείραζε, γιατί βρισκόμουν σε ένα αγαπημένο μέρος, ανάμεσα σε αγαπημένους ανθρώπους, και μοιραζόμουν μαζί τους πέρα από το φαγητό και το κρασί, και μια σπάνια στιγμή προσωπικής χαράς. Ένας λόγος παραπάνω, που οι δύο κολλητοί μου φίλοι (που σε αντίθεση με εμένα δεν χορεύουν σχεδόν ποτέ) είχαν σηκωθεί και οι δύο σε αυτόν τον κάπως χύμα και αβέβαιο χορό, κι ήμουν για λίγο σχεδόν ευτυχής αναπνέοντας έναν αέρα που να μη μπορείς να κοιμηθείς μόλις τον ανασάνεις. Όμως η μουσική άλλαξε κάπως απότομα κι από πεχλιβάνης εξελίχθηκε σε πριγκηπέσσα πριν προλάβω να σκεφτώ και να ξενερώσω. Οι φίλοι μου συνέχισαν να χορεύουν (με τα λινά πουκάμισα, τα μαρτυρικά, το μωρό που κοιμόταν στο καρότσι του, τα λουλουδάτα φουστανάκια να μαζεύονται γύρω από την πίστα χτυπώντας παλαμάκια) κι ενώ εγώ θα έπρεπε κανονικά να σωριαστώ στην καρέκλα σα νεκρός Μπέρνι, συνέχισα να χορεύω (υποφερτά πάντα...) γιατί μέσα μου εκείνη η στιγμή της μικρής μαγείας συνεχιζόταν και δεν τέλειωνε - και στ' αλήθεια άργησε πολύ να τελειώσει.

Γιατί άλλα θέλω κι άλλα κάνω, πώς να σου το πω...


Σ.Σ. Η Πακίτα Γκαλιέγο πρέπει να είναι η πιο διάσημη ηρωίδα σαπουνόπερας στον χώρο της καθ' ημάς εναλλακτικής νεολαίας. Η εισαγωγική στο τραγούδι ατάκα εξηγείται σε μια ιστοσελίδα των θαυμαστών του Θ.Π. που λέγεται "Στην κοιλάδα των Τεμπών". Ο Σκάτζακας είναι γνωστός (στην Ικαρία...) βιολιτζής, το κανονικό όνομα του οποίου είναι Λευτέρης Πουλής. Το Σχέδιο (κατά κόσμον Γιάννης Λούκος) είναι κατά κανόνα ο κιθαρίστας του, και μαζί με κάποιους άλλους είναι η συνήθης μουσική κομπανία στο πανηγύρι της Ακαμάτρας το Δεκαπενταύγουστο, όπου τα ζεϊμπέκικα που παίζονται συχνότερα είναι το διάσημο "ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας" του Μάνου Λοΐζου και οι Βεργούλες (Τα δυο σου χέρια πήρανε) του Βαμβακάρη.

Έβαλα το βιντεάκι με τον Πεχλιβάνη ως ντεκόρ - σκέφτηκα να βάλω και την Πριγκηπέσσα, αλλά είναι τόσο πολύ παιγμένη που έχει κατακλύσει το διαδίκτυο, όλο και κάπου θα τη βρείτε άμα τη θέλετε. Προχτές έψαχνα το "Εγώ θέλω πριγκηπέσσα από το Μαρόκο μέσα" του Παναγιώτη Τούντα και δεινοπάθησα για να το βρω από τα χιλιάδες βίντεο του μαλαματένιου άσματος με την όμοια λέξη στον τίτλο. Έχει πλάκα πάντως ότι ο Μάλαμας στην πρώτη ηχογράφηση έχει παραμορφώσει ηλεκτρονικά τη φωνή του ώστε να ακούγεται πιο "βρώμικη" από όσο είναι στα αλήθεια, μέσω ενός παραμορφωτή που έκτοτε ονομάστηκε στην ηχοληπτική πιάτσα "μαλαμάιζερ".

Γράφοντας την ανάρτηση ήρθε στο μυαλό μου ένας άνθρωπος, φίλος φίλων περισσότερο παρά δικός μου, ο οποίος θα μπορούσε να είναι μια θετική εκδοχή του αφηγητή της πριγηπέσσας, με λάθη, στραβά και πάθη που θα τον έβγαζαν σωστό αν... ή ίσως αν δεν... Πάντως του χρωστάω αφενός την επανανακάλυψη του Θ.Π. (που αρχικά τον είχα πάρει λίγο από φόβο) και αφετέρου τη διάσωση στη μνήμη των στίχων από το ακυκλοφόρητο τραγούδι του "Οι μαγγανείες" που ξεκινάει με τους στίχους:

Στα μοναστήρια προσευχές, στα καπηλειά κουβέντες
και στα βαμμένα βλέφαρα γκρεμός για τους λεβέντες


και τελειώνει λέγοντας:

...κι αυτό που χτες περίσσευε, αύριο δε θα φτάνει.

Ώρα καλή, όπου κι αν βρίσκεται.

13 σχόλια:

Christoforos είπε...

Απαπα!

ακούς εκεί έχασε τον τελικό του mundial για να χορεύει την "Πιγκηπέσσα"

Τελικά αυτή η ξενιτιά μας κάνει πολύ soft.

Πάντα άξιος πάντος ο νονός και να μας ξανάρθεις σύντομα.

Β. είπε...

Όντως, άλλος άνθρωπος γίνεσαι στην ξενητιά. Μπροστά στον τρόμο που αντιπροσώπευε το ενδεχόμενο να νικήσει η Ολλανδία, μια χαρά ήταν η πριγκηπέσσα.

(Λες μετά την ξενητιά να πρέπει να ξαναπάω φαντάρος για να ξαναγίνω άντρας;)

Περαστικός είπε...

Χαχαχαχαχαχαχα, άκου "μαλαμάιζερ"... πού το βρήκες αυτό;

Πάντως απορώ πώς κατάφερες να ανακατέψεις Θανάση, Μάλαμα, κρητικούς, Μουντιάλ και τη χαζοταινία με το πτώμα-βουντού. Πολύ ανάκατες επιρροές έχεις, μου φαίνεται...

Το τραγούδι που αναφέρεις στο τέλος δεν το ήξερα, δεν υπάρχει πουθενά; Τι λένε οι άλλοι στίχοι;

Β. είπε...

Περαστικέ, έχετε ξαναπεράσει από δω ή μου φαίνεται;

Το "μαλαμάιζερ" το άκουσα παλιότερα στο ραδιόφωνο, στο Δεύτερο πρόγραμμα, υπάρχει μια εκπομπή που διηγείται ιστορίες τραγουδιών και το διηγείτο ένας ηχολήπτης.

Δεν είπα ότι δεν είναι χαζοταινία, είπα ότι το πτώμα χορεύει - δεν είναι "επιρροή" μου αναγκαστικά. Από την άλλη, μεγάλος άνθρωπος είμαι, έχω ενσωματώσει και πέντε πράγματα από γύρω-γύρω τόσα χρόνια...

Τις "Μαγγανείες" σε bootleg μπορείτε να τις ακούσετε στο http://www.youtube.com/watch?v=JZ6HoB6Uzuo από το Γιώργο Μιχαήλ.

Elias είπε...

Κοίτα σύμπτωση, πριν 3-4 μέρες κατέβασα τον Αέρα Πεχλιβάνη από το YouTube.

Μου τα χαλάει όμως η Πακίτα Γκαλιέγο. Όταν έχεις αέρα-τιμωρό, να μην μπορείς να κοιμηθείς μόλις τον ανασάνεις, που ενδεχομένως να σου πάρει και την ψυχή κιόλας, βάζεις κάτι πιο δυνατό στην αρχή.

Β. είπε...

Λοιπόν, η Πάκίτα είναι από μια βραζιλιάνικη σαπουνόπερα. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα που αναφέρω στο κείμενο, μπαίνοντας μια μέρα στο πατρικό του ο Θανάσης είδε του γονείς του να βλέπουν ένα τέτοιο σήριαλ (ίσως το ίδιο) και ήταν τόσο απορροφημένοι που δεν του έδωσαν καμμία σημασία. Τους φαντάστηκε λοιπόν μαρμαρωμένους μπροστά στις οθόνες (από τις οποίες ρέει το "νερό το κρύσταλλο", δηλαδή το μπλε φως που βγάζει η τηλεόραση, υποθέτω) και επειδή έχουν μαρμαρώσει δεν τους ενοχλούν "τα μελισσάκια" - κάπως έτσι νομίζω ερμηνεύεται. Άρα η Πακίτα χρησιμεύει ως αντίθεση με τον πεχλιβάνη αέρα... Δεν είμαι βέβαια στο μυαλό του ανθρώπου, νομίζω όμως ότι με αυτό το σκεπτικό οι ατάκες της Πακίτας ταιριάζουν, όχι ο Πεσσόα και το βιβλίο της ανησυχίας...

Ανώνυμος είπε...

ναι καμιά φορά η μαγεία έρχεται απο κει που δεν την περιμένεις....άξαφνα.
Iσως για αυτό να το λένε μαγεία.

Τώρα πως κατάφερες να αναμείξεις μια ιστορία με την πριγκηπέσσα και τον πεχλιβάνη...μόνο εσύ. Υπό αλλες συνθηκες θα σε ρώταγα επίτηδες το κάνεις αλλα επειδή η ξενιτιά σε κάνει αλλο άνθρωπο (και αυτούς που φεύγουν και αυτούς που μένουν) δεν λέω τίποτα. Ισως απλα να βρεθήκαμε κάποια στιγμή στο ίδιο μέρος.

Ανώνυμος είπε...

Moments of magic will glow in the night,
All fears of the forest are gone,
But when the morning breaks,
They're swept away by golden drops of dawn, of changes.

Passions will part, to a strange melody,
As fires will sometimes burn cold,
Like petals in the wind,
We're puppets to the silver strings of souls, of changes.


Το κάπως θλιμμένο τραγουδάκι του Phil Ochs λέγεται "Changes".

Από την άλλη σκέφτομαι ότι μπορεί και να ξαναβρεθεί κανείς με αυτούς που συνάντησε κάποτε, ίσως λιγότερο "άξαφνα", ίσως λίγο πιο συνειδητά - μπορεί να μην είναι εντελώς "μαγικό" αλλά στο τέλος μπορεί να είναι εξίσου όμορφο. Η να κρατάει λίγο παραπάνω.

Κι ύστερα ...να ξεχαστεί σαν των βουνών το περσινό το χιόνι

Ανώνυμος είπε...

...η και να μην ξεχαστεί - υπάρχουν βουνά χιονισμένα για χρόνια.

Σαράντα, πενήντα χρόνια... δεν ξέρεις ποτέ.

αράπης είπε...

Την ανάρτησή σου -σε πρώτη ανάγνωση- τη βρήκα πολύ γλυκιά και νοσταλγική, αγαπητέ Ροβιθέ. "Πάντα τέτοια" θα ευχόμουν ! Μετά όμως, μελαγχόλησα... Η ξενιτιά, τα χρόνια που περνάνε (ΕΛΕΟΣ ΡΕ ΠΑΙΔΙΑ !), οι αναπόφευκτες αλλαγές, που συνήθως μας απομακρύνουν ακόμα κι από τους κολλητούς μας...

Γι'αυτό θα ποστάρω κι εγώ ένα τραγουδάκι, το οποίο θεωρώ κορυφαίο, και νομίζω ότι ταιριάζει πολύ με την ατμόσφαιρα ...

http://www.youtube.com/watch?v=Vg1jyL3cr60

(Οι απανταχού καταθλιπτικοί : ΚΛΑΨΤΕ ΕΛΕΥΘΕΡΑ ! Τι κι αν καλοκαίριασε ? Τι κι αν κοντοζυγώνει η άδεια κι ο χαϊδεμένος απ'το μελτεμάκι ήλιος ετοιμάζεται να μας αγκαλιάσει σε γαλαζοπράσινες παραλίες ? Τι κι αν μας περιμένουν χοροί και πανηγύρια ? Ας ξεχωρίσουμε τις "μαύρες" στιγμές κι ας κλάψουμε ΦΟΥΛ...)

Πσσσστ, όλοι οι δρόμοι δεν είναι στενοί, αδέρφια... ;-)

Β. είπε...

Έχω την εντύπωση ότι ένας ή δύο ή τρεις ανώνυμοι (αμάν πια...) έχουνε ξεστρατίσει την κουβέντα και συμβάλλουν στο να δημιουργηθεί το κλίμα που οδηγεί τον αράπη στους Portishead.

Εγώ δεν θέλω καθόλου να κλάψω, η ξενητιά δεν είναι το μείζον πρόβλημα, άλλωστε μια και μιλάγαμε περί Μάλαμα και άλλων δημοκρατικών δυνάμεων της αγκαλιάς η ξενητιά είναι η πιο μεγάλη.

Οπότε, αράπη μου, μπορεί να μας περιμένουν άδειες μέρες, ραγισμένοι ουρανοί αλλά μας περιμένουν και χοροί και πανηγύρια, ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΛΟ ΠΟΥ ΣΟΥ ΘΕΛΩ ΦΡΟΝΤΙΣΕ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΕΚΕΙ!

Θα περιμένω... ;-)

(Τσου ρε, που θα μας βγάλεις και την ανάρτηση καταθλιπτική...)

Φιλούμπες...

Ανώνυμος είπε...

Διαβάζεσαι απνευστί.
Φοβερό.

Β. είπε...

Καλά, πάρε και καμμιά ανάσα, μη σκάς...

Καλώς μας ήρθες.